گفت وگو با یك جامعه شناس؛
چالش های فرهنگی پیش روی دولت سیزدهم چیست؟
حوزه فرهنگ در هر کشور مورد احترام است چونکه بخش مهمی از زندگی افراد جامعه را در بر گرفته و با پیشرفت و توسعه نسبت مستقیمی برقرار می کند. نمی توان در یک جامعه انتظار توسعه داشت اما به فرهنگ آن بی توجه بود و به همین نسبت فرهنگ را می بایست از مسایل زیربنایی دانست که در بخش های مختلف موثر خواهد بود. البته حوزه فرهنگ به همان نسبت که مهم و موثر است، حساس هم هست؛ یعنی نمی توان در زمینه فرهنگ دستوری و با زور عمل کرد بلکه باید چالش های این حوزه را بصورت دقیق رصد کرد و با کمک گرفتن از افراد فعال در همین حوزه، چالش ها را برطرف ساخت. در وضعیت فعلی کشور که وضعیت اقتصادی مردم با مشکلات فراوانی هم راه است نباید چالش های حوزه فرهنگ از نظر دور بماند برای اینکه نادیده گرفتن این حوزه به مفهوم به وجود آمدن مشکلات در زمینه های دیگر است. اهمیت این مساله موجب شد تا پژوهشگر ایرنا گفت و گویی با «امیر محمود حریرچی» جامعه شناس و استاد دانشگاه انجام دهد که مشروح آنرا در ادامه می خوانیم:
رابطه آموزش و آگاهی با رشد فرهنگی
حریرچی با اشاره به تعریف فرهنگ اظهار داشت: در وهله نخست باید تعریفی از فرهنگ ارائه داد که با تعریف متداول قدیمی بسیار تفاوت کرده است. در گذشته وقتی صحبت از فرهنگ می شد، می گفتیم مجموعه ای از آداب و رسوم و مراسم که تحت عنوان فرهنگ می شناختیم. این تعریف به تدریج تغییر نمود و مسایلی در آن پیش آمد و همانگونه که آگاهی ها و آموزش بیشتر شد، اطلاع رسانی ها هم بیشتر شد و موجب رشد فرهنگ گردید. در دنیای مدرن امروز این مسایل وسعت پیدا کرده و در مناطق مختلف، فرهنگ های مختلفی مطرح گردیده است که ساده ترین آنها فرهنگ آپارتمان نشینی، فرهنگ رانندگی، فرهنگ فرزندپروری و از این قبیل نمونه هاست. پس مجموعه ای از دانسته هایی است که نمی توان گفت بطور صرف از قبل منتقل شده و می بایست طبق همان هم عمل کرد. بر این مبنا باید هر فردی فکر کند، رشد کند و شرایط جامعه این مساله را به او منتقل کند تا نیازهای امروز برطرف شود.
عمومی بودن قسمتی از چالش ها در زمینه فرهنگ
این جامعه شناس درباب چالش های پیش روی دولت سیزدهم بیان داشت: باتوجه به این نوع تغییری که در معنای فرهنگ اتفاق افتاده، این فرهنگ با چالش هایی مواجه است؛ قسمتی از این چالش ها عمومی است که شامل ادبیات و هنر و... می شود که در این عرصه کمبودهای اساسی وجود دارد. ایران قدمت و فرهنگ غنی دارد و در زمینه ادبیات و شعر حرف اول و آخر می زد اما امروز شرایطی پیش آمده که به بهانه های مختلف پس زده شده است. پس آن چیزی که می توانست عام جامعه را نمایندگی کند، کنار زده شد و یکسری مسایل در زمینه فرهنگ، تحمیل شد و گفتند همه چیز همین است.
لزوم انجام کارهای کارشناسی توسط رسانه ها
این استاد دانشگاه درباب چالش دیگر حوزه فرهنگ خاطرنشان ساخت: متاسفانه در زمینه فرهنگ، کشور با نوعی انفصال روبه رو شده است که این اتفاق در بخش های مختلف فرهنگ هم افتاده است که بیشترین نقش هم رسانه های کمپانی محور دارند که موجب شدند فرهنگ مردم رشد پیدا نکند. پس می بایست یک سازمانی باشد که در بخش های مختلف فرهنگی پاسخگوی مردم باشد و موجب رشد اطلاعات و آگاهی های مردم شود. یکی از بزرگترین سازمان های کشور که در حوزه فرهنگی موثر بوده، صدا و سیما است. این سازمان می بایست تولیداتی که دارد به شکلی باشد که مردم از آن حمایت کنند، می بایست فرهنگ جامعه ما را نشان دهد اما عملاً این اتفاق نمی افتد و برنامه های صدا و سیما بیشتر مربوط به زندگی های لاکچری است و لوکیشن های لاکچری دارد. در صورتیکه صدا و سیما می بایست به میان مردم برود، البته نباید فقط محرومیت ها را نشان دهد بلکه در کشور فرهنگ های مختلفی وجود دارد که می تواند به نمایش بگذارد.
حریرچی در ادامه اضافه کرد: صدا و سیما بعنوان یک سازمان در زمینه فرهنگ، می بایست با برنامه های خود خیلی از هنرمندان که در کشور پس زده شده اند را جذب نماید. در صورتیکه می بایست در این عرصه کارهای کارشناسی صورت گیرد تا از یک طرف موجب رشد مردم شود و از سویی دیگر آگاهی آنها را بالا ببرد.
آسیب هایی از فرهنگ فقر تا فرهنگ سیاسی
این جامعه شناس از چالش دیگری در زمینه فرهنگ نام برد و گفت: چالش دیگری که در زمینه فرهنگ در کشور وجود دارد، یک اصطلاحی به نام فرهنگ فقر است. این فرهنگ بسیار نا امید کننده و لطمه زننده است؛ یعنی یک نفر که دردمند است و مشکلاتی دارد، آنچنان تصور می کند که امیدی به روشنایی ندارد. پس مسئولان می بایست با رفتاری که از خودشان بروز می دهند و عملکردهایی که دارند، این احساس را از میان ببرند تا آن چیزی که اسمش فرهنگ فقر گذاشته می شود در جامعه وجود نداشته باشد. وقتی این اتفاق عملی شود آن فردی که فقیر است احساس نا امیدی و تحقیر نمی کند و می داند که حمایت می شود. همه فرهنگ در زمینه مادی نیست بلکه قسمتی از آن به اندیشه انسان ها مربوط می شود و بر روی دید آنها تاثیر می گذارد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: چالش دیگر حوزه فرهنگ، فرهنگ سیاسی است؛ فرهنگ سیاسی کشور که می بایست آگاهی هایی به مردم بدهد تا بدانند که حق خودشان چیست؟ در وضعیت فعلی چیزی که بر روی آن تاکید می شود این است که به مردم می گویند مقاومت کنید، چه کسی باید مقاومت کند؟ عده ای در خانه های چند میلیاردی خود نشسته اند و فقط به مردم می گویند مقاومت کنید. این مقاومت علاوه بر این که گسست طبقاتی ایجاد کرده، در کنار آن سبب نا امیدی گسترده در بین مردم شده است. عده ای کمی در اوج رفاه زندگی می کنند و بیشتر مردم کارشان از فقر گذشته و تخریب می شوند و به آنها می گویند شما مقاومت کنید تا عده ای که در بالا نشسته اند، زندگی کنند.
حریرچی در آخر تصریح کرد: آن چیزی که جامعه در مجموع در زمینه فرهنگ می پسندد و قبول دارد، باید مورد احترام قرار بگیرد. برای نمونه آن چیزی که موجب شادی مردم می شود و از آن لذت می برند و اینطور مسایل می بایست به آن توجه کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد چالش های فرهنگی پیش روی دولت سیزدهم چیست؟