نتیجه فشار حداكثری و دیپلماسی حداقلی
دیپلماسی فاجعه بار ترامپ در شورای امنیت
به گزارش برتریها تحلیل گران و رسانه های آمریكایی اعتقاد دارند نتیجه ای كه رای گیری شورای امنیت برای ایالات متحده رقم زد حاصل یكجانبه گرایی فاجعه بار «دونالد ترامپ» و سیاست «فشار حداكثری» این كشور است كه باعث بی اعتباری و انزوای كاخ سفید می شود.
وضعیت بزرگترین قدرت اقتصادی و سیاسی جهان چنان شده است که در جلسه شورای امنیت تنها نماینده جمهوری دومینیکن (جزیره ای کوچک در دریای کارائیب) با نظر کاخ سفید در مورد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موافقت نمود. این ادعا بیجا نیست که حالا واشنگتن در انزوا قرار گرفته است چونکه قادر نشد هیچ یک از قدرت های بزرگ جهان و متحدانش در شورای امنیت را با خود هم نظر سازد.
براساس مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم تسلیحاتی ایران بعد از بیشتر از یک دهه باید هفته آخر مهر ماه آینده ( ۱۸ اکتبر مصادف با پنجمین سالگرد اجرای برجام) آخر بپذیرد. در رای گیری مربوط به پیش نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا به اعضای شورای امنیت، روسیه و چین با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مخالفت کردند و ۱۱ کشور دیگر هم به آن رای ممتنع دادند.
جهان ضد یکجانبه گرایی ترامپ
نتایج رای گیری آخر هفته گذشته در شورای امنیت به اعتقاد خیلی از ناظران ضربه سختی به اعتبار و سیاست های سیاسی کاخ سفید محسوب می شود. گذشته از آن می توان ادعا کرد تأثیر بیانیه هایی که روسیه و چین در مورد این نشست منتشر نمودند کمتر از رای گیری نبوده است.
«ولادیمیر پوتین» در اطلاعیه ای رسمی پیشنهاد کرد نشست سران اعضای دائم شورای امنیت به همراه سران ایران و آلمان برگزار گردد. این اقدام زیرکانه در واقع یادآور توافق برجام و دیدارهای ایران با گروه ۱+۵ است. بنظر می رسد پوتین با این پیشنهاد خود تلاش کرد تا اهمیت و جایگاه اقدامات جمعی و همچون تلاش چند ساله ۷ کشور برای امضای یک توافق را به دونالد ترامپ گوشزد کند.
پوتین در بخشی از بیانیه خود نسبت به مداخلات خارجی و باج خواهی ها در خلیج فارس هم اخطار داد. وی خاطرنشان کرد که افترا های بی اساسی ضد ایران مطرح می شود پس باید اقدامی انجام داد تا از وخیم تر شدن اوضاع جلوگیری کرد.
رئیس جمهوری روسیه در بخشی از این بیانیه به صورت غیرمستقیم دولت آمریکا را متهم به اقدامات یکجانبه کرد چونکه آمریکا تلاش دارد برای جامه عمل پوشاندن به خواسته خود ضد تهران، روندهایی را که پیش از این در شورای امنیت با اتفاق آرا به تصویب رسیدند، ناکارآمد کند.
نماینده چین در شورای امنیت هم در اطلاعیه ای نتیجه رایگیری در نشست را نشانه مخالفت با یکجانبه گرایی آمریکا ارزیابی کرد. چین در بیانیه خود تصریح کرد کشوری که دو سال قبل خویش را از برجام خارج کرده است حق استفاده از امتیازهای این توافق و همچون مکانیسم ماشه را ندارد.
در واقع شکست در جلب نظر مثبت حداقل ۹ کشور عضو پاسخی به رویکرد یکجانبه گرایانه واشنگتن در عرصه های بین المللی بخصوص فشارحداکثری ضد تهران است. حال آنکه موافقت همه اعضا با برگزاری نشست پیشنهادی رئیس جمهوری روسیه اقدامی روبه جلو در راه تقویت چندجانبه گرایی ارزیابی می شود.
انزوای واشنگتن
جالب اینجا است دولت دونالد ترامپ از سال ۲۰۱۸ با خروج از برجام بر طبل منزوی کردن ایران در عرصه های جهان می کوبید و تلاش داشت با بستن همه درهای سیاسی و تجاری، تهران را مجبور به تسلیم در مقابل خواسته خود کند. نتیجه رای گیری شورای امنیت نشان داد که این سیاست ها تا چه اندازه برای کاخ سفید هزینه داشت و در واقع حیثیت بین المللی و جایگاه جهانی آمریکا را خدشه دار کرده است. نشریه «نشنال هرالد» (National Herald) ایالات متحده را کشوری منزوی از جانب متحدان توصیف کرد و عنوان داشت آمریکا در شورای امنیت شکست سختی را در زمینه تحریم تسلیحاتی ایران متحمل شد.
طبق این تحلیل پنج متحد آمریکا در ناتو در کنار ۶ کشور دیگر از رای دادن به نفع آمریکا امتناع کردند و روسیه و چین هم با تمدید محدودیت هایی که تا ۱۸ اکتبر آخر می پذیرد مخالف بودند. این اتفاق تنها یک روز بعد از آن حادث شد که ترامپ خویش را به خاطر راه اندازی روابط میان امارات متحده عربی و اسرائیل فردی پیروز در سیاست خارجی قلمداد می کرد.
این نشریه شکست روزگذشته دولت ترامپ در شورای امنیت را گوشمالی دانست که ناشی از اقدام یکجانبه واشنگتن در خروج از برجام بود.
شبکه خبری «الجزیره» هم شکست قطعنامه آمریکا در شورای امنیت را باآنکه تحقیرآمیز توصیف کرد اما آنرا مایه تعجب ندانست چونکه اعتقاد دارد دولت آمریکا با اقدامات اشتباه راهبردی و تاکتیکی در قبال ایران، باعث شد تنها یک کشور موافق واشنگتن باشد.
تلاش برای توجیه فاجعه دیپلماتیک
هفته گذشته ایالات متحده به رغم همه ادعاهای پیشین از خواسته های خود عقب نشینی کرده بود. متن اولیه قطعنامه پیشنهادی واشنگتن بسیار طولانی و جامع بود اما ارزیابی شرایط و مخالفت ها باعث شد تا سطح خواسته و متن مورد نظر کاخ سفید به شدت خلاصه و کوتاه شود. به هر تقدیر اما این مقدار عقب نشینی از خواسته ها هم موثر واقع نشد و ایالات متحده با مخالفت محکم دیگر اعضا روبرو شد. تحلیل گران اتفاقات شورای امنیت را رقم خوردن یک فاجعه دیپلماتیک برای ایالات متحده می دانند.
حال رسانه های آمریکایی که برایشان این شکست غیرقابل باور است تلاش دارند شرایط را هنوز به نفع آمریکا توجیه کنند. شبکه خبری «سی. ان. بی. سی» در گزارشی بخش های مربوط به شکست در شورای امنیت را به صورت خلاصه برای مخاطب بازگو کرد اما سپس عنوان داشت: واشنگتن حالا می تواند تحریم های سازمان ملل ضد ایران را با وجود خروج از توافق هسته ای به اجرا در آورد.
دیپلمات های آمریکایی اعتقاد دارند ایالات متحده از هفته آینده می تواند وارد این فرآیند شود اما شواهد حکایت از آن دارد که با کارزاری سخت و نبردی پرهیاهو رویرو خواهد شد.
گزارش در انتها با اشاره به مخالفت دیگر امضاکنندگان برجام با استفاده آمریکا از مفاد آن خاطرنشان کرد استدلال دیپلمات های دیگر کشورها آن است که آمریکا از نظر حقوقی و قانونی نمی تواند تحریم ها ضد ایران را باردیگر برقرار کند.
شبکه خبری «سی. ان. ان» هم تصریح می دارد که ترامپ بعد از شکست در شورای امنیت، خویش را آماده می کند تا به رغم خروج از توافق هسته ای، به صورت یکجانبه تحریم ها را بازگرداند. البته این اقدامی است که به صورت بالقوه در موفقیت آن تردید وجود دارد ضمن اینکه از سوی متحدان آمریکا هم هشدارهایی بیان شده است.
سی. ان. ان ضرب المثلی را که در جلسه شورای امنیت عنوان شد تکرار کرد که «شما نمی تواند کیک را بخورید و همزمان آنرا در اختیار داشته باشید» و نتیجه گرفت به نظر کشورهای اروپایی خروج از توافق و داشتن ادعای حضور در آن برای فعالسازی مکانیسم ماشه همخوانی ندارد. حتی چین با پیشبینی این رفتار آمریکا هر اقدام اضافی واشنگتن را منجر به شکست دانست و در بیانیه خود با آن مخالفت کرد.
تحلیلگران اعتقاد دارند رویکرد دولت ترامپ فشار حداکثری و دیپلماسی حداقلی بود و همین نگاه غیرمنعطف در کنار خروج بی جهت و غیرعقلائی از توافق باعث سرافکندگی واشنگتن در یک عرصه مهم بین المللی شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد دیپلماسی فاجعه بار ترامپ در شورای امنیت