گزارشی از یك نشست پژوهشی كاربردی
پاسخ علوم شناختی به معضل زوال عقل
یک عضو هیات علمی پژوهشکده علوم شناختی دانشگاه شهید بهشتی در مورد تاثیر خواندن منظم کتاب در به تاخیر انداختن دمانس ها مغزی می گوید برپایه مطالعات انجام شده افراد وقتی که به صورت روزمره مجله، روزنامه و کتاب می خوانند، احتمال مبتلا شدن به آلزایمر در آنها به طرز قابل ملاحظه ای کاسته می شود.
یکی از برنامه های خانه کتاب و ادبیات ایران در سی وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب، برگزاری نشست های تخصصی با عنوان «مجموعه گفت وگوهای آینده اینجا است...» تعریف شده بود. در یک بخش از این مجموعه گفت وگوها «مهدی پورمحمد» عضو هیات علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی به مبحث هایی همچون تأثیر کتاب در سرمایه شناختی جامعه، تأثیر کتاب خواندن منظم در شبکه های مغز، علوم شناختی و آینده صنعت نشر کتاب پرداخت.
نشست علوم شناختی و آینده نشر کتاب در دنیای امروز با عنایت به این که افراد بالندگی شناختی بیشتری پیدا کردند و نسبت به مبحث های اطراف خود حساسیت بیشتری دارند، باید بدانیم، بهتر است که چه مطلبی را بخوانیم. تاثیر کتاب خواندن منظم در شبکه های مغز
دکتر مهدی پورمحمد در ابتدا در مورد نسبت شناخت و کتاب می گوید: «وقتی از کتاب و ذهن مشترک صحبت می نماییم، منظور ما این است که پدیده بلافصلی که در محیط ما وجود دارد یا پدیده ای مانند افسانه و اسطوره که ما به آن دسترسی نداریم، در واقع در ذهن ما مفهوم سازی می شود. مفهوم سازی که ما از آن صحبت می نماییم، تنها مقوله زبانی نیست و در این انقلاب شناختی، آن چیزی که مهم می باشد، آن شیوه مفهوم سازی است که ذهن بشر انجام می دهد».
خواندن یکی از پیچیده ترین فرآیندهای پردازشی در مغز است یعنی زمانی که ما کتاب می خوانیم و با کتاب همراه هستیم در وهله نخست شمار واژگان عمومی و تخصصی زیادی به ذهن راه یافته و در واقع دانش ما نسبت به آن حوزه افزایش می یابد این خود می تواند تأثیر بلندمدت و کوتاه مدت در نواحی شناختی مغز داشته باشد.
خواندن منظم می تواند تأثیر خیلی خوبی را در تاخیر انداختن دمانس مغزی داشته باشد، تحقیقی بر روی حدود ۱۵ هزار فرد در سن ۶۵ سالگی نشان داده است که این افراد وقتی که به صورت منظم و روزمره مجله روزنامه و کتاب می خوانند کمتر گرفتار زوال عقل می شوند و در واقع احتمال ریسک مبتلا شدن به آلزایمر در آنها کاسته می شود.
یک نکته مهم این است که همه می دانند که کتاب خواندن مفید می باشد اما در دنیای امروز با عنایت به این که افراد بالندگی شناختی بیشتری پیدا کردند و نسبت به مبحث هایی که در اطراف خودشان است، بیشتر حساسیت دارند، باید بدانیم که خواندن چه مطلبی بهتر است. این مسئله ای است که باید همه به آن توجه داشته باشند.
بنابراین از دو بُعد میتوان به سرمایه شناختی پرداخت یکی از این جهت که افراد سالم وقتی که کتاب می خوانند، توانمندی شناختی آنها توسعه می یابد و یکی این که از بعد بالینی که از مبتلا شدن به زوال عقل جلوگیری می کند.
فناوری های شناختی نوین، صنعت نشر را در جنبه های مختلف همچون تولید آثار، بازاریابی و قیمت گذاری تحت تأثیر قرار داده اند آنها رقیبانی برای نیروهای انسانی نیستند بلکه این تکنولوژی ها با تسهیل گری زمان را برای رسیدن به هدف کمتر می کنند. تاثیر کتاب در سرمایه شناختی جامعه
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم شناختی در توصیف تأثیر کتاب در سرمایه شناختی جامعه اظهار می کند: سرمایه می تواند نمودهای مختلفی داشته باشد و یکی از نمودهای آن توانایی های شناختی مردم جامعه است. آن افرادی که پدیدآورنده محصولی به نام کتاب هستند، سرمایه شناختی برای جامعه محسوب می شوند و نویسنده آنچه را که در ذهنش وجود دارد و حاصل تجربه های خویش را به نگارش در می آورد و در اختیار افراد قرار می دهد. ازاین رو نویسنده ها، مترجم ها، تصویرگران و حتی ناشران توسعه دهنده سرمایه شناختی جامعه هستند و در بُعدی از سرمایه قرار دارند.
وی در مورد تأثیر کتاب در سرمایه شناختی جامعه بیان می کند: اگر از افراد نام یکی از کتاب هایی را که بر آنها تأثیر بیشتری گذاشته است، بپرسند، بیشتر آنها از یک کتاب نام می برند و این نشان داده است که در واقع آن کتاب آنقدر از نظر محتوا و متن قدرتمند بوده که توانسته روی کارکرد و حتی ساختار مغز تأثیر بگذارد و این مهم ترین سرمایه شناختی است که کتاب می تواند به زندگی انسان بدهد. یا این که خواننده ای که کتاب خاصی را انتخاب می کند، سرمایه شناختی به حساب می آید چون مقرر است تحت تأثیر قرار بگیرد و در واقع تعامل هایی که بین متن و خواننده به وجود می آید، خودش پرارزش است.
تاثیر فناوری شناختی در صنعت نشر
دکتر مهدی پورمحمد در ادامه فناوری های شناختی نوین را تسهیل گر صنعت نشر دانسته و می افزاید: فناوری های شناختی نوین، صنعت نشر را در جنبه های مختلف همچون تولید آثار و مارکتینگ(بازاریابی) و قیمت گذاری تحت تأثیر قرار داده اند، آنها رقیبانی برای نیروهای انسانی نیستند بلکه این فناوری ها، تسهیل گری می کنند و در واقع برای رسیدن به هدف زمان را کمتر می کنند و حتی برای نمونه ناشران به خوبی می توانند از این ابزار برای فرآیندهای مختلف کاری و اجرایی خودشان در تولید و نشر استفاده کنند.
ضرورت توجه به تنوع موضوعی در کتاب های کودکان و نوجوانان
این استاد دانشگاه درباره کتاب کودکان و نوجوان می گوید: یکی از اهداف اصلی ما برای آموزش کودک این است که به وسیله کتابخوانی تاثیرات مثبتی بر وی گذاشته شود. در واقع از این طریق انتظار می رود که کودک در دوره های سنی مختلف به رشد شناختی از جنبه های متعدد دسترسی یابد. البته کتاب های داستان تنها برای سرگرمی نیستند، بلکه باید آثار مختلفی همچون تقویت حافظه برای کودک داشته باشد.
خواندن کتاب سبب رشد هیجانی کودک خواهد شد و همینطور با تقویت قوه تخیل کودک، او قادر خواهد بود تا این داستان ها را ببیند. از سوی دیگر کودک برای درک توالی داستان ها احتیاج به یک توجه و تمرکز دارد که این امر به افزایش تمرکز کودک هم می انجامد. همان گونه که مشاهده شد، خواندن کتاب برای کودک مزیت های جانبی بسیاری دارد که سبب رشد عملکرد شناختی او می شود.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد پاسخ علوم شناختی به معضل زوال عقل