پیام های پاسخ موشكی ایران
برتریها: آتش انفجارهای ناشی از موشك های زمین به زمین جمهوری اسلامی ایران كه بامدادان چهارشنبه هجدهم دی ماه روانه دو پایگاه نظامیان آمریكایی در عراق شد، پیام های روشنی را به همه جهانیان فرستاد، اما دود آن بیشتر از همه به چشم رژیم صهیونیستی می رود.
«بین ساعت ۱: ۴۵ تا ۲: ۱۵ بامداد چهارشنبه، عراق با ۲۲ موشك بمباران شد. ۱۷ موشك به پایگاه عین الاسد شلیك و پنج موشك به اربیل پرتاپ شد. در هر دو پایگاه نیروهای ائتلاف بین المللی حضور داشتند.»
به گزارش پژوهشگر ایرنا، این اطلاعات در بیانیه رسمی فرماندهی نظامی عراق ساعتی بعد از اقدام موشكی ایران آمد و تاكید شد در این حملات هیچ یك از نیروهای نظامی عراقی لطمه ندیده اند.
از لحظه آغاز این عملیات كه بر پایه اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نام «شهید سلیمانی» و رمز «یا زهرا (س)» انجام شد، خیلی از رسانه ها به پوشش آن پرداختند و آنرا اولین حمله نظامی مستقیم به مواضع آمریكا بعد از جنگ جهانی دوم ارزیابی كردند. با این همه، اقدام تهران چندان غیر قابل پیش بینی نبود.
بامداد سیزدهم دی ماه- فقط پنج روز قبل از این عملیات- سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران در صورتیكه برای یك دیدار رسمی به عراق رفته بود بعد از ترك فرودگاه بین المللی بغداد به همراه «ابومهدی المهندس»، معاون الحشد الشعبی كه جزو نیروهای نظامی عراق محسوب می شود، هدف حمله پهپادی آمریكا قرار گرفت.
اعلام شد این حمله به دستور مستقیم «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری آمریكا صورت گرفت كه بازتاب خشمگینانه آن در مراسم خاكسپاری و خاكسپاری پیكر این شهید و همراهانش در شهرهای مختلف عراق و ایران و حتی كشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای، از پاكستان و لبنان تا روسیه و انگلیس لمس شد.
همان زمان، مقام های بلندپایه ایران همچون وزیر امورخارجه اعلام نمودند اقدام برای ترور یكی از مقام های نظامی خودرا كه برای ماموریت دیپلماتیك در كشور همسایه به سرمی برد مصداق نقض مقررات بین المللی می دانند و «مطابق بند ۵۱ منشور ملل متحد»، حق پاسخگویی به آنرا دارند.
نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز طی یك مصاحبه و همین طور مسئولان سیاست خارجی و نظامی كشور تاكید كرده بودند این پاسخ «قطعا نظامی» خواهد بود.
بنابراین موشكباران پایگاه های آمریكایی در عراق اقدامی قابل پیش بینی بود.
در چنین شرایطی چند نكته قابل بررسی است:
زمان و مكان عملیات:
در سراسر منطقه غرب آسیا پایگاه های نیروهای آمریكایی پراكنده است اما تهران، جایی را برای اولین واكنش خود برگزید كه ترور سردار ملی آن، در همانجا رخ داده و پهپاد آمریكایی نیز از پایگاه عین الاسد (قادسیه سابق) هدایت شده بود كه دومین پایگاه هوایی عراق بعد از پایگاه هوایی "بلد" بشمار می رود.
ترامپ اواخر دسامبر ۲۰۱۸ میلادی (دی ماه 1397 خورشیدی) برای دیدار غیرمنتظره با سربازان آمریكایی به آنجا رفت و بعد از آن اظهار داشت: بسیار غم انگیز است كه هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه كنی و بعد ناچار باشی در كمال خفا به خاورمیانه سفر كنی و هر كاری انجام دهی تا سالم به مقصد برسی.
حتی ساعت آغاز پرتاب موشك ها با عملیات پهپادی جمعه همخوانی داشت و از طرف دیگر، مراسم خاكسپاری پیكر سپهبد سلیمانی همچنان در زادگاه او- كرمان- در حال برگزاری بود. به عبارت دیگر، تهران قبل از خاكسپاری سردار خود، اولین واكنش را به آمریكا نشان داد.
اجرای مستقیم عملیات:
برخی صاحبنظران بر این باور بودند كه در وهله نخست ممكنست نیروهای وابسته به ایران در منطقه برای پاسخگویی به ترور سردار سلیمانی آستین بالا بزنند.
با این همه، ورود مستقیم تهران نشان داد می خواهد برای انتقام این ماجرا بطور مستقیم وارد شود و همانگونه كه وزیر امورخارجه نیز اعلام نموده بود «مسئولیت اقدام خودرا می پذیرد».
این امر پیام دیگری را نیز دربرداشت؛ اینكه ایران در رویارویی با هر گونه اقدامی كه مخل امنیت ملی خود می بیند تعارف ندارد؛ حتی اگر طرف مقابل آن كشوری باشد كه برخی حكومت های منطقه پیوندهای عمیق سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی با آن دارند.
توانمندی نظامی:
برخورداری از توانمندی موشك های نقطه زن، یكی از موضوع های مورد مناقشه میان آمریكا و ایران در چند سال اخیر بوده است؛ به شكلی كه واشنگتن حتی بعد از خروج یكجانبه از توافق بین المللی برجام در اردیبهشت ماه 1397، مدعی بود آزمایش های موشكی ایران خلاف تعهدات برجامی تهران است؛ موضوعی كه در قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد فقط در ابعاد هسته ای آن، یاد شده قرار گرفت و رهبران ایران نیز نامشروع بودن دستیابی، نگهداری و ذخیره سازی چنین سلاحی را اعلام نموده اند.
اینك تهران از خاك خود، موشك هایی فرستاده است كه فناوری بومی آنرا بطور كامل در اختیار دارد و مسافت ۴۳۰ كیلومتری تا پایگاه عین الاسد را به راحتی طی كرده و بدقت به هدف به هدف خوردن كرده است.
پایگاه «حریر» اربیل نیز در فاصله 60 كلیومتری مرز ایران قرار دارد و میزبان نیروهای ائتلاف به رهبری آمریكا بود. ارتش آمریكا سپتامبر گذشته (شهریورماه) در تارنمای رسمی خود اعلام نموده بود در این پایگاه بیشتر از ۳۶۰۰ نیروی نظامی و غیرنظامی از ۱۳ كشور مختلف حضور دارند.
تمهیدهای راهبردی:
چند ساعت قبل از آغاز عملیات موشكی، نشستی در تهران میان فرماندهان بلندپایه محور مقاومت انجام شد كه جزییاتی از آن به بیرون درز نكرد؛ با این همه، بنظر می رسد باید هماهنگی های دقیقی با بغداد بعنوان یكی از جانب های دخیل در شهادت فرماندهان بلندپایه ایرانی و عراقی صورت گرفته باشد.
فقط چند ساعت قبل از حمله موشكی ایران، اعلام گردید اولین سفر وزیر دفاع جدید آمریكا به فلسطین اشغالی به دنبال تشدید تنش ها در غرب آسیا لغو شده است.
پس از انتشار خبر حمله نیز تاكید وزارت دفاع آمریكا (پنتاگون) بر «آمادگی كامل این پایگاه ها» نشان میدهد هشدارهایی دریافت شده بود كه باتوجه به مصوبه قانونی مجلس عراق در خصوص ضرورت خروج نظامیان آمریكایی از این كشور، دور از ذهن نبود؛ امری كه از سه هفته پیش به دنبال اعتراض های مردمی به اقدام های نظامی آمریكا مقابل نیروهای نظامی عراقی و بمباران پایگاه های آنان پررنگ شده بود.
خروج نظامیان از این پایگاه ها برای پیش گیری از بجای ماندن تلفات انسانی همسو با همین تمهیدها ارزیابی می شود.
یكی از نقاط حساس در سیاست خارجی آمریكا جان شهروندان این كشور است و از ین جهت، خیلی از صاحبنظران بر این باور بودند كه میزان تلفات انسانی، تعیین كننده هر گونه واكنش ترامپ به حمله ایران است تا فشارهای داخلی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری 2020 و استیضاح خود به دنبال «اوكراین گیت» مدیریت كند.
با توجه به اندیشیدن چنین تمهیدهایی، در حقیقت شرایطی برای آمریكا برقرار شد كه بدون تلفات انسانی به خواست ملت عراق گردن نهد و زمینه ترك مكانی را فراهم آورد كه از سال 2003 میلادی به جهت اشغال این كشور، در اختیار آنان بود.
روشن است بدون این تمهیدهای راهبردی، ممكن بود بجز سربازان آمریكایی، برخی نظامیان عراقی نیز لطمه ببینند كه این امر، به روابط حسنه 2 همسایه لطمه می زد و در شرایط كنونی منطقه، به ضرر اتحادی بود كه با آغشته شدن خون شهیدان دو ملت به دست آمده است. بجای ماندن تلفات از سربازان ائتلاف- شامل برخی كشورهای عضو پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو)- نیز بر پیچیدگی شرایط می افزود.
توانمندی سیستم های پدافندی آمریكا:
برای دفاع از پایگاه های هوایی آمریكا سامانه های اطلاعاتی و راداری پیشرفته ای مستقر شده كه بخش زیادی از هزینه های آن كشور را رقم زده است.
بر پایه اعلام وزارت دفاع آمریكا درباره آمادگی كامل دفاعی، انتظار می رفت سامانه های پدافندی آمریكایی كه برای فروش آن به حاكمان برخی كشورهای منطقه تبلیغات رنگارنگی صورت گرفته بود، دستكم برای اثبات ادعاهای پیشین، بعضی از موشك های ایران را ردگیری یا شناسایی كند؛ امری كه عملیاتی نشد.
یكی از دلیلهای این امر می تواند به توان موشك های پرتاب شده برگردد كه سوی دیگر آن، اذعان به ناتوانی این سامانه هاست. البته این موضوع، ممكنست دلیلهای دیگری مانند ترجیح آمریكا به خودداری كردن از افزایش هزینه های خود و نشان ندادن واكنش دفاعی به این حمله به جهت تخلیه این پایگاه ها داشته باشد.
روشن شدن جنبه های مختلف این موضوع، در آینده به ابهام های بالا پاسخ می دهد.
پیام های روشن به دولت های منطقه و رژیم صهیونیستی:
می گویند اختتام دیپلماسی، آغاز جنگ است و آمریكا با حذف نماینده نظامی جمهوری اسلامی ایران، كه به گواه نخست وزیر عراق در حال انجام ماموریت دیپلماتیك و حامل یك پیام بود، تنش نظامی را شروع كرد. اما پاسخ تهران و تاكید رهبر معظم انقلاب بر اینكه این پاسخ اولین سیلی بود، نشان داد اختتام دهنده این تنش ها، اساسا آمریكا نیست.
این اقدام روشن كرد برای ایران فرقی ندارد طرفی كه با برنامه ریزی قبلی امنیت ملی آنرا خدشه دار كرده، آمریكاست یا یك حكومت دیگر؛ جمهوری اسلامی آنگاه كه دادن پاسخ شایسته به طرف مقابل را ضروری می بیند، آستین بالا می زند و همانگونه كه اعلام نموده است، عمل می كند.
در حقیقت، اینكه میان حرف تا عمل تهران، میان شعارها تا مواضع آن، فاصله كمی وجود دارد، در بازسازی فضای ذهنی رهبران برخی حكومت ها منطقه و جهان موثر است.
از سوی دیگر، واكنش تهران به ترور فرمانده عالی نظامی خود در حالی شكل گرفته كه گروهای فعال در محور مقاومت بر پاسخگویی مجزای خود به آمریكا تاكید كرده اند.
به باور این گروه ها، سلیمانی نه فقط برای ایرانیان یك اسطوره نظامی و راهبردی بود بلكه به محور مقاومت تعلق داشت كه دامنه فعالیت آنان در غرب آسیا گسترده است و خیلی از ملت ها آثار مثبت اقدام های وی در مبارزه با تروریسم منطقه ای را از نزدیك لمس كرده اند. از دیدگاه برنامه ریزی راهبردی، حضور سردار سلیمانی در محور مقاومت طی سال های گذشته به عامل ثابتی در محاسبات همه طرف ها تبدیل گشته بود.
از منظر دیگر، حضور سلیمانی در معادلات منطقه همواره بعنوان یك «متغیر كنترل» در نظر گرفته می شد و هر اقدامی باتوجه به ثابت بودن آن، صورت می گرفت. در خیلی از موارد با حذف متغیر كنترل، شمار و خواص متغیرهای در حال اثرگذاری بسیار پیچیده میشود و ممكنست هر متغیر، اثرات چندگانه ای داشته باشند.
در این شرایط، روشن است روسای برخی حكومت های منطقه به ویژه مقام های رژیم صهیونیستی در اندیشه شكل آتی فضای منطقه اند؛ امری كه به واسطه تنش های چندساعته میان ایران و آمریكا به دنبال حمله موشكی به پایگاه های آمریكایی نمایان تر شد و به دنبال اظهارات رهبران محور مقاومت درباره عواقب اقدام نسنجیده واشنگتن ابعاد پیچیده تری به خود گرفت؛ برای اینكه از دید آنان شاید آمریكا كیلومترها از منطقه غرب آسیا دور باشد اما رژیم صهیونیستی بعنوان مهمترین متحد آن، هدفی دردسترس است.
سكوت بیشتر از سه روزه مقام های رژیم صهیونیستی در قبال ترور سردار سلیمانی نشان می داد كه آنان بطور جدی در حال بررسی ابعاد این حادثه و سنجش موقعیت جدید بوده اند.
به نظر می رسد پاسخ موشكی تهران به ترور فرمانده ارشد نظامی اش، محاسبات بعدی واشنگتن برای هر گونه فعالیت كوتاه یا بلندمدت در منطقه را تحت الشعاع قرار می دهد و از طرف دیگر، حاكمان برخی كشورهای منطقه و همین طور مقام های صهیونیستی را برای هر گونه موضع گیری یا اقدام بعدی در رابطه با ایران، بیشتر از گذشته محاسبه گر می كند.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد پیام های پاسخ موشكی ایران