آموزش، حلقه گمشده حوادث كار است
خبرگزاری ایلنا در گفت وگویی آورد: هم اکنون، شیوه های تلفیقی وارد عرصه ایمنی شده اند تا احتمال بروز حادثه کمتر شود. آموزش مولفه ای فراموش شده است که باید از طرف کارفرمایان مورد توجه قرار گیرد تا کارگران با مدیریت بحران در وضعیت اضطرای آگاه شده باشند.
خبرگزاری ایلنا به گفت و گو با شهرام غریب (کارشناس ارشد مدیریت ایمنی و متخصص ایمنی فرایند) پرداخت و آورد: «دستورالعمل های عملیاتی» یکی از آیتم های بسیار مهم در حوزه ایمنی است اما برخی با تعریف الگوهای ایمنی با زبان ثقیل، ایمنی کارگاه ها را می کاهند. کارفرمایان باید جهت انجام ایمن سازی فعالیت ها، بخشنامه های عملیاتی را که حاوی دستورالعمل های روشن و واضحی هستند، در اختیار نیروهای انسانی زیر نظر خود قرار دهند و آنها را بصورت لحظه ای بررسی نمایند. نیاز است، دستورالعمل های عملیاتی ساده و واضح باشند و چگونگی انجام عملیات ایمن و تعمیر و نگهداری مطلوب را نشان دهند.
مدیریت ایمنی فرآیند، المان های مختلفی را برای ارتقاء ایمنی معرفی کرده اما بنظر می رسد تنها به صنایع شیمیایی توجه می کند. دلیل نادیده گرفتن دیگر صنایع چیست؟
تصور عمومی جامعه بر این است که مدیریت ایمنی پروسه تنها به پالایشگاه ها و پتروشیمی ها توجه می کند اما در حقیقت برای صنایع دیگر نیز کاربرد دارد؛ بدین سبب آن دسته از صنایع که حتی درگیر مواد شیمیایی نیستند، می توانند با بهره بردن از پیاده سازی مدیریت ایمنی پروسه در ارتقای کیفی کار گام مثبتی بردارند و کاهش قابل توجه و اصولی در حوادث را داشته باشند.
همزمان با رشد جریان انقلاب صنعتی، علوم فنی و مهندسی نیز رشد و تغییرات گسترده ای کرد، چونکه تقاضا برای حامل های انرژی، مانند نفت، گاز و بنزین، روز به روز بیشتر می شد؛ این مساله مهندسین را ملزم به تحقیق برای افزایش ایمنی و حفظ جان نیروی انسانی می کرد. آیا الگوهای ارزیابی ریسک از گذشته تا امروز تغییر کرده است؟ هم اکنون چه روش هایی کاربرد دارد؟
اگر از دیدگاه قوانین مدیریت ایمنی پروسه به عوامل و مخاطرات تهدید کننده نگاه نماییم، متوجه خواهیم شد که تنها یک الگو برای شناسایی خطرات وجود ندارد و امکان ارزیابی یکجانبه به هیچ وجه میسر نیست. معیارهای ارزیابی به سمت الگوهای تلفیقی پیش می رود که بصورت لحظه ای، خطرات و عوامل ریسک زا را بررسی می کنند.
بررسی لحظه ای عوامل حادثه آفرین اهمیت فراوانی دارد و باید مورد توجه قرار گیرد؛ خیلی از کارگاه ها، شعار «اول ایمنی، بعد کار» سرلوحه خود قرار داده اند اما با ارزیابی ریسک بصورت لحظه ای، این شعار زیر سوال می رود. آنالیز مستمر و لحظه به لحظه مخاطرات منجر به بروز شعار «همیشه امینی» شده که جای شعار پیشین را گرفته است. که البته در ایران کماکان از شعار و به عبارتی فقط شعار اول ایمنی بعد کار استفاده می شود.
بهترین راهکاری جهت بررسی عوامل ریسک زا بصورت لحظه ای چیست؟
«دستورالعمل های عملیاتی»، یکی از آیتم های بسیار مهم در حوزه ایمنی است؛ برخی تلاش می کنند با تعریف الگوهای سخت و استفاده از کلمات پرطمطراق تفهیم دستورالعمل های عملیاتی را مشکل تر کنند؛ هرچقدر دستورالعمل ها ساده تر، قابل اجراتر، منعطف تر و متناسب با بازخوردها باشند، قابلیت اجرائی بیشتر و بهتری دارند و تمامی افراد می توانند آنرا فراگیرند.
به ضرورت و اهمیت آموزش برای کارگران در ایمنی اشاره کردید. این مولفه چه تاثیری در ارتقای ایمنی خواهد داشت. دلیل اهمیت آن چیست؟
آموزش باید دارای چرخش Plan Do Check Act"" باشد یعنی تمامی عوامل را مورد بررسی قرار دهد؛ هنگامی که یک ماتریکس آموزشی جدید را ارائه می دهیم باید به این نکته دقت کنیم، آیا به نقطه نظر مطلوب رسیده ایم؟ اگر به هدف مورد نظر نرسیده ایم، چرایی کار برای چیست؟ اگر رسیدن به نقطه مطلوب محقق نشد باید تمامی پلن های اجرائی بررسی شوند تا چرایی موضوع کشف شود. کارشناسان مدیریت ایمنی پروسه با بهره بردن از این مولفه می توانند نقصها و عیب های یک سیستم را کشف کنند.
اگرچه ضرورت حفظ جان نیروی انسانی در مقررات ایمنی مورد توجه قرار گرفته است؛ به نظر می آید، حضور پیمانکاران در پروژه ها نفت و گاز می تواند زنگ خطر برای بروز حوادث را به صدا دربیاورد. پیمانکارانی که در پروژه های نفت و گاز حضور دارند باید دستورالعمل و مقررات ایمنی را مو به مو و بدون کم و کاست اجرا کنند. بطور قطع، تمامی پیمانکاران مکلف به رعایت قوانین بالادستی هستند که از طرف کارفرمای مادر تعریف می شود. برمبنای قوانین موجود، تمامی افرادی که در یک کارگاه حضور دارند باید از چرخه پروسه و خاصیت های آن آگاهی کامل داشته باشند؛ اگر اطلاعات آنها درباره خاصیت های یک پروسه کافی نباشد باید از با خطراتی که سیستم را تهدید می کند، آشنایی کامل داشته باشند.
همه باید مسلط باشند و تمام موارد مورد نظر که در پروسه مورد استفاده است را باید کامل بشناسند، اگر با تمام خاصیت های آن آشنا نیستند باید با خطرات آن بصورت حداقل آشنا باشند. اگر یک کارگر هرگونه تماسی با یک ماده داشته باشد، همکاران او باید نحوه عملکرد خودرا بدانند تا به یک محل درمانی برسد یا تیم پزشکی در محل حادثه حاضر شود. تیم پزشکی در مرحله دوم وارد عمل می شود؛ بدین سبب کارگرانی که در محل حادثه حضور دارند، می توانند شخص حادثه دیده را از خطر مرگ یا دیگر لطمه های احتمالی نجات دهند.
آموزش در حفظ تجهیزات چه نقش و جایگاهی دارد؟
کلیه تجهیزات که در معرض متغیرها قرار دارند باید در بازدیدهای دوره ای منظم مورد بازرسی قرار گیرند. اگر نقصها دستگاهها بیشتر از حد معمول باشد باید بررسی شود. آموزش های لازم برای حفظ تجهیزات بصورت جامع و کامل ارائه شده است. مهم ترین نکته آموزشی درباره تجهیزات این است، تاسیسات باید به درستی عمل کند و برای پروسه مناسب باشد. آیتم هایی مثل کنترل کننده ها، قطع کن ها، سیستم های توقف اضطراری و کلیه سنسورهای ابزار باید به دقت مورد بازرسی قرار گیرند.
منظور از مجوز کار در عملیات های شیمیایی و فرایندی چیست؟ آیا کارگران باید از هرگونه تغییر باخبر شوند؟
تمامی امور در عملیات شیمیایی و فرایندی باید دارای مجوز باشند که به آن Permit می گویند. مجوز کار یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعات برای مسائل فرایندی است که در شش مرحله یعنی درخواست، آماده سازی برای شرایط کار، تایید، بازرسی لحظه ای که به دو مرحله قبل و در حین کار انجام می شود؛ در نهایت اینچنین میتوان بیان کرد که مجوز کار با اهمیت ترین عامل برای جلوگیری از حوادت و همین طور راندمان و بالاترین کارایی مناسب و اصولی را حاصل می شود. یکی دیگر از آیتم های دیگر، مدیریت تغییر است؛ کلیه کارکنان که در حوزه یک پروسه درگیر هستند باید از تغییرات باخبر باشند، اگر کوچک ترین تغییری در روند پروسه صورت می گیرد، تمامی افراد باید باخبر شوند؛ یک تغییر می تواند منجر به بروز یک جریان دیگر شود و عاملی برای بروز حادثه ای مرگبار یا انفجار گردد. اصول فنی تغییرات و تعمیرات نکته اساسی برای این مساله است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد آموزش، حلقه گمشده حوادث كار است