كولبری صدمه اجتماعی مغفول در برنامه ریزی دو ساله
به گزارش برتریها بررسی اسناد انتشار یافته همراه با لایحه بودجه نشان داده است كه برخلاف صدمه هایی همچون اعتیاد، طلاق یا مانند آن، برنامه و بودجه خاصی برای كاهش جمعیت كولبران طراحی نشده است و چشم انداز برنامه های مربوط به اشتغال و آمار فعلی آن هم نشانی از احتمال كاهش تعداد كولبران در خود ندارد.
در حالی كه پدیده «كولبری» بعنوان یك صدمه اجتماعی، بخشی از جامعه مرزنشینان كشور را درگیر خود كرده و خیلی از مسئولان از كوشش برای آخر این پدیده از راه اقدامات مختلف دستگاه های دولتی سخن می گویند، اما به نظر می آید جای خالی برنامه ای جدی برای آخر این صدمه اجتماعی و ساماندهی كولبران در این لایحه به چشم نمی خورد.
بیكاری جوانان مرزنشین و افزایش احتمالی تعداد كولبران
بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ و برنامه دو ساله دولت برای سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ كشور و اسناد در رابطه با آن كه در ایام اخیر از جانب سازمان برنامه و بودجه انتشار یافته اند، نشان از آن دارند كه با تداوم روند فعلی اقتصاد كشور، كولبری نه تنها كاهش نخواهد یافت كه احتمال افزایش آن هم وجود دارد و هیچ برنامه منسجمی برای مقابله با آن طراحی نشده است و برخی برنامه های تدوین شده قبلی كه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم می توانستند باعث كاهش تعداد كولبران شوند، به درستی اجرا نشده اند.
اغلب قریب به اتفاق مطالعات و پژوهش های مربوط به این صدمه اجتماعی حاكی از آن هستند كه افزایش آمار كولبری، به طور مستقیم تحت تأثیر افزایش میزان بیكاری و اشتغال ناقص در كشور و بخصوص در مناطق مرزی است و ۴ استان درگیر پدیده كولبری یعنی استان های آذربایجان غربی، كردستان، كرمانشاه و ایلام است. بر اساس گزارش «برنامه تولید و اشتغال بر پایه سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی» در می یابیم كه نرخ بیكاری استان های درگیر پدیده كولبری بیشتر از نرخ بیكاری میانگین در كشور است. این وضعیت دستكم در مورد استان های كرمانشاه، آذربایجان غربی و كردستان برپایه آمار بیكاری در سال ۱۳۹۷، به چشم می خورد. بیكاری بالاتر از حد میانگین مناطق مرزنشین به طور طبیعی سه راه را پیش روی جوانان ساكن این استان ها بعنوان بزرگترین بخش بیكاران یك استان خواهد كرد: آنان یا باید دست به مهاجرت از استان خود زده و به سراغ استان هایی بروند كه وضعیت اشتغال در آنها بهتر است و بعنوان مهاجر حاشیه نشین در این استان ها زندگی بگذارنند، یا گرفتار مشكلاتی نظیر افسردگی و اعتیاد شده و دست به اعمال مغایر قانون نظیر سرقت و مانند آن خواهند زند یا آن كه در نهایت ناچارند در همان استان خود مشغول اشتغال در مشاغلی همچون دستفروشی، كولبری، سوخت بری یا مانند آن شوند كه این مشاغل هم خود نوع دیگری از صدمه اجتماعی به شمار می روند.
نرخی بیكاری استان های مرزی و درگیر پدیده كولبری، همچنان بیشتر از نرخ میانگین بیكاری كشوری است.
نه تنها جمعیت بیكار درگیر مشاغل كاذبی چون كولبری می شوند كه بر اساس گزارش مذكور، بعضی از شاغلان دائمی هم تبدیل به نیروی دارای «اشتغال ناقص» شده و در این بخش هم به ناچار به سمت كولبری گرایش پیدا خواهند كرد. منظور از اشتغال ناقص آن است كه فردی به دلایلی همچون ركود كاری، پیدا نكردن كار با ساعات كاری بیشتر، قرار گرفتن در فصل غیركاری ( به طور مثال فصول پاییز و زمستان برای شاغلان بخش كشاورزی)، كمتر از ۴۴ ساعت در هفته كار كرده، اما آماده است كه بیشتر از آن هم كار كند. برپایه همان گزارش و با اتكا به نتایج طرح آمارگیری نیروی كار مركز آمار ایران، می توان این نكته را دریافت در فاصله زمانی ۱۳۸۴ الی ۱۳۹۷ اشتغال ناقص نیروی كار برحسب اوضاع و احوال اقتصادی در نوسان بوده، ولی درمجموع با شیب صعودی از حدود درصد ۱.۵ میلیون نفر (۶.۵ درصدی كل شاغلان) به رقم ۲.۶ میلیون نفر (۱۰.۸ درصد كل شاغلان) رسیده است. این در شرایطی است كه خیلی از كولبران هم افرادی دارای اشتغال ناقص بوده و برای جبران كاهش درآمد خود به علت اشتغال ناقص ناچارند به كولبری بپردازند. كاهش آمار شاغلان و افزایش آمار شاغلان ناقص، خود زمینه ای است كه می توان باعث افزایش آمار افرادی شود كه برای امرار معاش بهتر دست به كولبری می زنند. همانطور كه در این گزارش هم اشاره شده است، شاغلان دارای اشتغال ناقص، اغلب فاقد حمایت های بیمه ای هستند و همین مساله صدمه های ناشی از انجام كولبری را برای شاغلان آن دو چندان خواهد نمود و در نتیجه، كولبری بیشتر از پیش تبدیل به یك صدمه اجتماعی برای این افراد خواهد شد.
كولبری بعنوان یك صدمه اجتماعی، تنها زمانی كاهش خواهد یافت كه كولبران بتوانند بر اثر رونق اقتصادی و اجرای برنامه های حمایتی، شغل مناسب جایگزینی را برای خود بیابند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد كولبری صدمه اجتماعی مغفول در برنامه ریزی دو ساله