یك كارشناس اقتصادی در گفت وگو با برتریها مطرح كرد:
حمایت دولت از استارتاپ ها لازم است اما كافی نیست
به گزارش برتریها علی حیدری كارشناس و تحلیلگر اقتصادی درباره نقش حمایتی دولت در شكل گیری و تداوم فعالیت استارت آپ ها اظهار داشت: هم اكنون به جهت اعمال تحریم ها، دولت و برخی نهادهای دیگر بیشتر از استارتاپ ها حمایت و پشتیبانی می كنند بطوریكه نیاز دولت یا نهاد خاص را برآورده می كند. در این میان نقش دولت به تنهایی كافی نیست و دیگر نهادها و حتی كلیت نظام می بایست جامعه را به طرف شفاف سازی سوق دهند.
استارتاپ در لغت به معنای «کسب و کار جدید» است اما بنا به تعریف مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا به کسب و کارهایی می گویند که حول محور تکنولوژی شکل گرفته و پتانسیل رشد بالایی دارد. شرکت نوپا یا نوآفرین یا استارتاپ به یک شرکت یا کسب و کاری گفته می شود که اخیرا و در نتیجه کارآفرینی ایجاد شده، رشد سریعی دارد و در جهت تولید چاره ای نوآورانه و دوام پذیر برای رفع یک نیاز در بازار شکل گرفته است. مساله مهم و اصلی در راه اندازی یک کسب و کار، تحقیق برای اعتبار، ارزیابی و توسعه ایده یا مفاهیم آن کسب و کار است.
از برجسته ترین چالش ها و مشکلات راه اندازی یک شرکت نوپا؛ سرمایه، نیروی انسانی و هزینه های پایه مثل اجاره دفتر و منشی به شمار می آید. بعضی از شرکت های نوپا برای کاهش این هزینه ها از دفتر کار مجازی استفاده می نمایند. همین طور چالش مسایل حقوقی با عنایت به محصول یا خدمتی که کسب وکار نوپا می خواهد، عرضه نماید نیز وجود دارد. اینکه چگونه تیم کاری دور هم جمع شوند و هر کدام چه تعهدی به کار داشته باشند یا خرید و فروش های آنها به چه شکلی باشد، گاهی بسیار مهم و مشکل آفرین بشمار می رود.
نحوه شکل گیری و آغاز استارتاپ ها یکی از مهم ترین مراحلی است که مورد تأمل و پرسش شمار زیادی از فعالان کارآفرینی به شمار می رود؛ خیلی از استارت آپ های جدید ایران مانند اسنپ که بسیار موفق بوده اند، ایده خودرا از نمونه خارجی آن مانند اوبر Uber برداشته و با رصد بازار، شکل ایرانی آنرا پیاده سازی کرده اند.
در فهرست استارت آپ های جدید ایران کسب وکارهای زیادی دیده می شود که ایده هایی بسیار متفاوت را عرضه کرده اند اما خیلی شناخته شده نیستند؛ مانند استارت آپ بی دود که نظریه بسیار منحصربه فردی را با شعار داشتن هوای پاک ارائه کرده اما هنوز در بین کسب وکارها نتوانسته برای خود جایی پیدا کند. دانستن روند کاری گروه استارت آپ های ایران این فرصت را می دهد تا بتوان ایده خودرا با روش مناسب تر و در جهت مؤثرتری اجرا کرد. باید توجه داشت بااینکه تبدیل شدن نظریه ای جدید به یک استارت آپ هزینه بالایی نیاز ندارد اما بسیار مهمست که در زمان مناسب طرح شود و همه عوامل مؤثر در موفقیت به خوبی مورد واکاوی قرار گیرد.
با توجه به شدت گرفتن تحریم ها و فشارهای اقتصادی فراوان بر دولت، توسعه استارتاپ های جدید در ایران راهکار بسیار خوبی، برای تولید ملی و کاهش بیکاری به شمار می آیند. شاید بعضی ها فشار تحمیل شده از جانب قدرت های خارجی و سقوط ارزش ریال را مانع پیشرفت خود بدانند اما با عنایت به سرمایه کم موردنیاز برای شروع یک استارتاپ، گمان می رود، شرایط اقتصادی، تأثیر چندانی براین شیوه کار ندارد چه بسا که بیشتر استارتاپ های جدید ایران در همین ۱۰ سال قبل که کشور در شرایط بد اقتصادی را تجربه کرده شکل گرفته اند.
محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چندی قبل درباره بسته حمایتی دولت که در شرایط کرونا برای استارتاپ ها در نظرگرفته شد، اظهار داشت: پنج هزار شرکت استارتاپ در سرتاسر کشور بسته های حمایتی به ارزش ۵۰ میلیون تومان دریافت می کنند. به جز شرکت های استارتاپ شناخته شده و مهم کشورمان، سایر استارتاپ ها در کشور و در سرتاسر شهرستان ها نیاز به حمایت دولت دارند و این بسته های حمایتی برای آنان راهگشا خواهد بود. این بسته های حمایتی به تمامی این شرکت ها تعلق میگیرد. بسته های حمایتی یاد شده شامل ابزارهایی مانند سرور و زیرساخت های مورد نیاز آنها است و کمک نقدی در این بسته ها وجود ندارد.
پژوهشگر ایرنا به منظور واکاوی و لطمه شناسی وضعیت استارتاپ ها در کشور با علی حیدری کارشناس اقتصادی و مدرس دوره های بازاریابی و فروش گفت و گو کرده است.
در ادامه متن این گفت و گو را می خوانیم:
ایرنا: وضعیت استارتاپ ها در ایران را هم اکنون از نظر کمی و کیفی چگونه ارزیابی می کنید؟
حیدری: این شرکت ها در سال های اخیر با حمایت دولت از نظر کمی رشد مناسبی پیدا کردند و امید می رود که تعداد بیشتری از این سبک شرکت ها در سال های پیش رو گسترش یابند؛ هم اکنون این استارتاپ ها جز در حیطه آکادمیک کمتر در بطن جامعه و در بین عموم مردم شناخته شده اند، شاید دلیل این قرابت با مردم همین ساختار جدید و کارایی نوین باشد که این استارتاپ ها برای خود برگزیده اند.
اما از نظر کیفیت ایرادات و نقایصی در این عرصه به چشم می خورد؛ برای نمونه عمده استارتاپ ها روی به کپی سازی از ایده های فکری خارج از مرزها آورده اند و با رنگ و جلا دادن تحت عنوان بومی سازی، اهتمام در توجیه عملکرد خود دارند که ادامه این روند رقابت ناسالم را شکل می دهد و با گذر زمان از اعتبار شرکت ها کم می شود.
ایرنا: مهمترین چالش ها در شرایط کنونی برای تأسیس و روی آوردن به استارتاپ ها از نظر سرمایه گذاری و دیگر مسائل چیست؟
حیدری: مهمترین چالش در شکل گیری استارتاپ داشتن ایده ای است که بتواند نیازی را پاسخ دهد؛ به صورتی که کم هزینه و سودآور باشد. عمده استارتاپ هایی که شکل می گیرند در مرحله ثبت و تجاری سازی با یک نهاد یا وزارت خانه طرف حساب نیستند و برای کسب مجوز از نهادها و سازمان های غیر مرتبط نیز باید کسب مجوز کنند. در مجموع ضعف قانونی در تعریف استارتاپ و جایگاه آن در تجاری سازی خالق هر شرکت نوپا را با مشکلات ناخواسته زیادی همراه می کند، ازاین رو تا این ایده در بازار مطرح نشود، سرمایه گذار دلیلی برای سرمایه گذاری نمی بیند.
تأثیر ارز و نوسانات آن از دیگر چالش های پیش روی صنایع و شرکت های نوپا به حساب می آید. نوسانات دلار در ایران به تنهایی مشکل ساز نیست، بلکه شدت نوسانات لحظه ای و روزانه بر کسب و کار اثر منفی دارد. بطور کلی نوسانات شدید نشان از اقتصاد ناسالم می باشد و شرکت ها را از برنامه ریزی بلندمدت باز می دارد. درباب شرکت های نوپا هر نوسان بر حاشیه سود شرکت تأثیر منفی می گذارد و همین یک مورد کافی است تا در صورت نداشتن نقدینگی کافی، حذف استارتاپ پدید آید.
ایرنا: مهم ترین دلیلهای موفقیت استارتاپ های برجسته ایرانی همچون دیجی کالا، اسنپ، علی بابا و … چه مواردی است که بتواند راهگشای دیگر استارتاپ های نوپا باشد؟
حیدری: بطور کلی رمز موفقیت چند استارتاپ ایرانی بخاطر روزآمد بودن و مهم تر از آن تلاش در جهت جلب اعتماد مشتریان است، برای روشن تر شدن موضوع دو مورد زیر را با هم بررسی می کنیم:
دیجی کالا از مشهورترین و محبوب ترین سایت های اینترنتی است که کمتر شخصی را می توان یافت که از آن استفاده نکرده باشد؛ این شرکت در آغاز تنها کالاهای دیجیتال مانند موبایل، لپ تاپ و … عرضه می کرد اما امروزه می توان گفت هر کالای مورد نیاز از کالاهای دیجیتال و صوتی تصویری تا مواد مورد نیاز سوپرمارکتی در آن موجود است. این استارتاپ ایرانی مورد تحسین مجله اکونومیست، واشنگتن پست و فوربس بوده و از بیشترین تعداد تراکنش مالی در مقایسه با دیگر شرکت های مشابه برخوردار می باشد. این فروشگاه ضمانت یک هفته ای تعویض و پس گرفتن کالای فروخته شده را می دهد و این آرامش خاطر سبب می شود، مشتریان اطمینان حاصل کنند که جنس خریداری شده اصلی است و در صورت نداشتن رضایت از کیفیت و کارایی هزینه پرداختی را باز پس بگیرد یا کالای مشابهی دریافت می کنند.
علی بابا از دیگر شرکت های نوپا به حساب می آید که با وجود سابقه نه چندان زیاد خود، توانسته تراکنش مالی بالایی کسب کند؛ این شرکت که بعنوان بزرگترین سامانه خرید اینترنتی بلیت هواپیما و قطار مطرح می شود؛ برای کاربر ایرانی مطمئن ترین گزینه برای خرید و رزرو بلیط هواپیما و قطار به حساب می آید؛ چونکه استرداد آنلاین پروازهای کنسل شده را تضمین می نماید و توانسته ظرف مدت پنج سال سهم بزرگی از بازار گردشگری ایران را از آن خود کند.
ایرنا: از نظر شما بعنوان یک فعال و کارشناس اقتصادی نقش دولت در حمایت و شکل گیری این شرکت های نوپا چه میزان مهمست و چگونه باید اعمال شود؟
حیدری: هم اکنون به جهت اعمال تحریم ها، دولت و برخی نهادهای دیگر بیشتر از استارتاپ ها حمایت و پشتیبانی می کنند به صورتی که نیاز دولت یا نهاد خاص را برآورده می کند، این روند حمایتی در کوتاه مدت برخی مشکلات را حل می کند اما در دراز مدت فساد رقابتی برای ایده پردازان بوجود می آورد چونکه برای تامین هزینه های شرکت، ساده ترین شیوه کپی برداری از محصول شرکت های رقیب تلقی می شود؛ این حالت نیاز به تفکر و خلاقیت ندارد و از سویی شما را با ثروت بی شماری همراه می سازد.
در این میان نقش دولت به تنهایی کافی نیست و دیگر نهادها و حتی کلیت نظام می بایست با ایجاد تغییرات و اصلاحات سیستم اقتصادی، جامعه را به طرف شفاف سازی سوق دهند به صورتی که میان ایده پرداز و سرمایه گذار دیوار بلندی بنام دولت نباشد. از این مرحله به بعد خلاقیت و توسعه شکل می گیرد و ثروت منطقی نصیب خالق ایده های نوین می شود. با تداوم ساختار کنونی اقتصادی، خلاقیت بی معنا می شود و ساختار شکل دهی این شرکت ها به سمت کپی برداری بیشتر حرکت می کند.
ایرنا: پژوهش های آماری حاکی از این واقعیت است که تعداد زیادی از استارتاپ ها در مرحله اولیه شکل گیری و تأسیس به علت پیشبینی نکردن چالش ها و ریسک های این حوزه متوقف و تعطیل شدند؛ درباب راهکارها و سیاست های کلی پیشرفت شرکت های نوپا چه پیشنهاد یا سفارش ای دارید؟
حیدری: تا حالا در کشور ۸۰ مرکز نوآوری، ۴۵ پارک فناوری، ۱۹۰ مرکز رشد، ۳۰ مرکز صندوق خطر پذیر، ۴ هزار و ۴۰۰ شرکت دانش بنیان، بیش از ۷۲ استارتاپ و ۳۶۴ شرکت خلاق فعالیت دارند و در آینده شبکه بین المللی استارتاپ ها نیز شکل می گیرد.
سرمایه گذارها بطور کلی به سمت شرکت های نوپایی جلب می شوند که نسبت به بازار، سود بالا و هزینه راه اندازی کمتر داشته باشند به زبانی دیگر استارتاپی شرکت نوپاست که چاره نوینی برای یک مساله ارائه می کند اما تضمینی برای موفقیت بوسیله چاره مربوطه نمی دهد. درباب شکل دهی ایده به شرکت پیشنهادهای زیر را مهم می دانم:
گام نخست؛ اگر به هر علت ایده ای دارید که جدید و متفاوت می باشد شروع کنید، قرار نیست درست و صحیح باشد بدانید که در دنیای کنونی تأخیر جایز نیست.
گام دوم؛ یک طرح اولیه یا نمونه کوچک را طراحی کنید اگر نیاز به سایت داشتید، دامنه خودرا بخرید.
گام سوم؛ مطالعه ای بر روی رقبای هم تراز یا احتمالی خود داشته باشید، نکات قوت و ضعف آنها را یادداشت کنید.
گام چهارم؛ بعد از مطالعه رقبا، محتوای سایت خودرا مانند نقاط قوت رقبا ارتقا دهید، اما تفاوت دیگری در مورد سایت یا اپلیکیشن ایجاد کنید به صورتی که چشم گیر باشد و نقطه قوت شما نسبت به رقبا همین تفاوت باشد حتی اگر در ابتدا این تفاوت جزیی است.
گام پنجم؛ در ابتدا به فکر ثبت خود نباشید، چون نهادهای دولتی در صورت رشد خودشان به سراغ شما خواهند آمد و از اینجا به بعد کاغذ بازی شروع می شود؛ پس خیلی سریع خودرا در پروسه بروکراسی اداری قرار ندهید و در عوض زمان خودرا صرف محتوی و تمایز استارتاپ خود نمایید.
گام ششم؛ حالا زمان فروش رسیده است؛ بفروشید مهم نیست چه چیزی می فروشید مهم این است که خودتان باور دارید که بهترین را می فروشید.
گام هفتم؛ کسب سود و درآمد می بایست در اولویت نخست استارتاپ شما قرار داشته باشد در غیر این صورت امکان رشد و گسترش ندارید.
گام هشتم؛ هدفمند تبلیغ کنید. بطور مثال ایمیل مشتریان خودرا داشته باشید تا به محض ارائه محتوی جدید، آنها اولین افرادی باشند که باخبر می شوند.
گام نهم؛ کودک باشید و خلاق، حتی اگر ایده و فکر شما در آن لحظه مضحک به نظر برسد، مطالعه منابع سودمند به زبان فارسی و خارجی اولویت شما برای رشد ذهنی باشد.
ایرنا: به نظر شما بعنوان یک فعال اقتصادی چه مواردی می تواند موجب ایجاد انگیزه جهت جذب سرمایه افراد و نهادهای سرمایه گذار در بخش ایده های شرکت های نوپا جهت شکل گیری و شروع استارتاپ ها باشد؟
حیدری: ساده ترین شکل، سرمایه گذاری شخصی است، یعنی سرمایه گذاری از جیب خود کارآفرین باشد. مرحله بعدی کمک دوستان خانواده یا استفاده از مجاری قانونی برای کسب سرمایه گذار است. اما در مرحله کلان، جامعه نیازمند شفافیت اقتصادی می باشد و این میسر نمی گردد، مگر اینکه در حیطه نظام تعریف جامع و دقیق از ریل گذاری اقتصادی کلان ارائه شود و در سطح دیگر قوا نظارت در بازار و تغییر در بعضی قوانین به منظور سرعت عمل بخشیدن به ورود بخش خصوصی واقعی در اقتصاد شکل گیرد. این پروسه ذهن شخص را همیشه خلاق و باز نگه می دارد، چون می داند، ایده تا عمل با حمایت مادی و معنوی نظام و جامعه همراه می باشد.
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد حمایت دولت از استارتاپ ها لازم است اما كافی نیست