بررسی عملكرد هفت ساله دولت در حوزه نفت و پتروشیمی
رشد۴۳۰درصدی در استحصال منابع مشترك نفتی با همسایگان
برتریها: با شروع به كار دولت روحانی یعنی از سال 1392 تاكنون، تعداد زیادی از طرح های زیربنایی و عمرانی كشور كلید خورده یا به بهره برداری رسیده است. این اقدامات خصوصاً در زمینه توسعه صنعت نفت و مناطق نفت خیز با لحاظ كردن ملاحظات زیست محیطی و بومی از برجستگی خاصی برخوردارست.
توسعه زیرساخت های نفتی و افزایش راندمان این صنعت در ایران، بعنوان سومین دارنده منابع نفتی غنی در دنیا، یکی از اقداماتی است که با روی کار آمدن دولت یازدهم شتاب یافت. این شتاب که در سایه ثمرات سیاست خارجی تعاملی و قدرت دیپلماسی کشور به وجود آمد، نتایج چشمگیری را در سال های پایانی دولت اول روحانی به همراه داشت.
توسعه و افزایش ظرفیت تولید نفت و صنایع وابسته به آن از این حیث قابل تامل است که می تواند ایران را بعنوان یکی از بازیگران اصلی بازار انرژی در دنیا مطرح کند. دولت تدبیر و امید در زمینه صنعت نفت و صنایع وابسته به آن خصوصاً پتروشیمی کارنامه قابل قبولی دارد. قسمتی از اقدامات دولت در این عرصه را می توان به صورت اختصاری چنین عنوان نمود.
افزایش ظرفیت تولید نفت خام
بیش از ۸۰ درصد از نفت ایران در استان خوزستان تولید می شود. هرچند اکتشاف منابع نفتی و بهره برداری از آنها در سایر نقاط کشور هم مد نظر است و در مناطقی مانند کرمانشاه و ایلام نیز بهره برداری از میادین نفتی صورت می گیرد، اما استان خوزستان از این نظر که به دریای آزاد راه داشته و حمل و نقل به صرفه تر و جذابتری برای متقاضیان آن دارد، همیشه قابل توجه دولت ها بوده است.
از سوی دیگر و از آن جایی که میادین نفتی ایران در نواحی غرب و جنوب غرب، غالباً با کشور عراق مشترک است، پس عدم بهره برداری از این میادین از طرف ایران، به معنای فرصت سوزی و کاهش منابع ارزی کشور است.
با این دیدگاه، سعی شده تا در سال های اخیر برداشت نفت و توسعه میادین نفتی مشترک «غرب کارون» با ضریب بالای بازیافت از این میدان ها افزایش پیدا کند.
در همین راستا، میزان تولید نفت خام از میادین مشترک غرب کارون از ۶۸ هزار و ۴۰۰ بشکه در روز در سال ۱۳۹۲ به متوسط ۳۷۰ هزار بشکه امسال افزایش یافته است. این میزان از تولید، نشان دهنده افزایش ۴۳۰ درصدی برداشت نفت از این میدان مشترک توسط ایران است.
میدان مشترک غرب کارون دارای ۵ فاز اصلی است. جدول ذیل مقدار برداشت نفت از این میادین در سه سال نخست دولت دوازدهم را نشان میدهد.
تولید میادین مشترک غرب کارون- هزار بشکه در روز
ردیففاز۱۳۹۶۱۳۹۷۱۳۹۸۱یادآوران(فاز۱)۱۱۰۱۰۶.۳۸۱۱۶.۹۲آزادگان شمالی(فاز۱)۷۵.۶۷۵.۴۰۷۵.۴۳آزادگان جنوبی(فاز۱)۱۰۰۸۰.۸۵۸۱.۴۴یاران شمالی۲۰۱۶۱۳.۸۵یاران جنوبی۱۰۹.۳۷۹.۲میدان های نفتی در منطقه غرب کارون، مخازن بکر و توسعه نیافته ای (Green Field) هستند و تفاوت اصلی آنها با دیگر مناطق نفت خیز ایران این است که در این میدان های در حال توسعه، با اجرای طرح های توسعه ای برنامه های افزایش تولید نفت «شرکت ملی نفت ایران» محقق می شود.
میدان های واقع شده در منطقه غرب کارون، از نزدیکی شهر اهواز آغاز می شوند و تا منتهی الیه نوار مرزی امتداد می یابد؛ در واقع عرض و طول این مستطیل نفتی از ساحل غربی کارون در نزدیکی منطقه «جفیر» تا مرز مشترک ایران و عراق و از جنوب «چزابه» تا غرب منطقه «دارخوین» است که همان منطقه نفتی غرب کارون را تشکیل می دهد.
به گفته «سید نورالدین شهنازی زاده»، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت در این گستره نفت خیز، ۲ میدان فوق عظیم و اصلی «آزادگان» و «یادآوران»، در دو دهه اخیر کشف شده اند که همچون بزرگ ترین میدان های نفتی جهان محسوب می شوند. حجم ذخایر این میادین در حدود ۶۷ میلیارد بشکه نفت درجا برآورد می شود.
تکمیل و بهره برداری از مجتمع های پتروشیمی
صنعت پتروشیمی بعنوان یک صنعت ارزش آفرین در زنجیره تولید نفت و گاز به شمار می آید که نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا می نماید. دسترسی پایدار و مطمئن به خوراک، ایران را به یکی از مناطق دارای اولویت در توسعه صنایع پتروشیمی در منطقه و جهان بدل کرده است. دولت یازدهم و در ادامه آن دولت دوازدهم، برنامه های مشخصی را در این عرصه مطرح و به سرانجام رساند که معیار و شاخصی در این عرصه شمرده می شود.
در دولت دوازدهم، ظرفیت اسمی تولید صنعت پتروشیمی به ۶۸ میلیون تن در سال ۱۳۹۸ افزایش یافته که نتیجه آن هم تولید ۵۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول پتروشیمی در دوره مزبور است. در همین مدت میزان خوراک مصرفی در بخش پتروشیمی کشور بطور متوسط ۶۱ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در روز، ۳ هزار و ۵۳۲ تن اتان و ۵ هزار و ۶۷۱ تن میعانات گازی بوده است.
کل فروش داخلی مجتمعهای پتروشیمی طی سال ۱۳۹۸ برابر با ۱۸ میلیون و ۶۴۰ هزار تن به ارزش یک میلیون میلیارد و ۴۷ هزار و ۸۳۵ ریال بوده است. از این مقدار ۱۰ میلیون و ۶۴۰ هزار تن آن به ارزش ۵۱۲ میلیارد و ۸۱۹ میلیون ریال به صورت فروش بین مجتمعی بوده است.
فروش بین مجتمعی از نظر وزنی ۵۷ درصد و از نظر ارزشی ۴۹ درصد فروش داخلی را تشکیل میدهد. فروش خالص داخلی مجتمعهای پتروشیمی هم در سال ۱۳۹۸ برابر با ۸ میلیون تن بوده است. صادرات محصولات پتروشیمی نیز در سال ۱۳۹۸ معادل ۲۲.۳ میلیون تن به ارزش ۹.۵ میلیارد دلار بوده که باتوجه به کاهش قیمت های جهانی محصولات نسبت به ارقام سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است.
در سال ۱۳۹۸، سه طرح تولیدی پتروشیمی در چارچوب پروژه اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار گرفت که در آخر سال، طرح های پتروشیمی «متانول کاوه» و فاز نخست «پتروشیمی بوشهر» افتتاح شد.
حمایت از بخش خصوصی در تولید و توسعه زیرساخت های نفتی
حمایت از بخش خصوصی در امتداد چابک سازی دولت و افزایش راندمان، یکی از اهدافی است که دولت تدبیر و امید همیشه بر آن تاکید داشته است. این مساله در صنعت نفت با دقت بیشتری مورد پیگیری قرار|گرفت که نتایج خوبی خصوصاً در زمینه رونق تولید و خودکفایی را هم به همراه داشت.
در این حوزه و با توان نیروهای داخلی در بخش خصوصی، ۱۰ گروه از کالاهای مهم و مورد نیاز صنعت نفت در امتداد رونق تولید داخلی، ایجاد اشتغال، کاهش وابستگی به خارج و ارتقاء توان فنی و ساخت و طراحی سازندگان و تولیدکنندگان داخلی، هدف گذاری شد.
طبق آخرین گزارش دریافتی، ۵۰ قرارداد به ارزش ۵۹۴ میلیون و ۴۰۵هزار یورو، برای ۵ گروه از تجهیزات و کالاها شامل «تجهیزات سرچاهی و رشتههای تکمیلی درون چاهی»، «پمپهای سرچاهی و درون چاهی»، «مته های حفاری»، «لوله های CRA و حفاری» و «ابزارهای اندازه گیری در حفاری» منعقد شده است.
۱۰۰ درصد کالا و تجهیزات ۲۵ قرارداد بطور کامل به بهره برداران تحویل شده که اهداف فناورانه مطابق نقشه راه توانمندی ساخت نیز محقق شده است. زمان تحویل ۱۱ فقره قرارداد اختتام سال ۱۳۹۹ می باشد که تابحال بیش از ۸۰ درصد اقلام این قراردادها به بهره بردار تحویل شده است.
همچنین ۸۲ درصد اقلام تجهیزات سرچاهی شامل ۳۰۷ قلم کالا، ۸۲.۵ درصد اقلام رشته های تکمیلی درون چاهی شامل۱۷۹ قلم، ۱۳ درصد اقلام پمپ سرچاهی (۲ قلم)، نیم درصد اقلام مته حفاری(۶ قلم) و ۳۴ درصد اقلام لوله CRA به میزان ۲۰۷ کیلومتر، تولید و به بهره برداران تحویل داده شده است.
لازم به ذکر است که این اقدامات برای توسعه میدان های نفتی و صنعت نفت و پتروشیمی، همزمان با دریافت مجوزهای زیست محیطی، تحصیل اراضی و پاک سازی منطقه از مین ها و مهمات عمل نکرده باقی مانده از هشت سال جنگ تحمیلی، ایجاد زیرساخت های مورد نیاز توسعه همچون جاده های دسترسی، خطوله لوله انتقال آب و برق، پوشش مخابراتی و شبکه ارتباطی و... بوده که با انجام برخی اقدامات زیرساختی و ایجاد امکانات و رفاه نسبی، زندگی مردم محلی و بومی در این مناطق هم مد نظر قرار داشته است.
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد رشد۴۳۰درصدی در استحصال منابع مشترك نفتی با همسایگان