ما چطور می توانیم برای فیفا خط قرمز بگذاریم؟
برتریها: ورود زنان به ورزشگاه ها از دید خیلی از ناظران عادی می شود و از تب و تاب می افتد اما آیا پرونده موضوعی که سال ها به عنوان یک مطالبه قلمداد می شد بسته خواهد شد؟
تکرار حضور زنان در ورزشگاه ها و در جریان مسابقات مختلف فوتبال، سبب شده تا از جذابیت و داغی این موضوع در اخبار و گزارش های رسانه ای و نیز شبکه های اجتماعی کاسته شود و می رود تا تبدیل به امری عادی شود.
البته این موجب نشده تا مخالفان ورود زنان به استادیوم ها از خود واکنشی نشان ندهند. به عنوان مثال «حمیدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی موتلفه چند روز پیش توئیت زده است: این نوع سوء استفاده، از اجازه حضور بانوان در استادیوم ورزشی با حضور مردان، نشان داد که عده ای زنان ظرفیت اخلاقی کافی برای رفتن به این محیط های هیجانی را ندارند.
عضو شورای مرکزی موتلفه: این نوع سوء استفاده، از اجازه حضور بانوان در استادیوم ورزشی با حضور مردان، نشان داد که عده ای زنان ظرفیت اخلاقی کافی برای رفتن به این محیط های هیجانی را ندارند
در مقابل، «هاجر چنارانی» در گفت وگویی رسانه ای اعلام نموده در هفته های گذشته مشاهده کردیم که در شرایطی عادی و فضایی مناسب بانوان وارد ورزشگاه ها شدند و مشکل و حاشیه ای نیز ایجاد نشد. وی با اشاره به اینکه «کاملا موافق حضور بانوان در ورزشگاه ها هستم و به نظرم با شروع این حضور کار بسیار درستی انجام شد»، ابراز امیدواری کرده این حضور در سایر مسابقات نیز ادامه داشته باشد.
چرا رفتن زنان به ورزشگاه تبدیل به مساله اجتماعی شد؟
هیچ وقت کاملا مشخص نشد که اصلا چرا رفتن زنان به ورزشگاه برای تماشای بازی های فوتبال ممنوعست اما برای تماشای والیبال چنین ممنوعیتی وجود ندارد. هیچ گاه مسئولان ورزشی یا فرهنگی کشور بطور شفاف پاسخی به این ماجرا ندادند و این اواخر گفته می شد زیرساخت حضور زنان در ورزشگاه مهیا نیست.
«ابوالفضل اقبالی» پژوهشگر مطالعات اجتماعی در یک گفت وگوی زنده در فضای مجازی در این حوزه می گوید: درباره ی اینکه چرا این مساله تبدیل به یک موضوع اجتماعی شده می توان در سه سطح صحبت کرد؛ نخستین سطح این است که جامعه ایرانی در حدود دو تا سه دهه اخیر، شاهد تغییرات فرهنگی و اجتماعی بوده است. با جریان توسعه سیاسی و گسترش مفاهیمی مثل آزادی مدنی و حقوق بانوان و برابری اجتماعی، عرصه ای برای پیگیری مطالبات حقوق شهروندی زنان گشوده شد. این تغییرات اجتماعی و فرهنگی که در جامعه ما رخ داد، زنان را به این سمت سوق داد که بدنبال حقوق و فرصت های هم‍سطح اجتماعی با مردان باشند؛ از حقوق در سطح خانواده تا حقوق و فرصت های اجتماعی مانند دوچرخه سواری و حضور در ورزشگاه ها و.... این مساله نسبتی با مسائل سیاسی و بین المللی نیز برقرار می کند. در بُعد بین المللی آن بعضی می گویند پروسه فعلی یک جور اراده برای خلع سلاح کردن است. بطور مثال فیفا وارد موضوع شده و از ایران مطالبه می کند تا به مقصود برسد.
به گفته اقبالی، مساله ورزشگاه رفتنِِ زنان به تدریج تبدیل به یک مشکل می شود که برای حل آن، نهادهای مختلف درگیر می شوند برای اینکه ماجرا را با حکمرانی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران گره می زنند و نهایتاً به وضعیتی رسیدیم که برخی اعلام داشتند ایده ای برای حل آن نداریم.
این گزاره زیاد به گوش می رسد که با فشار مراجع بین المللی، زنان توانستند از درهای بسته ورزشگاه ها عبور کنند، این در شرایطی است که قبل از این هم همین فشارها وجود داشت اما عملا این مطالبه بیشتر بهره برداری تبلیغاتی و سیاسی می شد
این پژوهشگر مطالعات اجتماعی می افزاید: از مواردی مانند ممنوع بودن دستگاه ویدیو که در دهه ۶۰ با آن مخالفت و بعد آزاد شد تا و دستگاه ماهواره و صیانت اینترنت و حضور زنان در ورزشگاه به حکمرانی فرهنگی برمی گردد. گفته می شود حالا چون سرمایه اجتماعی را در سوپر مارکت و قصابی از دست داده ایم، حداقل در مسائل اجتماعی و فرهنگی خیلی فشار نیاوریم که سرمایه اجتماعی ریزش نکند. این به مدلول انفعال است. در ابتدا می گوییم حرام است و بعد که فشارهای بین المللی اتفاق می افتد، آنرا آزاد می نماییم. اینکه چرا زنان فقط برای رفتن به استادیوم های فوتبال با ممنوعیت مواجه می شوند برای من هم سوال است. ولی آن چه در ابتدا برای مخالفت بیان شد، مخالفت فقهی مراجع بود که گفته شد نگاه به بدن نامحرم حرام است. در صورتیکه فرم لباس بازیکنان در فوتبال با والیبال تفاوت چندانی ندارد. این یک دوگانگی سیاست است.
چطور الگوی خودرا بسازیم؟
طی روزهایی که ورود زنان به ورزشگاه ها به سمت عادی شدن می رود این گزاره زیاد به گوش می رسد که با فشار مراجع بین المللی، زنان توانستند پس از تجربه چند مسابقه ملی برای دیدارهای باشگاهی هم راهی استادیوم ها شوند و از درهای آن عبور کنند. این در شرایطی است که قبل از این هم همین فشارها وجود داشت اما عملا این مطالبه بیشتر بهره برداری تبلیغاتی و سیاسی می شد.
اقبالی در این حوزه اظهار می دارد: همانطور که حضور زنان در ورزشگاه تبدیل به مطالبه و مساله می شود و بعد از کش وقوس های مختلف بالاخره مجوز می گیرد، امتداد آن به این سمت می رود که شهروندان می گویند ما می خواهیم با خانواده و همسر و خواهر و برادر به ورزشگاه برویم و بصورت مختلط به تماشای بازی ها بنشینم. در این شرایط مجبوریم با وجود مخالفت های موجود در این حوزه به تعدادی از این مطالبه ها که در ادامه مطرح می شود نیز جواب مثبت بدهیم.
این پژوهشگر مطالعات اجتماعی ادامه می دهد: فیفا بعد از موضوع ورود زنان به ورزشگاه، بحث داوری زنان برای مسابقه های مردان را هم مطرح کرده و موارد دیگر نیز به مرور مطرح می شود. هیچ راهکاری برای این وجود ندارد، برای اینکه سلطه نهادهای بین المللی در زمینه های مختلف مثل بهداشت و علم و اقتصاد و ورزش پذیرفته شده است. وقتی ما به اعتبار مجله های علمی بین المللی احترام می گذاریم، از سلطه نهادهای بین المللی در عرصه علمی آگاهی داریم. وقتی استانداردهای حوزه پزشکی خودمان را به استانداردهای جهانی نزدیک می نماییم، ناگزیریم خیلی از این درخواست های بین المللی را بپذیریم. مگر اینکه با اقناع جامعه، تصمیمی بگیریم که سرمایه اجتماعی را با خود همراه نماییم و برای فیفا خط قرمز بگذاریم که بطور مثال درخواستی مانند رقص وسط زمین نداشته باشد.
به گفته اقبالی، باید به این فکر نماییم که الگوی مشارکت زنان چه در ورزش حرفه ای و هواداری چطور باید باشد و آیا تنها الگو، همین الگوی مردانه با همین زیرساخت های موجود است؟ یعنی آیا برای تماشای ورزشی مثل فوتبال، الگوی مناسبی جهت هواداری نمی توان طراحی کرد؟ به نظر می آید که این طور نیست و می توان پاسخ های کارآمدتری به این نیاز داد. اگر این اتفاق رخ بدهد، به الگوهایی از هواداری فوتبال با شرایط مناسب برای زنان می رسیم که حداقل چالش های حاضر را ندارد. از ابتدا نباید ممنوعیت فقهی را تنها راه حل قلمداد می کردیم و باید به این سمت می رفتیم که به الگوی دیگری برسیم که متناسب با نظر فقها باشد.
ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات اجتماعی: فیفا بعد از موضوع ورود زنان به ورزشگاه، بحث داوری زنان برای مسابقه های مردان را هم مطرح کرده و موارد دیگر نیز به مرور مطرح می شود
در بحث ورود زنان به ورزشگاه ها منفعل ظاهر نشویم
حذف روسیه از جام جهانی فوتبال بواسطه حمله به اوکراین یا رفتارهای سیاسی دیگر از جانب فیفا یا سایر نهادهای بین المللی ورزشی دیده شده، اما ماجرا این جا است که ایران برای حضور در عرصه های بین المللی ورزشی باید برخی درخواست های فرهنگی و ورزشی فدراسیون های جهانی را بپذیرد و در عین حال نمی توانیم از اصول فرهنگی خود کوتاه بیاییم و باید این دو را به موازات هم پیش ببریم و در موارد تلاقی، حداقل با رایزنی با فدراسیون های جهانی، موضوع را به صورتی پیش ببریم که هر دو طرف رضایت داشته باشند. ولی این به مدلول حذف یا کنار کشیدن از یک رقابت ورزشی نیست.
اقبالی در پاسخ به این سؤال که آیا می توان ورزش ها را برای پیش گیری از دخالت بین المللی، بطور کلی حذف نمود، بیان می دارد: حذف ورزش ها بطور کلی امکان پذیر نیست. یعنی نمی توان اظهار داشت که برخی ورزش ها را حذف نماییم و اصلا جمهوری اسلامی ایران هم چنین تصمیمی نمی گیرد. باید برنامه جامعی برای جوانان داشته باشیم که سرگرمی هم قسمتی از این برنامه باشد. موضوع این است که ما مدلول سرگرمی را بد فهمیدیم و این طور فکر می نماییم که سرگرمی یعنی پر کردن وقت های خالی با مسائل جالب. در صورتیکه چنین مفهومی از سرگرمی در نظام سیاست گذاری فرهنگی و اجتماعی نداریم. سرگرمی با تفریح متفاوت می باشد. تفریح با رویکرد فعالانه نسبت به گذران وقت هم راه است، اما سرگرمی یعنی ما بی کاریم و نمی دانیم چه کار نماییم و بطور مثال پاساژگردی می نماییم. موضوع پر کردن اوقات فراغت در کشور ما بد فهمیده شده است. در گذشته جامعه این طور نبود و برای همه ساعات خود برنامه داشت. وقتی فراغت با سرگرمی یکی دیده شود، دیگر نمی توان ورزش را حذف یا فضای مجازی را فیلتر کرد.
وی ادامه می دهد: باید درباره ی حق شهروندی زنان در هواداری فوتبال تدبیر عاقلانه و عالمانه تری داشته باشیم. اقدام اشتباه این است که حرکت در این راه را با قدمهای خسیسانه برداریم. اگر الگوی مشارکت و مداخله نسبت به حضور زنان دقیق تر باشد و زیرساخت ها نیز شکل بگیرد، با چالش های مشابه مواجه نمی شویم. این چالش ها زمانی ایجاد می شود که از نظر ایده و الگو و گزینه های موجود، دست خالی باشیم. اینکه بجای ۴ هزار نفر، به ۴۰۰ نفر از بانوان مجوز ورود به ورزشگاه داده می شود نیز انفعال و اشتباه است. چرا از ابتدا به ۴۰۰ یا ۵۰۰ نفر اجازه ورود داده می شود. این رفتار مثل این است که برخی از افراد را مثل فنر فشرده کرده و رها نماییم.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد ما چطور می توانیم برای فیفا خط قرمز بگذاریم؟