استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی:
پلت فرم ها سبک زندگی را از خانوادگی به فردی منتقل کردند
به گزارش برتریها، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه پلت فرم ها سبک زندگی را از خانوادگی به فردی منتقل کردند، اظهار داشت: امروز انتخاب رستوران، لباس یا مقصد سفر تحت تاثیر رسانه هاست و تفاوت های طبقاتی جدید بر پایه داده شکل می گیرد.
به گزارش برتریها به نقل از ایسنا، علی حاتمی، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی امروز در دومین پیش نشست دومین همایش ملی تحولات ملی رسانه ای و سبک زندگی نسل ها که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی برگزار شد، با اشاره به تحولات رسانه ای و تغییر سبک زندگی نسل های مختلف در ایران، اظهار داشت: رسانه ها بعنوان نماد تحولات فرهنگی و اجتماعی، نقش متفاوتی در زندگی ما دارند. رسانه های سنتی ایستا و متمرکز بودند، در مقابل رسانه های دیجیتال امروز تعاملی، پویاتر و شخصی شده اند و مانند ضربان در زندگی روزمره ما حضور دارند.
وی با اعلان اینکه این تفاوت ها در رسانه ها موجب تغییر سبک زندگی و روابط میان افراد شده است، اضافه کرد: می خواهیم سفری کوتاه و گذرا داشته باشیم و روند تغییرات را از گذشته تا امروز مرور کنیم؛ این سفر تنها درباره ی تغییرات تکنولوژیک نیست، بلکه درباره ی تغییرات روابط، ارزش ها و سبک زندگی ماست.
سیر تاریخی رسانه ها در ایران
حاتمی با اشاره به محدودیت آرشیوهای قدیمی، توضیح داد: برای تهیه اسلایدها و مستندات تصویری نزدیک به واقعیت ایران، مجبور شدیم ساعت ها وقت صرف نماییم تا تصویری از رسانه ها و نسل ها ارایه نماییم. از رادیو و روزنامه های قدیمی شروع کردیم و روند ورود تلویزیون به خانه ها و پذیرایی ها را مرور کردیم.
وی در توصیف نسل های مختلف ایرانی اظهار داشت: نسل ما با بازیهای آتاری آغاز کرد؛ نسل بعد با پلی استیشن و کامپیوتر به اتاق های خصوصی رفت و فعالیت رسانه ای از جمع خانوادگی جدا شد. نسل زد با گوشیهای هوشمند و شبکه های اجتماعی رشد کردند و نسل آلفا نیز از همان کودکی با بازیهای دیجیتال و پلی استیشن های پیشرفته درحال تعامل با رسانه های دیجیتال هستند.
مقایسه جامعه غربی و ایرانی در مصرف رسانه
حاتمی به تفاوت مصرف رسانه در ایران و جوامع غربی اشاره نمود و اظهار داشت: در جوامع غربی، خردسالان قبل از یادگیری زبان با رسانه های دیجیتال تعامل دارند، اما در ایران، رسانه های سنتی جمعی و دسته جمعی مورد استفاده قرار می گرفتند. بعنوان مثال، در دهه های گذشته همسایه ها برای دیدن مسابقات فوتبال دور تلویزیون ما جمع می شدند و فعالیت رسانه ای ماهیتی جمعی داشت، در حالیکه امروز بیشتر فردی شده است.
ایشان در ادامه اضافه کرد: تغییرات رسانه ای نه فقط تکنولوژیک، بلکه اجتماعی و فرهنگی هستند و نسل ها با رسانه های متفاوت، ارزش ها و سبک زندگی متفاوتی پیدا کرده اند. با مشاهده گوشیها و تعاملات دیجیتال نسل جدید می توان مسیر تحولات نسل های گذشته تا امروز را دنبال کرد.
از برفک های تلویزیون تا تجربه نسل دیجیتال
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با یادآوری خاطرات تلویزیونی دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰، اظهار داشت: نسل ما با تلویزیون های دو شبکه ای و برفک هایی که بعد از پایان برنامه ها باقی می ماند بزرگ شد. منتظر ماندن پای تلویزیون برای دیدن یک برنامه، تجربه ای آشنا و خاطره انگیز بود که نسل امروز با دشواری می تواند آنرا تجربه کند.
وی ادامه داد: در آن زمان برنامه ها خیلی محدود بودند و ما هفته ای فقط پنج یا شش برنامه تماشا می کردیم. این انتظار و توجه جمعی، تجربه ای مشترک و پرارزش ایجاد می کرد.
تقسیم بندی نسل ها بر مبنای سبک زندگی رسانه ای
حاتمی با اشاره به پژوهش های جمعیت شناسی، توضیح داد: هر نسل با خاصیت های رسانه ای خاص خود شکل گرفته است. ما نسل ها را به چهار دسته تقسیم کرده ایم: نسل سنتی (متولد قبل از دهه ۴۵) که رادیو و تلویزیون محور بودند، نسل میانه (دهه ۴۵ تا ۶۴) که با ماهواره و اینترنت دیالوگ محور بزرگ شدند، دیجیتال ها (متولد بعد از سال ۶۴) که اینترنت و شبکه های اجتماعی در زندگی شان نقش محوری دارد، نسل آلفا که از همان کودکی با رسانه های دیجیتال پیشرفته و بازیهای ویدیویی تعامل دارند.
وی ادامه داد: سبک زندگی رسانه ای، انتخاب روزمره ما برای اوقات فراغت، کسب اطلاعات، ارزش ها، هویت و سرمایه فرهنگی را شکل می دهد و تغییرات در این انتخاب ها تحولاتی گسترده در زندگی واقعی بوجود آورده است.
نسل سنتی: رسانه جمعی و تجربه خانوادگی
حاتمی نسل سنتی را اینگونه توصیف کرد: این نسل رادیو و تلویزیون محور بود و تجربه رسانه ای در فضای جمعی پذیرایی خانه شکل می گرفت. رسانه ها ابزار مشترک تفریح و آموزش بودند و محدودیت انتخاب موجب تقویت ارزش های جمعی می شد. بعنوان مثال، سریال ها و اخبار مشترک به مجالی برای گفتگوی خانوادگی و همبستگی اجتماعی تبدیل می شدند.
وی ادامه داد: نسل میانه با ورود ماهواره و اینترنت دیالوگ محور، سبک زندگی رسانه ای متنوع تری پیدا کرد. تماشای برنامه ها دیگر محدود به پذیرایی نبود و هر فرد به شکل شخصی و با انتخاب خود برنامه ها را دنبال می کرد. رسانه به ابزار کشف هویت فردی و سبک زندگی متنوع تبدیل شد.
تحولات دهه های اخیر و رسانه های دیجیتال
حاتمی در ادامه اظهار داشت: نسلی که از اواسط دهه ۷۰ وارد دانشگاه شد، با دیجیتالی شدن رسانه ها و دسترسی محدود به تلویزیون های آنالوگ بزرگ شد و تجربه تماشای فیلم های سینمایی در شب ها بخش مهمی از اوقات فراغت آنان بود. رسانه های دیجیتال و اینترنت، سبک زندگی، ارزش ها و نحوه تعامل اجتماعی این نسل را بشکل قابل توجهی تغییر داده است.
وی ادامه داد: امروزه خردسالان نسل آلفا حتی قبل از یادگیری زبان، با بازیهای دیجیتال و تعامل در شبکه های اجتماعی با رسانه ها آشنا می شوند و تجربه مشترک خانوادگی جای خودرا به تجربه فردی و شخصی داده است.
نسل دیجیتال و زندگی رسانه ای چندپلتفرمی
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، درباره ی تغییر سبک زندگی نسل دیجیتال اظهار داشت: نسل ما پس از مدرسه به کافه نت می رفتیم، دنیای زیرزمینی کوچک خودمان را داشتیم و شب ها در اتاق مان وبلاگ نویسی می کردیم. وبلاگ ها محلی برای دل نوشته ها، شعر و بیان خلاقیت فردی بودند و با افزایش گزینه ها، زمان آزاد ما از یکپارچه به پراکنده تبدیل شد و مرز میان اوقات فراغت و کار نزدیک تر شد.
وی ادامه داد: نسل دیجیتال بامداد خودرا با گوشی آغاز می کند؛ نخستین کاری که انجام می دهند، چک کردن نوتیفیکیشن هاست. هویت و اعتبار اجتماعی آنها در شبکه های اجتماعی با لایک و فالو شکل می گیرد. رسانه دیگر فقط ابزار برنامه ای نیست، بلکه جریانی بی انتها است و زمان رسانه به لحظه های زندگی ما تقسیم شده است.
پلتفرم ها و مهاجرت سبک زندگی از خانوادگی به دیجیتال
حاتمی درباره ی تأثیر پلت فرم ها بر سبک زندگی اظهار داشت: انتخاب رستوران، لباس یا مقصد سفر شما می تواند تحت تأثیر رسانه ها باشد و سبک زندگی شما را تغییر دهد. تمایز طبقاتی جدید نیز بر پایه داده و دسترسی به رسانه شکل می گیرد. افزایش تقاضا برای آموزش آنلاین، پادکست های فارسی و محتوای زمان بندی شده فشار مضاعفی بر پلت فرم ها وارد می نماید تا فعالیت هایشان را بسمت نیازهای مخاطب فارسی زبان سوق دهند.
وی ادامه داد: در آینده، خانه ها با چند صفحه نمایش همزمان، تلویزیون هوشمند و حتی یخچال، محتوای متناسب با سن کاربران ارایه خواهند داد. سواد رسانه ای باید بعنوان یک پل عمل کند تا بتوانیم از فرصت ها بهره ببریم و نسل سنتی یاد بگیرد که خبر و تصویر را تحلیل و تشخیص دهد.
از مصرف کننده تا تولیدکننده رسانه
حاتمی تاکید کرد؛ نسل جدید می تواند از فقط مصرف کننده بودن به مشارکت فعال برسد و روایت خودرا ثبت کند. رسانه دیگر ابزار تفریح نیست، بلکه بستری برای هم فضایی نسل ها با پایداری سبک زندگی ایرانی خواهد بود. ما نمی توانیم جریان رسانه را متوقف نماییم، اما می توانیم جهت سبک زندگی را در این رودخانه تعیین نماییم.
او در آخر اظهار داشت: ما باید تبدیل به راهنمایان ماهر در رودخانه رسانه شویم؛ آنهایی که پرسش گر هستند، ارتباط انسانی خودرا حفظ می کنند و انتخاب گر می مانند. رسانه جریانی است که توقف ناپذیر است، اما می توانیم مسیر آنرا شکل دهیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد پلت فرم ها سبک زندگی را از خانوادگی به فردی منتقل کردند