قاچاق كالا ریسك كم، درآمد زیاد
برتریها: طبق پژوهش های انجام شده، ریسك قاچاق كالا در ایران بین پنج تا 10 درصد است كه این وضعیت موجب گسترش قاچاق و نتایج زیانبار آن برای اقتصاد كشور شده است.
«قاچاق» بعنوان یك مسئله و لطمه اجتماعی، عمری طولانی دارد و قرن ها است كه بشر با این پدیده مواجه می باشد، اما قاچاق كالا به رغم برخی نمونه های تاریخی، مسئله ای است كه پدیدار شدن آن با تاریخ تشكیل گمركات و تحدید مرزها در جهان همراه بوده است و امروزه نیز موضوعی است كه به اقتصاد كشورها و خصوصاً اقتصاد ملی آنان لطمه می رساند.
قاچاق چیست؟ قاچاق كالا كدام است؟
در یكی از گزارش های مركز پژوهش های مجلس و در تعریف واژه قاچاق آمده است: «قاچاق كلمه ای تركی و به معنای گریزاندن است و از مجموع قوانین و مقررات مربوط چنین استنباط می شود كه قاچاق عبارت است از فرار دادن مال، خواه آن مال مربوط به درآمد دولت بوده یا ورود و خروج، تولید و نقل و انتقال و خرید و فروش آن طبق قوانین و مقررات مربوط ممنوع و غیرمجاز گردیده باشد». بدین ترتیب تعریف قاچاق تعریفی بسیار گسترده است و می تواند موضوعات بسیاری را در برگیرد. در نتیجه بایستی باید برای تعریف قاچاق كالا، با دقت بیشتری درباره این مورد سخن گفت.
اگر تعریف فوق را بپذیریم، دو نوع از قاچاق وجود دارد. نوع اول از قاچاق، «گریزاندن» یا «نقل و انتقال» شیئی است كه طبق قانون، خود آن شیئی یا مالكیت آن ممنوع می باشد. ناگفته پیدا است كه مالكیت یا استفاده از بعضی اشیاء در بعضی كشورها و برطبق برخی قوانین آزاد یا ممنوع باشد. به طور مثال در كشور ایران هرگونه مالكیت و استفاده از مواد مخدر، مشروبات الكلی، سلاح، مهمات، آلات قمار یا برخی دیگر از اشیاء، ممنوع هستند و انتقال یا خرید و فروش آنها نیز تاثیری بر ممنوعیت آنها نخواهد داشت. در واقع فرد قاچاقچی علاوه برعمل قاچاق، مرتكب خلاف دیگری هم شده است و آن هم حمل یا نگهداری از یك وسیله غیرقانونی می باشد. به طور طبیعی دستگاه های انتظامی و امنیتی با هرگونه انتقال این اشیاء، با قاطعیت بیشتری مقابله می كنند و حساسیت بیشتری درباره آن دارند.
در طرف دیگر اما گروهی از اشیاء هم هستند كه مالكیت یا استفاده از آنها طبق قانون ممنوع نیست، اما جابجایی آنها و خصوصاً انتقال آنها از داخلی كشور به آنسوی مرزها و یا بالعكس، عملی مغایر قانون به حساب می آید. این دسته از كالاها، جزو دسته كالاهایی هستند كه اگر به صورت غیرقانونی جابجا شوند، نام كالای قاچاق را بر خود می گیرند.
ورود یا خروج كالا از مرزها در تمامی جهان مشمول قوانین و حقوق گمركی می شوند و حقوق گمركی نیز بخش بزرگی از درآمد دولت ها در سراسر جهان را می سازند. از همین رو است كه دولت ها تلاش دارند تا با نظارت حداكثری، مانع از ورود و خروج كالاهای مجاز، بدون تشریفات گمركی شده و بدین وسیله اقتصاد كلان یك كشور را مدیریت نمایند. در مقابل قاچاقچیان می دانند كه اگر برای ورود یا خروج كالای خود تعرفه ای را نپردازند، از جابجایی آن كالا سود بسیار بیشتری خواهند برد و در نتیجه، همین سود سرشار آنان را ترغیب می كند كه یك كالا را به صورت قاچاق وارد یك كشور نمایند.
كالای قاچاق و مبادی گسترده ورودی و خروجی در ایران
بطور معمول كالای قاچاق باید از یك مبدا مرزی وارد كشور مقصد شود. این مرز می تواند زمینی، هوایی یا دریایی باشد. طبیعی است هرچقدر یك كشور مرزهای زمینی كمتری داشته باشد، كشورهای همسایه دریایی او دورتر و مسیرهای ورود به این كشور صعب العبورتر باشد، قاچاق كمتری به آن كشور وارد خواهد شد. به طور مثال ناگفته پیدا است كشورهای جزیره ای و حاشیه ای همچون «ایسلند» یا «نیوزیلند» بسیار آسان تر از سایر كشورها می توانند مرزهای خودرا خطر كالای قاچاق دور نگه داشته یا این مرزها را پایش نمایند
عامل دیگر میزان امنیت و مراقبت از مرزها در كشورهای همسایه است. هرچه یك كشور با كشورهایی همسایه باشد كه امنیت مرزی بیشتری داشته باشند، می توان انتظار داشت كه كالای قاچاق كمتری از مرزهای آن كشور عبور كند. امضای توافق نامه های مرزی یا ایجاد معافیت های بین دو كشور همسایه نیز تاثیری به سزا در میزان ورود كالاهای قاچاق دارد. ضمن آن كه داشتن همسایگانی ثروتمند و مرفه نیز خواهد توانست به افزایش ضریب امنیت مرزها و كاهش ورود كالای قاچاق كمك نماید.
مرزهای گسترده و وسیع زمینی، هوایی و دریایی ایران فرصت خوبی را برای قاچاقچیان كالا در كشور فراهم نموده است.
متاسفانه بستر شرایط مرزی برای كشور ایران، جهت مبارزه با ورود كالای قاچاق چندان مناسب نمی باشد. از یكسو ایران كشوری است كه همسایگان مرزی مختلفی دارد. این كشور حدود ۶۰۰۰ كیلومتر مرز زمینی با ۷ كشور مختلف دارد و ۲۷۰۰ كیلومتر مرز دریایی و همسایگی با ۱۲ كشور مختلف به صورت دریایی نیز بر این مرزهای طولانی و تعداد همسایگان می افزاید. در عین حال بعضی از مرزهای زمینی كشور ایران در مناطقی قرار گرفته كه دولت های همسایه اشراف امنیتی و انتظامی چندانی بر آنها ندارند و وضعیت اقتصادی همسایگان نیز چندان مطلوب نمی باشد. در نتیجه می توان انتظار داشت مرزبانی و گمركات كشور برای مقابله با قاچاق كالا و ورود غیرقانونی این كالاها، كار دشواری را در پیش داشته باشد.
طبق گزارش مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، این مرزهای طولانی سبب شده است تا ده ها روش مختلف برای ورود كالای قاچاق به كشور وجود داشته باشد. این مركز از روش هایی همچون ورود كالای قاچاق با قایق موتوری، ورود با اظهارنامه های خلاف، ورود موقت، ورود به صورت ته لنجی غیرقانونی، جعل مدارك و پلمپ گمركی، ورود كالا قاچاق تحت عنوان كالای مسافر مناطق آزاد، جاسازی در اتوبوس و كامیون های مسافری، به صورت چتربازی، با استفاده از خودرو های حمل كالای قاچاق (شوتی)، ورود غیرقانونی بوسیله گذرهای مرزی، ورود كالای قاچاق بوسیله بازارچه های مرزی و سوءاستفاده از مدارك تعاونی ها، ورود كالای قاچاق بوسیله مسافران و ورود كالای قاچاق به شیوه كولبری بعنوان شیوه های وارد كردن كالای قاچاق به كشور نام می برد.
ایجاد اسكله های غیرمجاز نیز از دیگر شیوه هایی است كه قاچاقچیان به صورت عمده از آنها برای ورود كالاهای قاچاق به كشور استفاده می نمایند. در گزارش سال ۱۳۸۵ مركز پژوهش های مجلس درباره اسكله های غیرمجاز، سخن از وجود حدود ۱۰۰ اسكله غیرمجاز در كشور به میان می آید كه این تعداد نشان از گستردگی پدیده قاچاق كالا در كشور دارد. مشكل اساسی اینجا است كه گستردگی سواحل كشور، خصوصاً در جنوب، كار پایش و كشف این اسكله ها را با دشواری فراوانی روبرو كرده و در خیلی از مواقع افراد با ایجاد یك اسكله كوچك غیرقانونی در یك ساحل دورافتاده، كالای مورد نظر خودرا كشور قاچاق می كنند.
فربه شدن اقتصاد پنهان با اسب سركش قاچاق
در علم اقتصاد به قسمتی از فعالیتهای اقتصادی كه به صورت غیرقانونی و گزارش نشده صورت می پذیرند، اقتصاد پنهان گفته می شود. مشكل اساسی آن است كه میزان و گسترده تبادلات مالی در بخش پنهان اقتصاد، بسادگی قابل رصد نیست و افرادی كه در بخش پنهان اقتصادی حضور دارند، برای آنكه گردش مالی خود در این بخش را مشروع جلوه دهند، از انواع روش ها همچون پولشویی و جعل استفاده می نمایند. علاوه بر تجارت های مهم بخش اقتصاد پنهان همچون قاچاق مواد مخدر و سلاح، قاچاق كالا نیز فعالیتی است كه گسترش بیشتر از پیش گردش مالی فعالان بخش اقتصاد پنهان كمك می نماید و خیلی از این راه به نان و نوایی می رسند.
قاچاقچیان برای وارد كردن پول غیرقانونی حاصل از پروسه قاچاق، نیازمند اقداماتی همچون جعل اسناد و پولشویی هستند و بدین ترتیب قاچاق كالا همواره وقوع تخلفات اقتصادی دیگری را نیز با خود به همراه می آورد
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد قاچاق كالا ریسك كم، درآمد زیاد