مشكلات صنعت حمل ونقل فوق سنگین در سال جهش تولید؛
بازماندگان ۲۰ نفره یك صنف مهارتی كه دیده نمی گردد
به گزارش برتریها رانندگان «بوژی كش ها»، خودروهایی برای حمل محموله های فوق سنگین صنایع مادر مانند نیروگاه ها و صنعت نفت وگاز هستند كه متاسفانه باوجود نقش مهم در این حوزه، مهجور مانده اند. آن هم در حالیكه رانندگان ایرانی این صنف كه بعنوان یكی از ماهرترین افراد در جهان شناخته می شوند، با مشكلات قابل توجهی دست وپنجه نرم می كنند.
استفاده از خدماتی همچون آب، برق، تلفن، فولاد، گاز و محصولات پتروشیمی به قدری در زندگی مدرن و امروزی ما عادی شده که کمتر کسی به فرآیند تولید و انتقال آن توجه دارد.
چرخه تولید این محصولات به اندازه ای پیچیده است که بدون حضور یک بخش، در عمل کلیت آن به خطر افتاده و متوقف می شود. اما در این بین، یکی از اصنافی که شاید تابحال به درستی مورد توجه قرار نگرفته، صنف رانندگان حمل محموله های فوق سنگین معروف به «بوژی کش » هستند که با گذران بیشتر عمر خود در جاده ها و صرف ساعت ها رانندگی با خودرو های سنگین و با سرعت نهایت ۲۰ کیلومتر در ساعت، خدمتی بزرگ به صنایع داخلی و افزایش رفاه و بهبود شرایط زندگی در ایران می کنند.
وارطان وارطانیان رکورددار حمل سنگین ترین محموله با وزنی بیشتر از ۶۵۰ تن در خاورمیانه، که تنها دارنده گواهینامه رانندگی بار بیشتر از ۴۰ تن در ایران را در کارنامه دارد، از مشکلات جدی این صنف و بی توجهی به هنر و تخصصی که در این شغل لازم است، می گوید. صنفی که مشکلاتش از باری که به دوش می کشند بیشتر بوده و در صورت بی توجهی به آن می تواند مشکلات جدی در زمینه جذب نیروی جوان در این صنف و آینده پرخطری را برای صنایع بزرگ و کلیت جامعه رقم بزند.
وارطانیان ۵۵ ساله با سابقه بیشتر از ۳۱ سال فعالیت در بخش رانندگان «بوژی کش» در گفتگو با پژوهشگر ایرنا، آینده ای مبهم را در صورت بی توجهی به این صنف به تصویر می کشد.
واژه «بوژی» از کجا آمده است؟
کلمه «بوژی» یک واژه فرانسوی است. از آن جا که در فارسی تابحال معادل سازی نشده است، از همان واژه بوژی استفاده می شود. به صورت عامیانه مردم به آن «هزارپا» می گویند. محموله های فوق سنگین که تناژ بالای ۹۶ تن و گاهی تا هزار و ۵۰۰ تن هم وزن دارند، برای جابه جایی زمینی باید از بوژی استفاده کنند.
بوژی شامل دو بخش است؛ «بوژی» یعنی آن قسمتی که بار روی آن قرار می گیرد و «بوژی کش» که شامل خودرو های سنگین فوق قدرتمند است.
این صنعت از سال ۱۳۳۶ تابحال در ایران وجود داشته و در حال خدمت است. البته بوژی با «جابه جایی» متفاوت است. اخیرا در کشورهای پیشرفته به جای استفاده از خودرو های «بوژی کش» که کاری به شدت طاقت فرسا و تخصصی است، از «هیدروموتور» استفاده می شود که بدون راننده و فقط با یک کنترل کننده حرکت دارد.
البته باید اشاره نمود که استفاده از این تکنولوژی به علل مختلف در ایران امکان پذیر نیست چونکه این فناوری فقط در مسیرهای کوتاه(مانند اسکله بندرعباس تا پتروشیمی بندرعباس) مورد استفاده است و در مسیرهای طولانی ایران که فاصله های هزار کیلومتری از مبدا تا مقصد وجود دارد، امکان استفاده از «هیدروموتور» به جای بوژی کش وجود ندارد.
اهمیت این صنف در صنایع مادر کشور چگونه برجسته می شود؟
متاسفانه در شرایط کنونی به علت تحریم امکان واردات زیاد همچون گذشته وجود ندارد که خوشبختانه این اتفاق باعث تولیدات داخلی و خودکفایی هم شده است. هرچند این اقدام قابل تحسین است اما در جابه جایی محموله مسائل و مشکلات زیادی وجود دارد.
اکنون «ماشین سازی» و «آذرآب اراک» محموله های فوق سنگین را تولید می کنند که برای پالایشگاه های کشور، نیروگاه ها، سدسازی و صنایع فولاد بسیار مهم هستند. اما حمل آنها به مناطق جنوبی با دشواری های بسیار زیادی روبروست. چنانچه برای حمل یک محموله ۶۵۰ تنی از اراک به منطقه عسلویه مسیری نزدیک به هزار و ۵۰۰ کیلومتر وجود دارد که در ایران متاسفانه به علت نداشتن جاده های مناسب برای حمل این محموله با مشکلات زیادی روبرو می باشیم. گذر از چندین استان با محموله فوق سنگین و با طول و عرض و ارتفاع نامتعارف که گاهی تا ۳ چهارم و یا همه عرض جاده را اشغال می کند، کاری بسیار زمان بر و حرفه ای است.
متاسفانه در ایران این محموله ها حق عبور از پل های معمول را ندارند و استفاده از تونل هم برای این محموله ها امکان پذیر نیست. ازاین رو باید از اراک به سمت بندرعباس حرکت کرده و پس از بندرعباس، با استفاده از کشتی آنرا به مقصدی مانند عسلویه یا اهواز رساند.
نکته قابل توجه در تفاوت میان حمل و نقل دریایی و زمینی در آسان بودن حمل و نقل دریایی است چونکه کشتی ها توانایی حمل محموله هایی تا ۶ هزار تن را هم دارند اما در جابه جایی زمینی و در مسیرهای طولانی که با سربالایی و سرازیر زیادی روبرو هستند، این اقدام دشواری زیادی دارد.
از سوی دیگر و به علت تحریم، امکان واردات کالا همانند گذشته نیست و به علت سیاست های کشور در زمینه خودکفایی، لازم است تا نیاز صنایع داخلی در داخل کشور تولید شود. ازاین رو مجموع این شرایط استفاده از صنعت حمل و نقل فوق سنگین، امری اجتناب ناپذیر است.
معضلات جاده های غیراستاندارد
فعالان این صنف برای انجام کار خود با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
مشکلات این حوزه در دو بخش «زیرساخت» و «شغلی» قابل دسته بندی هستند. در حوزه زیرساخت، یکی از بزرگترین مشکلات در این صنعت، نبود «راه و جاده های» استاندارد برای حمل و نقل است. جاده ها و پل های عبور و مرور و یا تونل، جهت استفاده محموله های فوق سنگین امکان پذیر نیست و گاهی برای حمل یک محموله به ناچار باید داخل ایران را دور زده تا مقصد برسیم که امکان دارد تا نزدیک به چهار ماه به طول بیانجامد. البته باید در نظر داشت که در طول این چهار ماه پروژه های بزرگ هم به تعویق افتاده و کل صنعت مربوطه با وقفه قابل توجهی روبرو می شود. بخصوص برای پالایشگاه ها و نیروگاه های تولید برق که به شکلی حیات این صنایع با کلیت جامعه هم ارتباط مستقیمی دارد، با مشکلات بزرگی مواجه می شوند.
یکی از بزرگترین مشکلات در این صنعت، نبود «راه و جاده های» استاندارد برای حمل و نقل است. جاده ها و پل های عبور و مرور و یا تونل، جهت استفاده محموله های فوق سنگین امکان پذیر نیست و گاهی برای حمل یک محموله به ناچار باید داخل ایران را دور زده تا مقصد برسیم که امکان دارد تا نزدیک به چهار ماه به طول بیانجامد.
متاسفانه حالا صنایع در مناطقی از ایران در حال تاسیس هستند که جدا از مسائل زیست محیطی، توجهی به شرایط حمل ادوات و تاسیسات اولیه این صنایع نمی گردد. نامناسب بودن جاده ها و شرایط حمل همچون مهم ترین مسائلی است که این صنف با آن روبروست.
مشکل دیگر، ماهر نبودن برخی از رانندگان بوژی است که در محموله های فوق سنگین گاهی با خطرات جانی و مالی فراوانی روبرو می شوند. به صورت نمونه سال قبل در اثر بی توجهی رانندگان بوژی به وزن بار، قسمت بوژی و خودرو بوژی کش از یکدیگر جدا شده و خسارات مالی فراوانی را به همراه آورد.
باید توجه داشت که این صنعت در کشورهای غربی هم وجود دارد که بسیار پیشرفته تر هستند؛ اما مانور مهارتی و کاری رانندگان ایرانی را ندارند. برای نمونه، ما در ایران با مشکلاتی همچون بوژی های فرسوده و خودرو های قدیمی، نبود قطعات یدکی، جاده های غیراستاندارد و... از یکسو و محموله های فوق سنگین از طرفی روبرو می باشیم که در کشورهای اروپایی کسی توانایی جابه جایی آنرا ندارد. همینطور هر استان ایران تقریباً برابر با یک کشور اروپایی است و با این رویکرد می توان گفت حمل محموله فوق سنگین در ایران برابر با انتقال در چند کشور اروپایی است.
در کشورهای توسعه یافته در همان ابتدای جاده سازی، پل ها و تونل ها را بگونه ای طراحی و اجرا می کنند که برای عبور محموله های فوق سنگین مانعی ندارد. در ایران بیشتر جاده ها کوهستانی است؛ رودخانه های نزدیک به جاده زیاد هستند که همگی برای عبور و مرور نیازمند پل ها و تونل های استانداردند اما به این مسئله توجهی نشده است.
پل های عابر پیاده روی جاده های کمربندی، از دیگر مشکلاتی ماست که با ارتفاعی غیراستاندارد نصب می شوند. ارتفاع استاندارد در این پل ها بالای ۶ متر است اما در ایران نزدیک به ۵.۵ متر ارتفاع دارند. سیم های برق، تابلوهای «جهت نما» که بر بالای جاده نصب می شوند هم به همین ترتیب چنین مشکلاتی را دارند.
مشکل دیگر در زمینه تأمین قطعات است. حالا خودرو های «بوژی کش» مانند «ماک» به قطعاتی نیاز دارند که ما به علت تحریم، از لوازم یدکی استوک(فرسوده) استفاده می نماییم که دوام و کارایی قطعه نو را ندارد. گاهی قطعات نو به صورت غیرقانونی وارد می شود که با قیمت های کلان در اختیار ما قرار می گیرد.
بی توجهی به سختی کار در این شغل
در این بخش، مشکلات شغلی ما «سختی کار» است متاسفانه مورد تایید دولت و بیمه نیست. به عبارتی این شغل باید همانند رانندگان اتوبوس درون شهری که با ۲۰ سال سابقه کار بازنشسته می شوند، خدمات بازنشستگی دریافت نمایند. متاسفانه در این حوزه اقدامی انجام نشده است. با مشکلات فراوانی همچون ماه ها دوری از خانواده، انجام تعمیرات اساسی خودرو در میان شهرها و بیابان و به دنبال آن انواع بیماری های قلبی- عروقی و ارتوپدی ناشی از عدم تحرک فیزیکی به علت نشستن طولانی مدت در این خودروی سنگین، مواجه هستیم.
تعلق نداشتن «تسهیلات» به این صنف همچون استفاده از وام های بانکی با شرایط مناسب برای خرید مسکن و فشار اقتصادی برای رانندگان این صنف، از دیگر مشکلات موجود فعالان این صنف است. نداشتن مسکن، یکی از بزرگترین مشکلات کنونی برای فعالاین این صنف است که با وجود دارا بودن نقش مهم و موثر در صنعت کشور، تسهیلاتی برای آنان در نظر گرفته نشده است.
اما جدا از این مسائل، رعایت نکردن مردم در جاده ها هم مشکل جدی دیگری است. با وجود همراه بودن یک تیم برای حمل محموله های سنگین و ضرورت رعایت قواعد رانندگی مضاعف برای رانندگان بوژی و دیگر رانندگان، متاسفانه شاهد برخورد نامناسب رانندگان در جاده ها هستیم که حتی با الفاظ نامناسب، با ما برخورد می کنند. درواقع جامعه با فعالیت ما کاملا ناآشنا هستند.
همچنین از دیگر مشکلات ما، میانگین سنی رانندگان بوژی است که حالا بالای ۶۰ سال است. متاسفانه در جذب نیروی جوان برای این صنف اقدامی نشده و وضعیتی بوجود آمده که آینده صنف را با چالشی جدی روبرو کرده است. باید برای آن اقدامات لازم را انجام داد.
صنفی با کمتر از ۲۰ راننده؛ پیامد مشکلات مختلف و سختی کار
پیشنهاد شما برای عرضه وضعیت بهتر در این حوزه چیست؟
گام نخست در این حوزه، پذیرفتن اهمیت این شغل در صنایع کشور است. به عبارتی بدون حضور این صنف، صنایع مادر در کشور با مشکلات جدی روبرو خواهند بود. ازاین رو برجسته شدن نقش این شغل می تواند بسیار مهم باشد.
گام دوم، حمایت دولت از رانندگان این قشر است. رانندگان محموله های فوق سنگین با مشکلات زیادی روبرو هستند. به عبارتی این شغل در رسته مشاغل «فرسایشی و سخت» قرار دارد که ضرورت تجدیدنظر در قانون بازنشستگی از مهم ترین آن هاست.
وقتی به این مشکلات و خواسته ها توجهی نشود، تأمین نیروی جایگزین هم با مشکلات عدیده ای روبرو خواهد بود. میانگین سنی رانندگان حاضر در این صنف که تعداد آنها کمتر از ۲۰ نفرند، ۶۰ سال است. قطعا تا چند سال آینده این صنعت با مشکل کمبود نیروی جایگزین روبرو خواهد بود. ازاین رو لازم است دولت بعنوان حامی اصلی صنایع مادر، وارد عرصه شده و تسهیلات لازم را برای آنها فراهم آورد تا مشوقی برای جذب جوانان در این شغل سخت باشد.
نکته دیگر، لزوم تغییر دیدگاه جامعه در مورد این صنف و تبلیغ و آموزش عمومی از راه رسانه هاست. جامعه باید از راه رسانه ها متوجه نقش پراهمیت این صنف در کشور شده و حداکثر همراهی با آنرا داشته باشند. متاسفانه تخصص و مهارت در این حرفه با وجود اهمیت فراوان، دیده نشده و این امر مشکلات مربوط به این صنف را دو چندان می کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد بازماندگان ۲۰ نفره یك صنف مهارتی كه دیده نمی گردد