مقصد نقدینگی سرگردان به گزارش برتریها روزنامه ایران در گزارشی نوشت: با رشد انتظارات تورمی و افزایش قابل توجه تورم جاری کشور که طبق تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران در شهریورماه امسال به 45.8 درصد رسیده است، جریان سرمایه گذاری و حرکت نقدینگی سرگردان نیز تغییر قابل توجهی پیدا کرده است. روزنامه ایران یکشنبه چهارم مهر از پربازده ترین بازارها در نیمه نخست و فصل تابستان گزارش می دهد: سرمایه گذاران برای حفظ ارزش دارایی های خود و درصورت امکان کسب بازده از شرایط تورمی موجود، همیشه به دنبال پربازده ترین بازارها بوده اند، اما طی ماه های اخیر، با افزایش نوسان در بازارهای مختلف و ابهامی که سرمایه گذاران احساس می کنند، بازدهی بالا تنها ملاک انتخاب بازاری برای سرمایه گذاری نیست، چونکه آنها تلاش می کنند تا دارایی خودرا از ریسک های مختلفی که آنرا تهدید می کند، در امان نگه دارند. با این حال، به سبب تحولاتی که در بخش های واقعی اقتصاد ایران رخ داده است، میزان بازدهی بازارها نیز درمقایسه با اولین فصل امسال بطور کامل تغییر کرده است. در بهار امسال، به سبب رکود موجود در سایر بازارها، سپرده های بانکی با بازدهی ۵ درصدی توانسته بود در بالای جدول بازدهی بازارها بنشیند و به ترتیب بازار ارز، مسکن، سکه و بورس رتبه های دوم تا پنجم را در اختیار داشتند که تنها دو بازار پول و ارز بازدهی مثبت داشتند و مابقی بازارها با بازدهی منفی روبه رو شدند. اما در دومین فصل امسال، این ترکیب بطور کامل تغییر کرده است؛ یک دفعه دیگر و به رغم تمام نوسانات بورس پربازده ترین بازار شد و بعد از آن سکه، ارز، مسکن و سپرده های بانکی در جایگاه های بعدی قرارگرفتند. بدین ترتیب در صورتیکه سپرده های بانکی در بهار امسال بیشترین بازدهی را داشت، به سبب افزایش فاکتورهای قیمتی در سایر بازارها بواسطه رشد شدید انتظارات تورمی، این بازار به قعر جدول بازدهی ها سقوط کرده است. با این وجود، با وجود بازدهی پایین تر سپرده های بانکی، این بازار به سبب نداشتن هیچ نوع ریسکی، طرفداران زیادی پیدا کرده است، بطوریکه آمارها از رشد قابل توجه سپرده های بانکی حکایت می کند. علاوه براین، باتوجه به نوسانات شدید بازارها و روشن نبودن چشم انداز بلندمدت برای سرمایه گذاران به نظر می آید، در کنار فرار از ریسک های مختلف، خیلی از سپرده گذاران با پارک سرمایه خود در شبکه بانکی در انتظار ثبات نسبی در وضعیت بازارها و سپس ورود با اطمینان بیشتر به یکی از آنها هستند. شلوغی پارکینگ پول بر همین اساس، با وجود اینکه بازدهی بازار پول یا سپرده های بانکی درفصل تابستان امسال، در انتهای جدول بازارهای پنجگانه قرار دارد، ولی آمارهای رسمی گویای رشد قابل توجه ورود نقدینگی به شبکه بانکی است. طبق آخرین اعلام رسمی بانک مرکزی در آخر اردیبهشت ماه امسال، مانده سپرده های بانکی به بالای ۴۲۰۹ هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم ۴۷.۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل و ۸.۶ درصد نسبت به انتها اسفند ماه سال قبل افزایش نشان میدهد. مقایسه مانده سپرده های بانکی در آخر اردیبهشت امسال با فروردین ماه سال جاری نشان دهنده جذب بیش از ۳۱۸ هزار میلیارد تومانی سپرده درشبکه بانکی است که معادل ۸.۱ درصد است. از سوی دیگر، بررسی گزارش بانک مرکزی از متغیرهای پولی و اعتباری در آخر خرداد ماه امسال نیز، حاکی از سهم غالب شبه پول بعنوان یکی از اجزای اصلی نقدینگی ۳۷۰۵ هزار میلیارد تومانی در این دوره است؛ بطوریکه سهم پول از نقدینگی ۱۹.۶ درصد و سهم شبه پول ۸۰.۴ درصد است. رتبه بندی بازارها از نظر بازدهی همانگونه که اشاره شد، در تابستان امسال، سودآوری و بازدهی بازارهای پنجگانه شامل بازار پول (سپرده بانکی)، طلا (سکه)، ارز(دلار)، مسکن و سهام بطور کامل تغییر کرده است. در دومین فصل امسال، باردیگر بازار سهام به جایگاه نخست بازدهی بازگشته است و بعد از آن بازار طلا بیشترین بازدهی را به سرمایه گذاران خود داده است. بازار ارز نیز با اندکی اختلاف در رتبه سوم قرارگرفته است. دراین فصل همین طور بازار مسکن نیز با وجود رکودی که تجربه می کند، در جایگاه چهارم نشسته و سپرده های بانکی در آخرین رتبه قرارگرفته است. بدین سبب یکی از تفاوت های مهم بازدهی بازارها در تابستان نسبت به بهار این است که برخلاف بهار که عمده بازارها بازدهی منفی داشتند، در تابستان، همه بازارها، بازدهی مثبتی داشتند. بورس اول شد بورس تهران ازنظر بازدهی در بین بازارها اول شد؛ درحالی که شاخص کل بورس در آخر بهار یک میلیون و ۱۶۸ هزار و ۶۶۴ واحد بود این رقم در آخرین روز تابستان به یک میلیون و ۳۸۶ هزار و ۴۵۰ واحد رسید. بدین ترتیب بازدهی بورس دراین فصل به ۱۸.۶ درصد رسید؛ اما بررسی بازدهی شش ماهه این بازار حاکی از رشد ۶ درصد آنست که به سبب نوسانات شدید رخ داده است. هر چند بورس تهران بعد از یک دوره ریزش و رکود توانست کانال ۱.۵ میلیون واحدی را پس بگیرد، اما درشهریورماه، با افزایش روزهای منفی دراین بازار مواجه گردید به شکلی که برخلاف تیر و مرداد ماه که بازدهی ماهانه بورس به ترتیب ۱۲.۲ و ۱۵.۵ درصد بود در شهریورماه این رقم به منفی ۸.۵ درصد افت کرد. به همین دلیل طی هفته های اخیر، گزارش های رسمی از افزایش خروج نقدینگی ازاین بازار خبر می دهد که به سبب رشد نااطمینانی در بین سهامداران حقیقی اتفاق افتاده است. طلا در جایگاه دوم درحالی که در بهار امسال، بازار طلا (سکه) بازدهی منفی به همراه داشت، در تابستان و با افزایش قیمت ها دراین بازار، سکه به جایگاه دوم بازدهی بازارها ارتقا یافت. درآخرین روز تابستان، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به ۱۱ میلیون و ۹۶۶ هزارتومان رسید که نسبت به ۱۰ میلیون و ۳۲۳ هزارتومان اختتام بهار، بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزارتومان معادل ۱۵.۹ درصد رشد نشان میدهد. بازدهی شش ماهه سکه نیز به سبب رکودی که در این بازار وجود داشت به ۶.۴ درصد می رسد. همین طور هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در آخر تابستان به یک میلیون و ۱۵۲ هزار و ۳۰۰ تومان رسید که نسبت به انتها بهار ۱۱.۳ درصد و در مقایسه با انتهای سال قبل ۶.۱ درصد رشد نشان میدهد. ارز، سومین بازار پربازده بازار ارز بعنوان منشأ اصلی رشد فاکتورهای قیمتی سایر بازارها در فصل تابستان با بازدهی ۱۴.۱ درصدی در رتبه سوم قرار گرفته است. در آخرین روز تابستان هر دلار امریکا در بازار آزاد به ۲۷ هزار و ۵۲۱ تومان رسید که نسبت به ۲۴ هزار و ۹۹ تومان انتهای بهار، رشد ۳ هزار و ۴۲۲ تومانی داشته است. این در حالیست که بازدهی ارز درشش ماهه سال بیش از بازدهی تابستانی آن بوده است بطوریکه در نیمه اول امسال رشد دلار به ۱۴.۸ درصد می رسد. البته یورو بعنوان ارز پرطرفدار دیگر در تابستان با ۱۵.۹ درصد، بازدهی به اندازه سکه داشته است و بازده شش ماهه آن نیز به ۱۴.۲ درصد رسیده است. مسکن چهارم شد براساس گزارش رسمی بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران در انتهای مرداد ماه امسال به ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان رسیده است که این رقم نسبت به رقم ۲۹ میلیون و ۶۷۰ هزار تومانی انتهای بهار، ۴.۳ درصد و نسبت به انتهای سال قبل ۶.۲ درصد رشد نشان میدهد. هر چند، هنوز آمار تحولات بازارمسکن در شهریورماه منتشر نشده است، با لحاظ رشد ۳ درصدی قیمت که در مرداد ماه اتفاق افتاده است، می توان انتظار داشت که متوسط قیمت در این بازار به ۳۱ میلیون و ۸۹۹ هزار تومان برسد که در این صورت بازدهی مسکن در فصل تابستان به ۷.۵ درصد و بازدهی شش ماهه آن به ۵.۳ درصد می رسد. در مردادماه امسال، تعداد معاملات آپارتمان های مسکونی شهر تهران به حدود ۵.۵ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل ۸.۴ درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۹.۴ درصد کاهش نشان میدهد. در این ماه متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده بوسیله بنگاه های معاملات ملکی شهر تهران ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل ۳.۱ درصد و درمقایسه با ماه مشابه سال قبل ۳۴ درصد افزایش نشان میدهد. سپرده بانکی در انتها همانگونه که اشاره شد با وجود اینکه بازدهی سپرده های بانکی کمتراز سایر بازارهاست، اما شواهد آماری نشان میدهد که تمایل سرمایه گذاران برای سپرده گذاری دارایی خود بالا رفته است. طبق تصمیم شورای پول و اعتبار نرخ سود سپرده های بانکی یک ساله ۱۶ درصد و سود سپرده های دو ساله ۱۸ درصد است، با این وجود طی سالهای اخیر، عمده سپرده گذاران، صندوق های با درآمد ثابت بانکها را انتخاب می کنند که متوسط سود پرداختی آنها بیش از ۲۰ درصد است. بر این اساس ماهانه سود سپرده های بانکی ۱.۶ درصد و در هر فصل ۵ درصد است. در تابستان امسال نیز همانند بهار، سپرده گذاران بانکی ۵ درصد سود دریافت کرده اند که در شش ماهه امسال این رقم به ۱۰ درصد می رسد. هر چند باتوجه به تورم ۴۵.۸ درصدی شهریورماه امسال، سپرده گذاران بانکی، بیش از ۲۵ درصد سود منفی دریافت می کنند، اما ثابت و بدون ریسک بودن سپرده، سرمایه گذاران کم ریسک را جذب خود می کند، ضمن این که عده ای نیز در دوره انتظار برای بازگشت آرامش به بازارها، ترجیح می دهند که پول خودرا نزد بانکها پارک کنند. بررسی بازدهی شش ماهه در حالی که بازدهی تابستانه بازارهای پنجگانه نشان از قرار داشتن بورس، طلا، ارز، مسکن و سپرده بانکی در رتبه های اول تا پنجم دارد، بازدهی شش ماهه بازارها ترکیب دیگری را به تصویر می کشد. بر این اساس، در صدر بازدهی شش ماهه، بازار ارز قراردارد که در طول این مدت ۱۴.۸ درصد سودآوری به دنبال داشته است. برخلاف این که سپرده بانکی در فصل تابستان در انتهای جدول بازدهی قرارگرفته است، در نیمه نخست امسال با ۱۰ درصد دومین بازار پربازده بوده است، یعنی همان موضوعی که موجب افزایش جذابیت بانکها برای سرمایه گذاران شده است. در حقیقت با وجود بالا بودن بازدهی برخی بازارها در دوره های کوتاه مدت، به سبب نوسانات شدیدی که درآنها وجود دارد، در نهایت ممکنست سود کمتری در مقایسه با سپرده بانکی به همراه داشته باشند. در شش ماهه امسال، بازار طلا (سکه) نیزبا ۶.۴ درصد رتبه سوم بازدهی را ازآن خود کرده است و بعد از آن بازار سهام با ۶ درصد در جایگاه چهارم نشسته است. بدین ترتیب بازارمسکن با ۵.۳ درصد بازدهی در نیمه نخست امسال به انتهای جدول بازدهی بازارها منتقل شده است.