استادان درگذشته از كرونا؛ حجت الاسلام مهدی پیشوایی (۲)

در پژوهش به هنجارهای اجتماعی توجه داشت

در پژوهش به هنجارهای اجتماعی توجه داشت برتریها: «بی تکلف و خودمانی، و صمیمی و گرم؛ هم شنونده خوبی بود و هم خود سنجیده و به جا سخن می گفت و به هنگام و با بیانی شیرین، هم نشینانش را از تجارب علمی و عملی و گاه خاطرات شنیدنی اش بهره مند می ساخت.» این قسمتی از تصویری است که از حجت الاسلام پیشوایی در ذهن شاگردان و همراهانش نقش بسته است.


اداره کل پژوهش و بررسی های خبری ایرنا در تلاش است تا در سلسله مطالبی یاد و اثر استادان و پژوهشگران ایران اسلامی را که بر اثر بیماری کرونا از دنیا رفتند، زنده کند.
دکتر «حامد منتظری مقدم» عضو هیات علمی و دانشیار گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) مطلب ذیل را در مورد حجت الاسلام پیشوایی تحریر کرده است؛


استاد مهدی پیشوایی (متولد مشگین شهر، سال ۱۳۲۱؛ متوفای قم، ۲۳ مرداد ۱۴۰۰) از رجال حوزوی پیشگام در تالیف و تدریس در تاریخ اسلام و دوده (ع) بود. از میان آثار گوناگون او، کتاب سیره پیشوایان بیش از چهل بار چاپ و به چندین زبان ترجمه شده و برای دهه ­ها یکی از منابع درس تاریخ ائمه(ع) در حوزه­ های علمیه و آشنا برای خیلی از طلاب و روحانیان بوده است. همین طور کتاب تاریخ اسلام او که برای تدریس در دانشگاه ­ها، تالیف و حدودا چهل بار چاپ شده، از متون پُرمخاطب آموزشی است.
این استاد فقید از سال ۱۳۸۱ مدیریت گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ع) را بر عهده گرفت و منشأ آثار علمی فراوان، خصوصاً دو اثر برجسته شد:
نخست: کتاب تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء(ع) که با راهبری و نظارت علمی ایشان، به قلم حدود بیست پژوهشگر در مدت حدودا ده سال، در دو جلد تالیف شد. این اثر، مقتلی مستند و متناسب با نیاز عموم خوانندگان، خصوصاً مبلغان و ذاکران حسینی است و به لطف الهی با اقبال گسترده، مواجه و بارها تجدید چاپ و به دریافت رتبه در چند جشنواره علمی نایل شده است. همین طور با نظارت ایشان، گزیده آن نیز انتشار یافته و با پیگیری هایشان تا روزهای پایانی زندگی شان، ترجمه عربی آن در دست چاپ است.
دوم: فصلنامه پژوهشی تاریخ اسلام در آینه پژوهش از اولین نشریات تاریخی در زمینه (با ۵۰ شماره تاکنون) که مرحوم پیشوایی، موسس و سردبیر آن بود و در پذیرش مقالات، افزون بر معیارهای علمی، بر جنبه های ارزشی و سودمندی، توجه ویژه داشت و آنرا از نشریات مشابه، ممتاز ساخت.
ایشان با بیانی علمی و استوار و لحنی شیوا و دلنشین، سالیان متمادی در رادیو معارف، خصوصاً در برنامه «پرسمان تاریخی» و نیز در «شبکه جهانی ولایت»، حضوری موثر داشت. همین طور عضو هیات تحریریه و در نهایت سردبیر نشریه پُرسابقه مکتب اسلام بود و نیز با فصلنامه پژوهشی کلام اسلامی (تحت اشراف آیت الله سبحانی) همکاری داشت.
مرحوم استاد پیشوایی، در حقیقت عالمی خدوم و وارسته بود. مراتب والای علم را با عمل، ادب و حُسن خُلق آمیخت و پیوسته در حراست از ساحت پیشوایان معصوم و ترویج معارف مکتب دوده (ع) کوشید. نظم، پشتکار و انصاف علمی همراه با اخلاص، فروتنی، صفا و صمیمیت، از او شخصیتی کم نظیر ساخته بود. در پژوهش و تالیف، به هنجارهای اجتماعی، ارزش ها و باورهای همگانی، کاملاً توجه داشت و تلاش می­ کرد تا هم زمان، از معیارها و ضوابط علمی و نیز از قداست ها و حرمت ها مرزبانی کند.
در جایگاه یکی از برجسته ترین استادان حوزوی و پیش کسوت در دانش تاریخ، میان تاریخ پژوهان و عامه مردم (به ویژه مخاطبان رادیو معارف) محبوب و محترم بود. همین طور از عمق جان، دوست دار نظام مقدس جمهوری اسلامی و در حد توان، خدمتگزار این نظام بود و در جایگاه مشاوری امین و کاردان، پیوسته مسئولان حوزه و مراکز مختلف فرهنگی، علمی و هنری را از مشورت ها و مساعدت های خویش بهره مند می ساخت.
استاد پیشوایی در جلسات هفتگی گروه تاریخ موسسه امام خمینی(ع) در جایگاه مدیر گروه، حضوری منظم و مستمر، موثر و خاطره انگیز داشت. بی تکلف و خودمانی، و صمیمی و گرم؛ هم شنونده خوبی بود و هم خود سنجیده و به جا سخن می گفت و به هنگام و با بیانی شیرین، هم نشینانش را از تجارب علمی و عملی و گاه خاطرات شنیدنی اش بهره مند می ساخت. در آخر همان جلسات، پذیرای کسانی از رده های مختلف علمی و از اصناف مختلف بود که قصد مشورت با ایشان را داشتند. در تصمیم گیری ها به نظر جمعی بسیار اهمیت می داد. به جریان ها و رویکرد های سیاسی و مسائل فرهنگی و علمی توجه داشت. از فساد، ظلم و انحرافات به شدت متأثر و رنجور و گاه خشمگین می شد و در حد توان، پی گیری و چاره اندیشی می کرد.


در همان جلسات، در یک بازه زمانی حدود ده ساله با مدیریت مرحوم استاد پیشوایی، کتاب باارزش مقتل جامع سیدالشهداء(ع) ارزیابی و نهایی شد. ایده تدوین آن کتاب از خود ایشان بود. بارها، با افتخار از سابقه روضه خوانی خود و نیز اینکه پدرش ذاکر و روضه خوان بود، یاد می کرد، همین طور از درک ملموس خود از خلاء کتابی جامع درباره ی مقتل سیدالشهداء(ع) که نیاز واعظان و مرثیه خوانان را تامین کند، سخن می گفت. به همین دلیل با اخلاص، عشق و علاقه ای خاص و به گونه ای خستگی ناپذیر، در سر حدّ توان، امور تدوین کتاب مقتل جامع را پیگیر بود؛ در صورتیکه در همین دوران، کسالت های مزمنی نیز داشت.
مرحوم استاد پیشوایی در مقدمه نسبتاً مفصل بر مقتل جامع، متذکر شده که کتاب، نگاشته گروهی از تاریخ پژوهان است و قبل از انتشار، برای دریافت نقدها و نظرات، به تعدادی از بزرگان و پژوهشگران ارائه شد و نگاهی «اثباتی» دارد؛ بدین معنا که شامل بر رخدادهای صحیح تاریخی و مستند به منابع معتبر است. باید اذعان کرد که نقش آن استاد فقید در مدیریت و نظارت علمی بر نگارش مقتل جامع، بی بدیل بود؛ خصوصاً در برخورد متعادل و متوازن میان پای بندی به یافته های پژوهشی تاریخی و ارزش ها و باورهای همگانی.
بارها در جلسات بازخوانی و ارزیابی متن مقتل جامع سیدالشهداء(ع)، شاهد بودیم که لحن او هنگام ذکر نام «امام حسین(ع)» بغض آلود می شد و اشک در چشمانش حلقه می زد. سراسر وجودش ارادت به سیدالشهداء بود و سرانجام نیز در روزهای سوگواری آن حضرت به لقاءالله پیوست: عاش حمیدا و مات سعیدا.
*عضو هیئت علمی و دانشیار گروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

1401/05/23
15:32:03
5.0 / ۵
588
تگهای خبر: پژوهش , دانش , علم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد در پژوهش به هنجارهای اجتماعی توجه داشت
نظر شما در مورد در پژوهش به هنجارهای اجتماعی توجه داشت
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۹ بعلاوه ۴
برتریها bartariha
bartariha.ir - حقوق سایت برتریها محفوظ است

برتریها

معرفی برترینهای فناوری و وبسایتها