آذر اندامی پزشك و باكتری شناسی برجسته
به گزارش برتریها آذر اندامی باكتری شناسی نامدار و از پژوهشگران انستیتو پاستور ایران بشمار می رود كه توانست به هنگام شیوع بیماری وبا التور در 1342 خورشیدی واكسن آنرا كشف كند و جان هزاران تَن را در ایران و دیگر كشورهای همسایه نجات دهد. به این مناسبت و به خاطر خدمات و تحقیقات علمی و انسانی اش نام وی بر یكی از حفره های كره زهره حك شد.
امروز این لحظه از زمان را یکی از با شکوه ترین لحظه های زندگی خود می دانم... برای اینکه به پندار من در این عصر و زمانه که جهان تلاش و کوشش است اگر شخصی بتواند سی سال خدمت مقرر دولتی خودرا با کامیابی به انتها برساند و برابر قانون کشوری بازنشسته شود در آخر خدمت از طرف ریاست محترم و همکاران اداری خود قدردانی شود، خوشبخت خواهد بود. من از آغاز خدمت دولتی پایانی این چنین آرزو می کردم و چون بمنظور رسیده ام، خدا را شکر می گویم و احساس شادی و غرور می کنم...» اینها قسمتی از سخنان یکی از تاثیرگذارترین بانوان تاریخ ایران معاصر بشمار می رود که پس از ۳۰سال خدمت به مردم در هنگام بازنشستگی اش ایراد کرد.
آذر اندامی در ۱۶ آذر ۱۳۰۵ خورشیدی در محله ساغریسازان رشت دیده به جهان گشود. وی دوران ابتدایی خودرا در دبستان بانوان رشت به انتها رساند و بعد از ستاندن مدرک پایه نهم تحصیلات عمومی راهی دانشسرای مقدماتی رشت شد. بعد از آن و در ۱۳۲۵ خورشیدی به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و حرفه معلمی را انتخاب نمود. او همزمان با فعالیت مدرسی، دیپلم طبیعی را با امتحان متفرقه از آن خود کرد و سپس در رشته پزشکی دانشگاه تهران قبول شد. این بانوی فرهیخته بعد از دریافت دانشنامه پزشکی با منصور خلعتبری کارشناس پزشک قانونی ازدواج کرد و از این پس پذیرای مسئولیت های بزرگ دیگری نیز شد و بلافاصله به گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان مشغول شد. بعد از اختتام دوره تخصصی به وزارت بهداری آن زمان منتقل شد و در نهایت به کار در انستیتو پاستور پرداخت. وی طرح پژوهشی در زمینه باکتری شناسی عفونت های بیمارستانی را به انجام رساند و نتیجه آنرا در مجله های معتبر پزشکی چاپ کرد.
اندامی، ناجی مردم در مبارزه با وبای التور
در سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۵ خورشیدی بیماری شبه وبای التور در ایران و بسیاری دیگر از کشورها شیوع پیدا کرد. التور بعنوان یک بیماری حاد اسهالی شمرده می شود که عامل آن میکروب وبا است. علائم بیماری از سمی نشات می گیرد که توسط میکروب در روده باریک افراد آلوده ترشح می شود. بدین سبب میکروب بوسیله مدفوع انسان در محیط پخش شده و آب و غذا را آلوده می کند. در آن شرایط هولناک تنها راه پیشگیری، تزریق واکسن وبا پیش از مبتلاشدن به بیماری بود و در آن زمان تنها مرکز تهیه واکسن در ایران انستیتو پاستور بود که تمام امکانات آن در اختیار آزمایشگاه میکروب شناسی قرار گرفت و کارکنان مرکز با ریاست اندامی آغاز به کار کردند و سرانجام وی توانست واکسن وبای التور را بسازد و از بروز فجایع هولناک و دردآور جلوگیری کند.
این واکسن به کشورهای همسایه هم فرستاده شد و افتخاری بود که به خاطر زحمات شبانه روزی این پزشک وارسته نصیب ایران شد. به سبب خدمات بی بدیل این بانوی پژوهشگر، وی به معاونت بخش میکروب شناسی و سپس به ریاست بخش وبا و دیفتری رسید و به پاس کارها و تلاش شبانه روزی اش، نشان علمی به او اعطا شد. یکی از همکاران وی در انستیتو پاستور تهران با نام خانم دکتر منصورپور درباره بعضی از خاصیت های این بانوی انسان دوست می گوید: وی، زن زحمتکش و با اراده ای بود. در این انستیتو هم یک روز دست از تلاش و پژوهش برنداشت و من زنی به پشتکار و همت او ندیده ام. اندامی از معدود افرادی بود که هرچه بیشتر می دانست، بیشتر می فهمید که چیزهای زیادی هست که نمی داند و تلاش همیشگی او و پویایی و حرکت زندگی اش حاکی از این ادعاست. او بیشتر شب ها و روزهای تعطیل را در بیمارستان می ماند و حتی نگهبانی پزشکان دیگر را نیز بر عهده می گرفت تا تجربه بیشتری به دست بیاورد.
تحصیل در فرانسه
بعد از کشف این واکسن و نجات هزاران تَن ایرانی و غیر ایرانی اندامی با بهره گیری از بورس انستیتو پاستور به پاریس رفت و گواهی نامه میکروب شناسی دریافت کرد و سپس به میهن بازگشت و دوره تخصصی آزمایشگاه بالینی را در دانشگاه تهران گذراند و در ۱۳۵۳ خورشیدی دانشنامه تخصصی علوم بالینی را ستاندن کرد. چندین بار به کشورهای فرانسه و بلژیک سفر کرد. حاصل این سفرها مقاله های علمی بود که در مجله های معتبر چاپ شد. اندامی در ۱۳۵۷خورشیدی بازنشسته و بعد از بازنشستگی مسوول آزمایشگاه بیمارستان باهر شد و همین طور مدتی نیز در مطب همسر خود به مداوای بیماران زنان و زایمان پرداخت.
حک شدن نام بانوی ایرانی بر سیاره زهره
پس از درگذشت این بانوی محقق، دخترش آذرمیدخت با کوشش و تلاش فراوان توانست نام مادرش را به انجمن بین المللی نجوم برای ثبت در سیاره زهره پیشنهاد کند و این انجمن نیز به پاس کارهای علمی اندامی آنرا پذیرفت و وی اولین زن ایرانی بود که نامش برای همیشه بر سیاره زهره ثبت گردید. بدین ترتیب به سبب خدمات بی نظیر این بانوی شهیر ایرانی در ۱۹۹۲ میلادی اتحادیه بین المللی ستاره شناسی (IAU) حفره ای به قطر ۳۰ کیلومتر در طول جغرافیایی ۲۶ درجه و ۵۵ دقیقه و عرض جغرافیایی ۱۷ درجه و ۴۵ دقیقه با قله ای مرکزی را در جنوب سیاره زهره را به نام آذر اندامی نامگذاری کرد. براین پایه آذر اندامی تنها زن ایرانی بود که نامش به این شورا فرستاده شد.
انجمن بین المللی نجوم AIU پیشگام نامگذاری در سیارات بوده است. ماهواره اکتشافی ماژلان در ۱۹۹۰ مبادرت به نقشه برداری سیاره زهره (ناهید یا ونوس) کرده و ۸۰ درصد از سطح این سیاره را بررسی کرد. متعاقب این ماموریت فضایی، AIU نسبت به نامگذاری نقطه های موجود در سطح سیاره ونوس اقدام نمود و باتوجه به نام مونث این سیاره (ونوس یا زهره) مقرر شد که این محل ها به نام زنان نام دار جهان که در قید حیات نبودند، نامیده شود. دراین نامگذاری برای حفره هایی با قطر کمتر از ۲۰ کیلومتر اسامی عام مونث به صورت موقتی گرفته شد. افزون بر آن نام حفره هایی با قطر بیشتر از۲۰ کیلومتر به صورت اسامی همیشگی در نظر گرفته شد که یکی از این عوارض به قطر ۳۰ کیلومتر که یک قلعه مرکزی هم دارد به یاد بود آذر اندامی از ایران به این نام ثبت گردید.
خاموشی
سرانجام این پژوهشگر موثر و تلاشگر در ۲۸ مرداد ۱۳۶۳ خورشیدی به سبب آمبولی ریه ناشی از تومور مغزی جان خودرا از دست داد و نامش برای همیشه در تاریخ ایران و بر سیاره زهره جاویدان ماند. آرامگاه وی در قطعه ۱۸ ردیف ۳۶ شماره ۶ در بهشت زهرا تهران است و بر سنگ آن جمله ای با این مضمون نوشته شد:
راهش در این سرا دانش و مهر و نیکی
جایش در آن سرا فردوس برین جاودانه
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد آذر اندامی پزشك و باكتری شناسی برجسته