مدیر گروه پژوهشی پزشكی بازساختی پژوهشگاه رویان:
ایران باید جایگاه پیشین خود در پزشکی بازساختی را بازپس گیرد
به گزارش برتریها، مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان تاکید کرد؛ ایران زمانی پیشگام منطقه در مطالعات بازساختی بود؛ اما امروز نیازمند برنامه ریزی منسجم و حمایت های سیاستی است تا بتواند موقعیت خویش را بازیابد.
به گزارش برتریها به نقل از ایسنا، مسعود وثوق، متخصص پزشکی بازساختی و مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در دومین روز از نمایشگاه موفقیتهای جهاد دانشگاهی در نشست فرآورده های نوین درمانی در بیماریهای صعب العلاج و ناباروری ضمن اشاره به پیشرفت سریع درمان های ژن درمانی و سلول درمانی در کشورهای منطقه اظهار داشت: «در حالی که امروز خیلی از بیماران ایرانی برای درمان های پیشرفته به کشورهای همسایه مهاجرت درمانی دارند، زمان آن رسیده که ایران هم با برنامه ریزی جدی تر در این عرصه وارد عمل شود.
وی افزود اظهار داشت: اتفاقی که سال ها پیش در کشور برای درمان ناباروری افتاد، نشان داد اگر به جوانان و توان علمی داخلی اعتماد نماییم، می توانیم مراکز درمانی پیشرفته ای را در داخل کشور ایجاد کنیم؛ همان گونه که مرکز ناباروری پژوهشگاه رویان با تلاش دکتر آشتیانی و همکارانش شکل گرفت و امروز یکی از مراکز تخصصی پیشرو در این عرصه در منطقه است.
مهاجرت بیماران ایرانی به کشورهای منطقه
وی با تاکید بر این که حالا خیلی از بیماران ایرانی برای درمان بیماریهای صعب العلاج به خارج از کشور مراجعه می کنند، اظهار داشت: متاسفانه برای خیلی از بیماریهای سخت، هنوز در کشور امکانات درمانی کافی نداریم و بیماران ناچارند به مقاصد درمانی خارجی مراجعه نمایند. چهار کشور ترکیه، عربستان سعودی، امارات و کره جنوبی هم اکنون اصلی ترین مقاصد بیماران ایرانی هستند.
وثوق اضافه کرد: نکته قابل توجه این است که عربستان سعودی تنها یک ماه بعد از آنکه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در دسامبر ۲۰۲۳ مجوز استفاده از چند فرآورده ژن درمانی را صادر کرد، اجرای عملی این درمان ها را در بیمارستان های ریاض شروع کرد. حالا بیماران سرطانی ایرانی برای دریافت خدمات مشابه، به کشورهایی مانند کره جنوبی سفر می کنند.
سرطان دیگر معادل مرگ نیست
این متخصص پزشکی بازساختی ضمن اشاره به تحولات بزرگ در درمان سرطان اشاره کرد: امروزه سرطان دیگر معادل مرگ نیست. این بیماری از ردیف بیماریهای لاعلاج به سوی بیماریهای صعب العلاج حرکت کرده است و پیشبینی می شود با پیشرفت درمان های نوین، کم کم به مرحله درمان پذیری کامل برسد.
وی ضمن اشاره به نمونه ای از موفقیتهای جهانی در این مورد اظهار داشت: نمونه بارز این پیشرفت، کودک شش ساله ای است که با شرکت در یک مطالعه بالینی و استفاده از درمان ژنی، سرطان خونش بطور کامل درمان شد و الان سال هاست که بدون برگشت بیماری، زندگی عادی دارد.
درمان های نوین، مطالبه ملی
وثوق با تاکید بر این که درمان های نوین نه تنها یک نیاز بلکه یک مطالبه ملی هستند، اظهار داشت:
مبحث بیماریهای نادر مانند SMA امروز به مطالبه ای اجتماعی تبدیل گشته است و انتظار می رود سیاست گذاران حوزه سلامت، چاره ای اساسی برای این مساله بیندیشند. در سطح جهانی، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی بزرگی وارد عرصه خدمات ژن درمانی و سلول درمانی شده اند و الان مرحله "انقلاب چهارم خدمات پزشکی" بصورت عملیاتی در جریان است.
عقب ماندگی ایران از کشورهای منطقه در تولید محصولات ژن درمانی
مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان اضافه کرد: بعنوان مثال، بیمارستان "کینگ فیصل" عربستان سعودی سه روز پیش اعلام نمود که دویست وبیستمین بیمار خودرا با روش ایمونوتراپی "CAR-T Cell" درمان کرده و از تیرماه ۱۴۰۳ هم موفق به تولید داخلی این محصول شده است. حتی صدمین پیوند CAR-T Cell در بیماران سرطانی در همین بیمارستان ثبت شده است.
لزوم افزایش سهم ایران از بازار جهانی پزشکی بازساختی
ایشان سپس ضمن اشاره به فرصت های پیش رو اشاره کرد: هم اکنون بالاتر از ۱۵۰ محصول درمانی در حوزه ژن درمانی و سلول درمانی موفق به دریافت مجوز بین المللی شده اند و بصورت تجاری در بازار جهانی عرضه می شوند. با این وجود، سهم ایران از این بازار و توسعه محصولات درمانی، هنوز قابل توجه نیست و لازم است با حمایت ملی و سرمایه گذاری هدفمند، سهم کشور را در این حوزه ارتقا دهیم.
ضرورت سرمایه گذاری ملی برای توسعه درمان های نوین در ایران
مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی ضمن اشاره به جایگاه جهانی درمان های نوین اظهار داشت: جایگاه ایران در توسعه فناوری های بازساختی می تواند بمراتب بیشتر از وضعیت فعلی باشد و تحقق این امر نیازمند سرمایه گذاری جدی، حمایت مالی هدفمند و عزم ملی است.
وثوق با اعلان اینکه سه منطقه اصلی جهان در توسعه محصولات ژن درمانی و سلول درمانی پیشرو هستند، اضافه کرد: ایالات متحده، اتحادیه اروپا و کره جنوبی سه نمونه موفق در این عرصه اند که هر سه از سازمان های نظارتی بسیار قدرتمند برخوردارند؛ همچون سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، نهاد نظارتی EMA در اتحادیه اروپا و MFDS در کره جنوبی. این نهادها طی سالهای اخیر نقش تعیین کننده ای در گسترش درمان های بازساختی داشته اند.
تغییرات سیاسی و رشد سریع آمریکا در درمان های ژنی
وی ضمن اشاره به روند تاریخی پیشرفت این کشورها اظهار داشت: تا سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، کره جنوبی پیشتاز توسعه درمان های نوین بود؛ اما تغییرات سیاسی در ایالات متحده و زیرساخت هایی که در دوران ریاست جمهوری اوباما به وجود آمد، باعث شد FDA سرمایه گذاری گسترده ای را در این عرصه آغاز کند و به سرعت به جایگاه نخست جهانی برسد. از سال ۲۰۱۱ به بعد، رشد این حوزه در آمریکا شتاب شایان توجهی پیدا کرد و محصولات مختلفی به مرحله عرضه جهانی رسید.
وثوق اشاره کرد: امیدوار هستم ایران هم بتواند با برنامه ریزی دقیق و استفاده از ظرفیتهای علمی موجود، در همین مسیر حرکت نماید. ما دیگر با یک انتخاب مواجه نیستیم، بلکه ورود به حوزه درمان های صعب العلاج و نوین یک لزوم قطعی برای کشور است.
ضرورت پاسخ به نیاز بیماران و پیشرفت سطح سلامت جامعه
این متخصص پزشکی بازساختی اضافه کرد: برای پاسخ به نیاز بیماران داخلی و پیشرفت سطح سلامت جامعه، لازم است هم گام با تحولات جهانی پیش برویم. نقش حاکمیت در این راه بسیار تعیین کننده است؛ از حمایت های قانونی گرفته تا تأمین مالی و پشتیبانی از تحقیقات. تأمین منابع مالی پایدار برای توسعه فناوری های بازساختی یک نیاز ملی است و می تواند مسیر پیشرفت کشور را در حوزه سلامت متحول کند.
پزشکی بازساختی؛ یک نیاز ملی نه پدیده لوکس علمی
وثوق در بخش دیگری از سخنانش با رد نگاه تزئینی یا تجملی به حوزه پزشکی بازساختی اظهار داشت:
پزشکی بازساختی یک حوزه لوکس یا صرفا فناورانه نیست؛ بلکه ضرورتی حیاتی برای آینده نظام سلامت کشور است. این حوزه از سال ۲۰۱۸ وارد منابع مرجع علمی و آموزشی جهان شده و الان به عنوان یک رویکرد کلیدی در آموزش پزشکی پیشرفته شناخته می شود.
وی ادامه داد: باآنکه ما با اندکی تأخیر وارد این عرصه شدیم، اما بواسطه تلاش محققان و اساتید برجسته کشور توانستیم فاصله علمی خودرا تا حد زیادی کاهش دهیم و در تعدادی حوزه ها به مرزهای دانش جهانی نزدیک شویم. با این وجود، در سالهای اخیر به سبب شرایط خاص، این فاصله باردیگر درحال افزایش است و باید هرچه سریع تر چاره اندیشی شود.
رقابت منطقه ای با ترکیه و عربستان در فناوری های سلامت
مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان در ادامه ضمن اشاره به وضعیت رقبا در منطقه اظهار داشت:
در منطقه، دو کشور ترکیه و عربستان سعودی از دیر باز در حوزه علم و فناوری با ایران رقابت داشته اند. این کشورها در حوزه نیروی انسانی هنوز فاصله معناداری با ما دارند، اما بواسطه سرمایه گذاری های هدفمند و ارتباطات بین المللی، در تعدادی شاخصها از ایران پیشی گرفته اند.
وی ادامه داد: همان گونه که دکتر صارمی هم اشاره کردند، سرمایه گذاری در این عرصه با اعداد و ارقام قابل توجهی همراه می باشد. شرکت های پیشرو در این کشورها پروژه های گسترده ای را در چارچوب کارآزمایی های بالینی شروع کرده اند و به موفقیتهای شایان توجهی دست یافته اند.
ایران؛ پیشرو در تولید علم اما عقب در کاربرد فناوری
وثوق در ادامه سخنان خود تاکید کرد: ایران از نظر تولید علم در جایگاه دوازدهم جهان و رتبه نخست منطقه قرار دارد؛ اما این به مفهوم موفقیت در کاربردی سازی دانش نیست. هنوز نتوانسته ایم دانش تولیدی خودرا به فناوری و محصول تبدیل نماییم.
وی اشاره کرد: برمبنای آمارهای بین المللی، ایران در ثبت کارآزمایی های بالینی در منطقه رتبه چهارم را دارد و این نشان میدهد که باآنکه زیرساخت علمی کشور قوی است، اما برای تبدیل آن به خدمات واقعی درمانی باید تلاش بیشتری صورت گیرد.
عقب ماندگی تدریجی ایران از رقبای منطقه ای در کارآزمایی های بالینی
مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی ضمن اشاره به ارزیابی های اخیر این حوزه اظهار داشت: بررسی های انجام شده نشان میدهد که ایران در سالهای اخیر جایگاه برتر خودرا در حوزه کارآزمایی های بالینی کم کم از دست داده و کشورهای منطقه با سرعت درحال نزدیک شدن و حتی پیشی گرفتن از ما هستند.
وثوق اضافه کرد: تابستان ۱۴۰۲ ارزیابی ای انجام دادیم که نشان می داد عربستان سعودی در آن زمان تنها ۹۳ مطالعه بالینی در حوزه پزشکی بازساختی داشت، در حالیکه ایران با ۱۲۵ مطالعه در جایگاهی بالاتر قرار گرفته بود. اما بررسی های جدید که همین چند روز پیش انجام شد، از آن حکایت می کند که عربستان سعودی حالا حدودا هم سطح ما، و حتی در تعدادی شاخصها جلوتر از ایران قرار گرفته است. همچنین، ترکیه فاصله خودرا با کشورمان بطور قابل توجهی افزایش داده و هم اکنون حدود هفت تا هشت برابر بیشتر از ما در این عرصه مطالعه فعال دارد.
وی تاکید کرد: این روند نشان میدهد که لازم است با همت، برنامه ریزی و سرمایه گذاری هدفمند، جایگاه علمی و عملی کشور در حوزه مطالعات بالینی بازپس گرفته شود. ایران از نظر پیشینه علمی و تجربه تخصصی، ظرفیتهای بالایی دارد و پژوهشگاه رویان به عنوان نهادی پیشگام در این حوزه، می تواند نقش محوری در بازآفرینی این جایگاه ایفا کند.
ضرورت حرکت به طرف آینده و توسعه محصولات بومی
این متخصص پزشکی بازساختی ضمن اشاره به عملکرد فعلی کشور در حوزه محصولات درمانی اضافه کرد: هم اکنون، ایران پنج محصول درمانی دارد که موفق به دریافت مجوز مصرف و عرضه (Market Authorization) از سازمان غذا و دارو شده اند. اما باتوجه به جمعیت ۹۰ میلیونی کشور و توان علمی بالای محققان ایرانی، این میزان کمتر از حد انتظار است.
وثوق اضافه کرد: برای مقایسه، کشور کره جنوبی تا حالا ۱۷ محصول تأییدشده در حوزه ژن درمانی و سلول درمانی دارد که تعدادی از آنها نه تنها در بازار جهانی عرضه می شوند، بلکه درحال دریافت تأییدیه های نظارتی از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هم هستند. این نشان میدهد که این کشورها با برنامه ریزی دقیق، سهم خودرا از بازار جهانی درحال گسترش پزشکی بازساختی تثبیت می کنند.
مدیر گروه پژوهشی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان با یادآوری بیتی از حافظ اظهار داشت: همان گونه که در آغاز سخنانم اشاره کردم، باید فرصت را غنیمت شمرد؛ چونکه اگر امروز از این مسیر عقب بمانیم، برگشت و جبران آن در آینده دشوار خواهد بود. ما ظرفیت، دانش و انگیزه لازم را داریم، اما نیازمند تصمیم و اقدام جدی هستیم تا بتوانیم جایگاه واقعی خودرا در علم پزشکی بازساختی بازیابیم.
بطور خلاصه مهاجرت بیماران ایرانی به کشورهای منطقه وی با تکیه بر اینکه حالا بسیاری از بیماران ایرانی برای درمان بیماری های صعب العلاج به خارج از کشور مراجعه می کنند، عنوان کرد: متاسفانه برای بسیاری از بیماری های سخت، هنوز در کشور امکانات درمانی کافی نداریم و بیماران ناچارند به مقاصد درمانی خارجی مراجعه کنند. سرطان دیگر معادل مرگ نیست این متخصص پزشکی بازساختی ضمن اشاره به تحولات بزرگ در درمان سرطان اشاره کرد: امروزه سرطان دیگر معادل مرگ نیست. این بیماری از ردیف بیماری های لاعلاج به طرف بیماری های صعب العلاج حرکت کرده است و پیش بینی می شود با پیشرفت درمان های نوین، کم کم به مرحله درمان پذیری کامل برسد.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد ایران باید جایگاه پیشین خود در پزشکی بازساختی را بازپس گیرد