درگفت وگو با كارشناسان مطرح شد؛
روند رو به گسترش کلاهبرداری های خرد اینترنتی راهکار چیست؟
برخی کارشناسان قضایی و پلیس فتا براین باورند که علت خیلی از پیگیری نکردن پرونده های قضایی در رابطه با کلاهبرداری های اینترنتی از یک سو به سبب حقوقی تلقی کردن پرونده و از طرف دیگر به سبب زمان بر و هزینه بر بودن آن برای مخاطبان است.
فضای مجازی و اینترنت مانند شمشیر دو لبه ای است که در کنار مواهب و فواید بی نظیرش، خطرات و مشکلاتی را هم برای انسان ها به ارمغان آورده است. کلاهبرداری های اینترنتی یکی از این مشکلات بوده که روند آنرا رو به گسترش است. امروزه شاهد می باشیم شبکه های اجتماعی بخصوص اینستاگرام به علت قابلیت های مختلف و مختلفش به فضایی برای کسب و کارهای اینترنتی تبدیل گشته و افراد از راه ایجاد صفحه به تبلیغ محصول و جذب مشتری می پردازند. اما در کنار این موارد، شاهد جولان کلاهبرداری های اینترنتی در این شبکه ها هم هستیم.
بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی با جعل نمادهای اعتماد، مشتریان را به سمت خود جلب کرده و بعد از دریافت پول، از ارسال کالا خودداری می کنند. این موارد در مورد فروش کالا و خدمات مختلف بارها مشاهده شده است، اما بیشتر اوقات به علت این که پرداختی در ازای خرید کالا کم بوده و یا فرآیند بررسی به این مسئله زمان بر است، افراد به صورت معمول از پیگیری قضایی این مورد خودداری می کنند.
این درحالی است که در شرایط کنونی که خریدهای اینترنتی به زندگی مدرن گره خورده و خواه ناخواه افراد مجبورند در مواقعی به این نوع خرید روی آورند، لازم است برخی دستورالعمل ها هم رعایت شود تا شاهد مال از دست رفته خود نباشند.
اهمیت پرداختن به این مسئله، سبب شد پژوهشگر ایرنا با «رامین پاشایی» معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا و «سارا باقری» وکیل پایه یک دادگستری به گفتگو بنشیند.
بیشتر پرونده های کلاهبرداری های اینترنتی جنبه حقوقی پیدا می کند. توجیه قانون این است که به علت این که پرداخت پول با تمایل مشتری انجام شده، پس باید پرونده در مراحل حقوقی قرار گیرد و یا در شورای حل اختلاف رفع شود
افزوده شدن تعداد کلاهبراری های اینترنتی در دوران کرونا
«رامین پاشایی» معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا در مورد کلاهبرداری های اینترنتی به پژوهشگر ایرنا می گوید: در سالهای اخیر مردم در ایران بیشتر از گذشته فعالیتهای اینترنتی دارند، بخصوص که فروشگاه های اینترنتی گسترده در شبکه های مختلف سبب شده تا خیلی از خریدها از راه اینترنت صورت گیرد. همه گیری کرونا در دو سال گذشته هم شرایطی را فراهم نمود که افراد به منظور رعایت پروتکل ها و سفارش های بهداشتی، تمایل بیشتری برای خرید از فروشگاه های اینترنتی پیدا کنند اما این نوع خریدها هنوز در شبکه های اجتماعی نظام مند نشده و با مسائل و مشکلات مختلف همچون کلاهبرداری های مالی روبه رو هستند که سبب شده، خریدها در این شبکه ها بخصوص در فضای اینستاگرام بسیار پرریسک صورت گیرد.
وی می افزاید: کلاهبرداری در شبکه های اینترنتی، این گونه رخ می دهد که برخی افراد گمنام یک صفحه فروشگاهی بوجود آورده و با ترفندهایی، فالورهایی در صفحه خود پیدا می کنند و در ابتدا کالاهایی را ارزانتر از قیمت بازار تبلیغ کرده و بعد از سفارش مشتری، کالای مورد نظر را به او تحویل نمی دهند و یا جنس فیک و تقلبی را برای او می فرستند. این موارد در مورد زیورآلات و گوشیهای تلفن بسیار مشاهده می شود.
در روش دیگر، بعضی از فروشندگان اینترنتی به صورت تصادفی و یک در بین کالا را به خریدار تحویل نمی دهند.
خلاء قانونی در پرداختن به مسئله کلاهبرداری های اینترنتی
پاشایی در مورد مشکلات حقوقی رسیدگی به پرونده های ناشی از کلاهبرداری های اینترنتی توضیح می دهد: به صورت معمول بیشتر پرونده هایی از این دست به صورت حقوقی نگریسته می شود. یعنی از نظر قانون، به علت این که پرداخت پول با با تمایل مشتری انجام شده، پس باید پرونده در راه حقوقی قرار گیرد و یا در شورای حل اختلاف مسئله رفع گردد. در حالیکه این اقدام ماهیت کلاهبرداری دارد و باید به صورت کیفری مورد رسیدگی قرار بگیرد.
تخلفات اینترنتی در بعضی مشاغل در شبکه های اجتماعی وجود دارد اما در اینتستاگرام به علت ماهیت تجاری بودن، کلاهبرداری ها بیشتر خودنمایی می کند وی می افزاید: البته اقداماتی از این دست فقط در اینستاگرام صورت نمی گیرد بلکه در خیلی از سایت های پرتردد مانند شیپور و دیوار هم موارد مشابه مشاهده می شود که بیشتر با عنوان دریافت بیعانه برای کالایی که وجود خارجی ندارد، کلاهبرداری می شود. فروشندگان این کار را یا از راه شماره تماس ها و یا شماره حساب هایی که از دیگران بدست آورده اند، انجام می دهند. گاهی هم گفته می شود که کالا در انبار موجود نیست و هزینه آن عودت داده می شود که بازگردان مبلغ وصول شده هم حدود یک ماه زمان می برد.
دلایل پیگیری نکردن کلاهبرداری های اینترنتی
«سارا باقری» وکیل پایه یک دادگستری در این حوزه به پژوهشگر ایرنا می گوید: با افزایش تمایل مردم به خریدهای اینترنتی در دوران کرونا، پرونده های حاکی از کلاهبرداری های اینترنتی هم افزایش پیدا کرده است. یکی از علل این امر سو استفاده فروشندگان از خریداران است. از آنجائیکه خریدار و فروشنده یکدیگر را در فضای واقعی ندیده و هویت یکدیگر را نمی دانند و از سویی امکان شناسایی نماد الکرونیک آنها هم مهیا نیست، کلاهبرداری های اینترنتی هم به سادگی صورت می گیرد. یعنی مردم در برابر واریز پول، کالا و محصول خویش را دریافت نمی کنند.
وی می افزاید: علاوه براین تجربه نشان داده برخی صفحات کلاهبرداری هم به نام «مراکز خیریه» در شبکه های مجازی بوجود آمده که افراد خیّر هم باید برای عرضه کمک های انسان دوستانه به این مورد توجه نمایند.
این وکیل دادگستری در مورد چگونگی اعلام شکایت می گوید: شیوه رسیدگی به این کلاهبرداری ها به این صورت است که فرد باید در ابتدا حساب بانکی اش را مسدود و به دادسرای جرایم کامپیوتری رجوع و تنظیم شکایت کند و در نهایت شکایت از راه پبلیس فتا رسیدگی شود اما از آنجائیکه در خیلی از موارد، رسیدگی به این پرونده ها عموما طولانی و هزنیه بر است، خیلی از افراد به علت ارزش پایین مبالغ پرداختی خود، از پیگیری آن بخصوص به شکل قضایی خودداری می کنند. باآنکه امکان دارد کلاهبردار در یک روز گردش مالی بسیاری بالایی با همین کلاهبرداری های خرد داشته باشد.
خریداران در شبکه های اینترنتی ابتدا از داشتن مجوز و نماد اعتماد الکترونیک در صفحات مجازی مطمئن شوند. نباید راحت به صفحات اینستاگرامی حتی با تعداد فالورهای بالا اعتماد کرد
راهکار چیست؟
پاشایی معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا به راهکارهایی در این حوزه اشاره کرده و می گوید: مردم از سایت های معتبر و مشهور خریداری کنند و خرید و پرداخت پول به صورت همزمان صورت گیرد. در هنگام خرید هم اصالت کالا برای خریدار محرز شود و سپس پول پرداخت گردد.
وی می افزاید: مورد دیگر ساماندهی صفحات در فضای اینستاگرام است. از این نظر که خیلی از این فروشندگان هر چند امکان دارد درآمدهای چندصد میلیونی و میلیاردی هم داشته باشند، اما ساماندهی نشده اند، درگاه و دستگاه پوز برای فرار از مالیات ندارند و کارشان را یا از راه حساب های شخصی دیگران و یا شماره تماس دیگران انجام می دهند. ازاین رو، ساماندهی این کسب و کارها در فضای اینستاگرام و اهدای مجوز به آنها می تواند تا حدود زیادی از کلاهبرداری ها جلوگیری نماید.
باقری وکیل دادگستری هم در مورد راهکار ها می گوید: خریداران در شبکه های اینترنتی ابتدا از داشتن و یا نداشتن مجوز و نماد اعتماد الکترونیک از جانب کسب و کارها مطمئن شوند. نباید راحت به صفحات اینستاگرامی حتی با تعداد فالورهای بالا اعتماد کرد. اگر خرید بین استانی داریم، باید بدانیم که در صورت کلاهبرداری به علت هزینه و مسافت، امکان دارد از پیگیری آن خودداری نماییم، ازاین رو باید قبل از خرید نسبت به معتبر بودن آن فرشگاه و نماد اعتماد الکترونیک آن اطمینان لازم را کسب کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد روند رو به گسترش کلاهبرداری های خرد اینترنتی راهکار چیست؟