مؤلفه های گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم
روزنامه ایران در یادداشتی می آورد: شکل گیری سیاست خارجی هر دولت برآمده از مجموعه مؤلفه های نظری و عملی داخلی و بین المللی است و طبعاً این سیاست در خلأ شکل نمی گیرد و برآیندی از آرا و افکار تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان، در امتداد سیاست داخلی و مکمل و مقوم آنست.
در ادامه یادداشت روزنامه ایران به قلم ابوذر گوهری مقدم معاون سیاسی و بین الملل مرکز بررسی های راهبردی ریاست جمهوری در هشتم آذر می خوانیم: دولت سیزدهم نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مجموعه ای از گزاره های سیاستی و مفهومی از زمان رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری توسط رییس جمهور محترم مطرح و بعد از استقرار دولت، در عمل تعقیب شده است.
در مقطع فعلی مؤلفه های گفتمانی دولت جدید درحال شکل گیری و تکمیل است و البته اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی که در اسناد بالادستی و نیز قول و فعل رهبران انقلاب اسلامی منعکس شده، بعنوان خطوط اصلی راهنما همچنان مبنای عمل دولت سیزدهم است.
در سه ماه گذشته مفاهیم و سیاست های پرتکرار مسئولان کشور در زمینه سیاست خارجی و در رأس آنها رییس جمهور در سخنرانی ها و مواضع رسمی، حول محورهای زیر قابل شناسایی و دسته بندی است:
اول؛ متوازن سازی سیاست خارجی، مبتنی بر اصل نه شرقی نه غربی از مهم ترین ایده های سیاست خارجی دولت سیزدهم است که از مهم ترین ملزومات آن حفظ استقلال کشور در عین توجه و تاکید بر روابط با قدرت های شرق و غرب است. نفی غرب گرایی محض در روابط خارجی از ایده های کانونی دولت می باشد که باتوجه به آنکه انتقال قدرت در نظام بین الملل به شرق در حال انجام می باشد، تعیین جایگاه جمهوری اسلامی ایران در مناسبات آینده جهانی با این قدرت ها یک اصل است.
در این راستا ورود به مناسبات راهبردی با این کشورها در جهت مهار غرب و توازن بخشی به سیاست خارجی کشور امری ضروری می باشد. همین طور وابسته سازی این کشورها به ایران در زمینه های مزیتی جمهوری اسلامی، سیاستی راهبردی است که باید مورد تاکید قرار گیرد.
دوم؛ توجه به قدرت های نوظهور و ورود به پیمان های راهبردی با آنها و تکمیل پروسه همگرایی با مجموعه ها و سازمان های منطقه ای مورد اهتمام دولت می باشد. از مصادیق جدی سیاست منطقه گرایی، توجه به کشورهای آسیایی، سازمان ها و نهادهای منطقه ای و فرامنطقه ای نظیر پیمان شانگهای و اکو است.
عضویت جمهوری اسلامی در پیمان شانگهای مصداق بارزی از این سیاست بوده و دولت سیزدهم بعنوان یک روند، توسعه مناسبات در قالب سازمان های بین المللی را تعقیب می کند.
سوم؛ تاکید بر دیپلماسی اقتصادی از برنامه ها و اهداف سیاست خارجی دولت سید ابراهیم رئیسی است که استفاده از این ظرفیت با هدف بهبود معیشت مردم و مقابله و خنثی سازی تحریم های ظالمانه مقابل ملت ایران درحال پیگیری است. هماهنگی دستگاه های اجرائی به ویژه بخش های اقتصادی دولت در امتداد تسهیل و هم افزایی کارهای بین المللی و تجارت خارجی از الزامات پیشبرد دقیق این سیاست محوری است.
چهارم؛ تمرکز بر «چندجانبه گرایی اقتصادی» و تقویت «سیاست همسایگی» در دستور کار سیاست خارجی دولت سیزدهم است. تاکید بر سیاست همسایگی مبتنی بر تقویت دیپلماسی اقتصادی و افزایش تعاملات با همسایگان و استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه در سایه تقویت مناسبات در یک سطح و تنش زدایی با آنها در سطح دیگر از برنامه های جدی سیاست خارجی دولت سیزدهم است. از طرف دیگر توجه به محور مقاومت و بهره برداری از ظرفیت ها و سرمایه های موجود در این کشورها به شکل دو و چندجانبه از خاصیت های سیاست خارجی دولت می باشد.
پنجم؛ مشارکت فعال در سازمان های بین المللی، چندجانبه گرایی و مخالفت با یک جانبه گرایی بر پایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در برخورد با چالش های بین المللی و منطقه ای مؤلفه دیگر گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم است.
ششم؛ مقابله با تحریم های ظالمانه امریکا به شکل جدی در گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم منعکس شده است. در این راستا مقاومت فعال به مفهوم اقدام قدرتمند و عزتمند در جهت پشتیبانی از منافع ملت ایران در دستور کار است و توسل به مذاکره بعنوان یک ابزار سیاست خارجی در جهت استیفای منافع ملت تعقیب می شود و درعین حال قرار نیست معیشت مردم به مذاکرات و نتایج آن پیوند زده شود.
هفتم؛ انعکاس ایده «دولت مردمی قوی» در سیاست خارجی دولت به مفهوم لحاظ مؤلفه های مختلف قدرت ملی برگرفته از منافع ملت و ناشی از هویت، باورها، ارزش ها و عقلانیت انقلابی مردم ایران است. اعتماد به مردم، انعکاس خواسته های آنها و لحاظ منافع واقعی ملت در مسائل جاری و کلان سیاست خارجی از الزامات رویکرد جدید سیاست خارجی دولت می باشد که طبعاً در امتداد مقدورات و محذورات ملی و بین المللی به شکل شفاف قابل اعمال است.
جهت تحقق اهداف سیاست خارجی دولت سیزدهم تعامل و هم افزایی تمامی دستگاه های مربوط و استفاده از همه ظرفیت های نهادهای دولتی و غیردولتی در پیشبرد سیاست خارجی امری حیاتیست.
در این راستا استفاده از ظرفیت میدان و دیپلماسی به شکل همزمان و مکمل، ترکیب معنویت، انقلابی گری و عقلانیت در سیاست خارجی، مرزبندی با دشمنان در عین پرهیز از ایجاد تنش غیرضروری، اتخاذ موضع شجاعانه و مدبرانه در دفاع از حقوق، مبانی، ارزش ها و آرمان های اسلامی، فعال سازی ظرفیت های جهان اسلام و ایجاد هماهنگی و هم افزایی میان کشورهای اسلامی و درنهایت تقویت و احیای بازدارندگی کشور در ابعاد مختلف، از الزامات موفقیت سیاست خارجی کشور در دوره ی جدید و در ابتدای گام دولت انقلاب است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مؤلفه های گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم