فرزندانی بین خانواده و بهزیستی
برتریها: زمانی که خانواده ای به هر علت از هم می پاشد شاید نخستین و با اهمیت ترین لطمه متوجه فرزندانی شود که با رویاهای فراوان و دلخوش به با هم بودن حتی با وجود برخی ناملایمات زیست می کردند و حالا در راه تنهایی و نگرانی بین خانواده و مراکز حمایتی، قرار گرفته اند.
به گزارش برتریها به نقل از خبرگزاری ایرنا، این خردسالان و نوجوانان حاصل ازدواج هایی هستند که به دلیلهای مختلف به عاقبت نرسیده اند و داغ بی سرپرستی یا بدسرپرستی را بر دل آنان گذاشته است.
گرچه دستگاه های حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد هرکدام به گونه ای این فرزندان را تحت حمایت قرار می دهند و خدمات خوبی از نظر نگهداری، مراقبت و در دوران تحصیل، اشتغال، ازدواج و سایر مقاطع زندگی به جامعه هدف ارائه می شود اما برای یک فرزند هیچ کدام از این خدمات جای پدر و مادر و به قول خودشان خانه آنها را نمی گیرد.
در باب این که لطمه های اجتماعی در جامعه ما رو به گسترش است و وضعیت نگران کننده دارد، از زبان مسئولان و کارشناسان زیاد گفته شده اما شاید نکته با اهمیت تر از یافتن دلیلهای که دیگر بسیاری از ما آنها را می دانیم، کاهش لطمه و جبران نتایج آن در افراد لطمه دیده است تا در سایه حمایت های صحیح و نظام مند بتوانند به زندگی فردی و اجتماعی خود ادامه دهند.
توجه به نیازهای عاطفی و روحی فرزندان طلاق یا خانواده زندانیان و هر فرزندی که دست تقدیر او را به مراکز بهزیستی، کمیته امداد یا مؤسسات خیریه کشانده، موضوع مهم و اساسی است که در کنار تامین نیازهای مادی و روزمره این قشر باید با تأکید بر روش های علمی و کارشناسی دنبال شود و تجربه های این حوزه مورد استناد قرار گیرد.
در شرایطی که خردسالان بی سرپرست و بدسرپرست هر روز شاهد اضافه شدن دوستان جدید به جمع خود در مراکز نگهداری هستند، برخی از این خردسالان پدر و مادرانی دارند که شانه از نگهداری آنان خالی می کنند و این مساله نیز در جای خود قابل تامل و بررسی است.
درد مشترک همه آنها نداشتن جمعی به نام "خانواده" و سرپناهی به نام "خانه" است که افراد دیگری از جامعه نیز داشتن آنرا قدر نمی دانند یا به فکر حفظ و تقویت آن نیستند؛ کافی است به یکی از مراکز نگهداری خردسالان برویم تا بیشتر و عمیق تر متوجه این درد رو به فزونی شویم.
اولویت دارترین ناهنجاری در استان
باید به این داده ها اضافه نماییم که بگفته مسئولان بهزیستی استان، پنجمین سالی است که کودک آزاری و بدسرپرستی بازهم مولفه خیلی جدی در این زمینه بوده و الان اولویت دارترین ناهنجاری حداقل در مداخلات بهزیستی تلقی می شود.
همچنانکه دادستان کرمان مدتی پیش به بازدید از یک مرکز حمایت و نگهداری شبانه روزی خردسالان رفت تا ضمن شنیدن مسایل و مشکلات از نزدیک، هماهنگی برای حمایت های بیش از این خردسالان بررسی شود و گزارش آن با عنوان درباره ی خردسالان بدسرپرست رو به ازدیاد در ایرنا منتشر گردید.
در این بازدید تأکید شد که تکالیف مسئولان استان در رابطه با حوزه خردسالان بی سرپرست و بدسرپرست مورد رصد قضایی دادستانی کرمان قرار گرفته است.
اما مدیرکل بهزیستی استان کرمان درباره ی ازدیاد خردسالان بی سرپرست و بدسرپرست، دلیلهای مختلفی را برشمرد و در عین حال به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کرمان جزو استان هایی است که تعداد مراکز نگهداری بچه های بدسرپرست در آن زیاد است البته بچه های بی سرپرست محدود هستند و شاید دومین استان کشور به لحاظ تعداد مراکز نگهداری بچه های بدسرپرست هستیم.
کرمان جزو استان هایی است که تعداد مراکز نگهداری بچه های بدسرپرست در آن زیاد است البته بچه های بی سرپرست محدود هستند و شاید دومین استان کشور به لحاظ تعداد مراکز نگهداری بچه های بدسرپرست هستیم
علیرضا وحیدزاده اظهار داشت: تعداد کل این بچه ها غیر از تعدادی است که در مراکز نگهداری می نماییم چون برخی از آنان را به خانواده ها می سپاریم؛ یعنی اگر پدر و مادر موثر نیستند یا نمی توانند ایفای نقش موثر به عنوان سرپرست داشته باشند، فرزند را به جد پدری، عمو، دایی و بستگان در شبکه خویشاوندی واگذار و از بچه ها در شبکه خویشاوندی حمایت می نماییم.
وی اضافه کرد: اعتقادمان بر این است که شبکه خویشاوندی در بدترین حالت نیز بهتر از مراکز نگهداری است که بهزیستی مدیریت می کند؛ آنجا در وضعیت طبیعی، فرزند در میان اعضاء خانواده یا اقوام خود بزرگ می شود و داربست های حمایتی محکم تری دارد.
مدیرکل بهزیستی کرمان اظهار داشت: این که فرد بیاید در مرکز بهزیستی خاصیت گلخانه ای پیدا می کند، بچه ها چند بُعدی و همه بُعدی رشد نمی کنند. هرچند ما تلاش نماییم و آموزش های گوناگون بگذاریم، حمایت و مراقبت نماییم هیچ کدام خانواده و شبکه خویشاندی نمی شود به همین دلیل باید اولویت را با خانواده و شبکه خویشاوندی بگذاریم.
وی اشاره کرد: بعضی خانواده ها که قابل ترمیم هستند نیز اهتمام می نماییم با مداخلات کارشناسی و تخصصی خانواده را ترمیم و کمک نماییم که بتواند به حالت معقول برگردد و به فرزند خود خدمت بدهد.
برخی خانواده ها تعهد لازم را در قبال فرزند ندارند
کرمان به لحاظ سابقه ای که در حوزه پرورشگاه ها (پرورشگاه صنعتی کرمان) دارد و از گذشته در پس زمینه ذهنی مردم ذخیره شده است، بگفته وحیدزاده هنوز هم آنرا به عنوان پرورشگاه می شناسند و این که ما توان نگهداری فرزند را نداریم و باید در پرورشگاه باشد؛ در صورتیکه وقتی افراد فرزندی را به وجود می آورند به لحاظ قضایی و قانونی ملزم هستند از او نگهداری، حمایت و حراست کنند.
وی توضیح داد: برخی خانواده ها فرزندی را به دنیا می آورند که تعهدات لازم را در قبال فرزند خود ندارند و الزامی برای آن نمی بینند که این مساله با مولفه های مختلفی ارتباط دارد و این بچه ها به اشکال مختلف به ما ارجاع می شوند، اورژانس اجتماعی مداخله می کند و فرزندان با دستور قضایی وارد سیستم ما می شوند و تحت حمایت بهزیستی قرار می گیرند.
مدیرکل بهزیستی استان کرمان اضافه کرد: گاهی سهل گیری در ارجاعات موجب می شود که بچه وارد سیستم ما شود ولی اصل موضوع این است که سرپرست موثر باید بچه را راهبری، مراقبت و حمایت کند. متاسفانه از این بابت ضعف داریم و این مداخلات و آماری که الان داریم حکایت از همین دارد که باید روی خانواده ها کار و آموزش داده شود در فرزندآوری وقتی ما فرزندی را به دنیا می آوریم باید بتوانیم در قبال آن مسئولیت قبول و از فرزند حراست نماییم، نمی توانیم رفتار غیرمسئولانه داشته باشیم.
مساله دیگری که وی به آن اشاره نمود، ازدواج های مختلفی است که اتفاق می افتد و فرد یکبار ازدواج و با داشتن بچه، متارکه کرده که این فرزند در ازدواج بعدی جا می ماند و اگر مجدد این ازدواج و طلاق اتفاق بیفتد، می بینیم این فرد چند بچه از خود به جا گذاشته که باید جایی مدیریت و نگهداری شوند و کار حوزه ها و دستگاه های اجتماعی را سخت می کند.
فرد یکبار ازدواج و با داشتن بچه، متارکه کرده که این فرزند در ازدواج بعدی جا می ماند و اگر مجدد این ازدواج و طلاق اتفاق بیفتد، این فرد چند بچه از خود به جا گذاشته که باید جایی مدیریت و نگهداری شوند
همچنین در مداخلاتی که بهزیستی دارد به موضوعات اقتصادی هم اشاره می شود و بگفته وحیدزاده، بعضی خانواده ها به سبب شرایط اقتصادی، ابراز می دارند بضاعت مالی لازم را برای این مساله ندارند اما در مورد برخی افراد، این مساله مسئولیت گریزی است؛ بعنوان مثال فرد قصد ازدواج دوم دارد و بچه ها جا می مانند به همین دلیل بهزیستی باید ساختاری را برای خدمت به آنان پیدا کند.
وی اظهار داشت: بااینکه ما پیگیری داشتیم که حتی افرادی قصد ازدواج دوم دارند و به یک مرجعی رجوع می کنند آنجا مقداری قوانین سختگیرانه تری باشد که به همین سادگی قرار نباشد بدون تعیین تکلیف فرزند ازدواج اول، سراغ تشکیل خانواده دیگر برود. اگر کسی می خواهد بهر دلیلی خانواده جدید تشکیل دهد باید بچه هایی که از قبل با او هستند را تعیین تکلیف کند و آنها نمی توانند رها شوند.
اعتیاد به عنوان مادرمساله
مدیرکل بهزیستی استان کرمان درباره ی اعتیاد هم اظهار داشت: اعتیاد عمده ترین مساله یا مادرمساله ای است که اینجا با آن مواجه هستیم و از بابت آن لطمه های دیگری به وجود می آید؛ به همین دلیل یکی از عواملی که موجب می شود والدین نتوانند نقش خودرا بطور موثر انجام دهند مساله اعتیاد است، به ویژه اعتیاد به مواد محرک (روانگردان) در استانی مثل کرمان کار را سخت می کند.
وی اضافه کرد: یک پدیده دیگر هم بتازگی داریم و شاید عاملی باشد که خانواده ها را درگیر می کند و با موجی از بچه هایی روبه رو هستیم که اختلال رفتار یا روان دارند و این کار را خیلی سخت می کند؛ شاید قسمتی از خانواده ها که کم می آورند و بچه را از خودشان جدا یا با او برخورد می کنند به خاطر ناهنجاری رفتار یا روان باشد؛ عاملی که موجب می شود فرزند به مراکز بهزیستی واگذار شود تا خدمات تخصصی بگیرد.
وحیدزاده در جواب این پرسش که آمار خردسالان بدسرپرست و بی سرپرست در استان کرمان نسبت به سال یا سالهای قبل چه تغییراتی داشته است؟ اظهار داشت: دراین خصوص اینک نمی توانم درصد بگویم اما در استان به طور متوسط در شیرخوارگاه سالی حدود ۱۲۰ نفر ورودی و خروجی داریم یعنی اگر ۱۲۰ نوزاد می آید ۱۲۰ نوزاد هم در پروسه زمان به ۱۲۰ خانواده واگذار می شود.
وی اشاره کرد: در عرصه سایر مراکز نمی توانم حال دقیق آمار بدهم چون در آن مراکز بعضی بچه ها به خانواده های جایگزین واگذار می شوند و بچه ها عموما در سیستم ما رسوب نمی کنند، مگر این که سنشان بالای ۵، ۶ و ۷ سال باشد.
مدیرکل بهزیستی کرمان اضافه کرد: ۶۰ مرکز برای نگهداری این خردسالان در استان داریم که این مراکز با محدودیت اعتبار مواجهند و بچه ها علاوه بر مدرسه رفتن نیاز به خدمات فوق برنامه و استاندارد دارند اما دست مراکز ما دراین خصوص بسته است و نیازمند کمک خصوصاً از محل مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی هستیم.
۶۰ مرکز برای نگهداری این خردسالان در استان داریم که این مراکز با محدودیت اعتبار مواجهند و بچه ها علاوه بر مدرسه رفتن نیاز به خدمات فوق برنامه و استاندارد دارند
دستگاه قضایی کرمان هم در امتداد پشتیبانی از حقوق کودکان، زنان و خانواده و پیش گیری از لطمه های روانی و اجتماعی فرزندان طلاق، مکاتبات و پیگیری هایی را جهت راه اندازی مرکز مهر خانواده (مرکز ملاقات فرزندان طلاق) در عرصه های قضایی استان انجام داده است.
معاون اجتماعی و پیش گیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان اواخر سال قبل در نشست شورای برنامه ریزی دادگستری کل استان اظهار داشت: چهار هزار و ۷۸۳ مورد ملاقات فرزندان در معرض لطمه با والدین در مراکز مهر خانواده استان کرمان انجام شده است.
سید مهدی قویدل اضافه کرد: مراکز مهر خانواده در عرصه های قضایی کرمان، سیرجان، زرند، بم و جیرفت (در سالیان گذشته) و ۲ حوزه رفسنجان و ریگان از مهر ۱۴۰۳ به راه افتاده است.
وی ارسال ۱۸۳ گزارش به دادگاه خانواده، انجام ۱۴۸ مشاوره ازدواج مجدد و برگزاری ۲ هزار و ۳۱۵ جلسه مشاوره به والدین را همچون اقدامات مراکز مهر خانواده استان کرمان در مدت مورد اشاره برشمرد و اشاره کرد: مبنی بر مشاوره های سازشی انجام شده در مراکز مهر خانواده ۶۵ مورد سازش بین والدین حاصل شده است و این افراد به زندگی مشترک بازگشتند.
تدوین گزارش اقدامات انجام شده درباره ی ملاقات طفل درباب ۱۱۳ پرونده برای تصمیم گیری مناسب به دادگاه های خانواده استان در راستای پشتیبانی از حقوق خردسالان و پیش گیری از لطمه های روانی اجتماعی فرزندان طلاق و انجام مکاتبات گوناگون با حوزه های قضایی در راستای راه اندازی و تقویت مراکز مهر خانواده امسال نیز از طرف مراکز مهر خانواده انجام شده است.
الزامات قانونی جهت راه اندازی مراکز مهر خانواده
معاون اجتماعی و پیش گیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان اظهار داشت: بر طبق ماده ۴۱ قانون پشتیبانی از خانواده، قوه قضاییه مکلف است با همکاری سایر دستگاه های مرتبط همچون بهزیستی، شهرداری، آموزش و پرورش، نیروی انتظامی، ورزش و جوانان برای نحوه ملاقات والدین با فرزندان طلاق، ساز و کار مناسب با مصالح خانواده را فراهم آورد.
وی اضافه کرد: با توجه به این که فرزندان طلاق مستعد و دچار لطمه های زیاد روانی (فردی)، اجتماعی و غیره هستند و اختلافات بین والدین، ملاقات این فرزندان با والدین را با مشکلات زیادی مواجه می کند از طرفی کلانتری ها نیز مکان مناسبی برای ملاقات و تبادل فرزندان نیستند، ضرورت ایجاد محلهای مناسب برای ملاقات فرزندان طلاق وجود دارد.
با وجود دلایلی که برای بی سرپرست یا بدسرپرست شدن فرزندان برشمرده شد همین طور اقداماتی که دستگاه های مختلف و مراکز خیریه برای نگهداری و پشتیبانی از آنان انجام می دهند، از تمامی بهتر مداخلات پیشگیرانه است و در مرحله بعد که لطمه رخ داد، ما در جامعه ای زندگی می نماییم که برای مدیریت ناهنجاری باید ساز و کار مناسبی ایجاد نماییم که با هم افزایی منابع خودمان را به اشتراک بگذاریم و با اولویت به گونه ای هزینه نماییم که لطمه ها کنترل شود.
خانواده نهادی است که لازمه جامعه پذیری است و کارکردهای مختلفی را از آن انتظار داریم بدین سبب خانواده باید مستحکم بماند و اگر در معرض نبود تعادل قرار گیرد در انجام یا ایفای نقش خود گرفتار مشکل می شود و تبعاتی دارد که یکی از آنها همین بچه های بی سرپرست و بدسرپرست هستند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد فرزندانی بین خانواده و بهزیستی