موانع پیش پای احیای برجام
به گزارش برتریها هر چند امیدواری به احیای برجام با ورود بایدن به کاخ سفید افزایش یافته اما همچنان موانعی در راه اجرای این توافق وجود دارد؛ چالش هایی از تمایل آمریکا و اروپا برای تداوم تحریم های ضدایرانی گرفته تا تلاش طرف غربی برای طرح مسائلی موشکی و منطقه ای در مذاکرات احتمالی.
رییس جمهوری جدید آمریکا از همان ساعات آغاز ورود به کاخ سفید نشان داد که عزمی راسخ در بازگشت به توافقات و سازمان بین المللی دارد که ترامپ از آنها خارج شده است. او با امضای ۱۷ دستور اجرایی در همان روز همچون الحاق مجدد به پیمان اقلیمی پاریس، بازگشت به سازمان جهانی بهداشت، لغو منع سفر شهروندان کشورهای عموما مسلمان به آمریکا و غیره نشان داد که آمریکا در دوره بایدن امکان دارد به برجام هم بازگردد.
اما بازگشت به برجام و احیای این توافق با یک سری موانعی جدی تر از بازگشت به پیمان پاریس و سازمان جهانی بهداشت رو به رو است؛ موانعی از داخل امریکا و ایران گرفته تا موضوعات موشکی و منطقه ای.
اصرار بر تحریم؛ بزرگترین مانع
یکی از بزرگترین موانع احیای برجام، دلبستگی آمریکا به تحریم است. بایدن و تیم وی در صدد بهره گیری حداکثری از تحریم های چند ساله ترامپ بر ایران برآمده اند. تیم جو بایدن بارها تاکید کرده بازگشت آمریکا به توافق هسته ای و مذاکره مجدد با مقامات جمهوری اسلامی ایران منوط به پایبندی کامل ایران به تعهدات برجامی است.
بایدن در حالی بر لزوم برداشتن گام نخست از جانب ایران تاکید می کند که تهران نگاهی عکس به این مورد دارد. مسئولان جمهوری اسلامی ایران معتقدند توپ برجام در شرایط کنونی در زمین آمریکا قرار دارد و بایدن باید با برداشتن تحریم ها، حُسن نیت خویش را به تهران نشان دهد.
از نگاه ناظران، بایدن بعنوان مقام نخست کشوری که به صورت یکجانبه از توافق خارج شده و تحریم های ثانویه را ضد ایران از سرگرفته باید اولین قدم خویش را بردارد. از آنجائیکه در شرایط کنونی، تحریم ها مهم ترین گره و مانع در راه احیای برجام است، رفع تحریم از اهمیت فزاینده ای برخوردارست.
مصوبه مجلس شورای اسلامی
اهمیت لغو تحریم ها به حدی است که مجلس شورای اسلامی آذرماه قانونی به نام «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» تصویب کرد که دولت را ملزم می کند سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند. برپایه این مصوبه در صورتیکه تا سوم اسفند تحریم های مالی، بانکی و نفت برداشته نشوند، بازرسان آژانس باید از ایران اخراج شوند و جمهوری اسلامی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید. بر مبنای پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته ای (ان پی تی) بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی مجازند سرزده و هر زمان که لازم بدانند از تاسیسات هسته ای ایران بازرسی کنند.
از آنجا که مصوبه مجلس با مهر تایید شورای نگهبان به قانون تبدیل گشته از جانب دولت لازم الاجرا است. در همین ارتباط «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه چند روز پیش تصریح کرد: مجلس مصوبه ای را تأیید کرده که بر طبق آن موظف هستیم برخی اقدامات را انجام دهیم یکی غنی سازی ۲۰ درصد بود که شروع شده و دیگری آخر دادن به اجرای پروتکل الحاقی است که از ۲۱ تا ۲۳ فوریه باید عملیاتی شود و ما مطابق قانون موظف هستیم این کار را انجام دهیم.
هراس افکنی دشمنان منطقه ای
مانع دیگر بر سر احیای برجام، بازیگران منطقه ای همچون رژیم صهیونیستی و عربستان هستند که در صدد آنند جمهوری اسلامی و برجام را تهدید برای صلح منطقه جلوه دهند؛ بازیگرانی که در دوره ترامپ فرصت زیادی برای جولان و بازیگری داشتند اما گمان نمی رود در دولت بایدن آن شرایط تکرار شود. در این میان نقش لابی صهیونیست «ایپک» را در آمریکا نباید نادیده گرفت.
هراس دشمنان منطقه ای ایران از مواضع اخیر آنها آشکارا دیده می شود. بعنوان نمونه شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل چهارشنبه شب، اول بهمن در جریان پوشش مراسن تحلیف بایدن و ورود او به کاخ سفید اعلام نمود که یک مقام رسمی بسیار ارشد گفته با بازگشت دولت جدید واشنگتن به طرح اوباما، حرفی برای گفتن بین آمریکا و اسرائیل باقی نمی ماند.
طرح مسائل بی ارتباط با برجام همچون برنامه موشکی
تلاش اروپا و آمریکا برای طرح مسائل موشکی در مذاکرات برجامی، مانع دیگری است که در راه احیای برجام قرار دارد. مقامات اروپا و آمریکا در دور جدید مذاکره احتمالی با ایران درصدد پیوند برجام با برنامه موشکی هستند؛ مطالبه ای که از نظر ایران قابل پذیرش نمی باشد و از نگاه آنان مذاکرات تنها باید بر محور برجام و مسائل هسته ای باشد.
در همین ارتباط بود که ظریف تصریح کرد «درباره مسائل موشکی و منطقه ای از ابتدا توافق کردیم که این موضوعات برجام نبوده و نخواهد بود.» مسؤلان جمهوری اسلامی می دانند که در صورت گره زدن مسائل دیگر به برجام، توافق از مسیر اصلی فاصله خواهد گرفت و این کلاف در هم تنیده، پیچیده تر خواهد شد، ضمن اینکه توان دفاعی و موشکی ایران قابل مذاکره نیست.
همسویی مجدد فراآتلانتیکی
مانع دیگری که به تازگی در راه احیای برجام دیده می شود، همسویی فراآتلانتیکی است؛ موضوعی که در دولت ترامپ وجود نداشت و یک شکاف عمیقی در دو سوی اقیانوس اطلس به چشم می خورد. از زمان ورود بایدن به کاخ سفید، سیاست های اروپا و آمریکا به یکدیگر نزدیک شده که از این پس حتی انتظار تقسیم وظایف و همینطور بازی پلیس خوب و بد از جانب آنان دور از ذهن نیست. موضع گیری های اخیر «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان و مقامات فرانسوی در مورد «ضرورت یک مذاکره گسترده تر» هم می تواند بخشی از این بازی باشد؛ بازی که دیگر کارایی خویش را از دست داده و به تاکتیکی نخ نما تبدیل گشته است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد موانع پیش پای احیای برجام