دوسر سود سوآپ گاز از ترکمنستان
به گزارش برتریها سیدغلامحسین حسن تاش در گفت و گو با روزنامه ایران می گوید: سوآپ یعنی این که ایران از ترکمنستان گاز بخرد؛ در منطقه مورد نیاز مصرف کند و معادل همان گاز را از جای دیگری از شبکه گاز کشور به آذربایجان بدهد. پس سوآپ با ترانزیت فرق دارد و چندان درگیر مباحث کارمزد نیست.
در ادامه گفت وگوی روزنامه ایران با کارشناس ارشد انرژی می خوانیم: یکشنبه، هفتم آذرماه، رؤسای جمهوری ایران و جمهوری آذربایجان در ترکمنستان و در حاشیه جلسه سران کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو)، قرارداد سه جانبه سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک ایران را امضا کردند. از آن روز، نقد و بررسی ها در این زمینه شروع شد.
در مقابل خیل عظیمی از کارشناسان که این قرارداد را یک حرکت مثبت و از چندین منظر دارای مزیت برمی شمرند، برخی نیز به نقد این قرارداد پرداختند. برای مثال گفته شد که «حق سوآپ ایران از این نیم درصد ترانزیت گاز، آنقدر ناچیز است که بعید است نقش چندانی در تامین گاز پنج استان شمالی کشور هم داشته باشد.» یا در موردی دیگر، رییس کمیسیون انرژی اتاق تجاری ایران عنوان نمود که «سود ایران از قرارداد سوآپ گازی با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان ۵ درصد است.»
که البته هر دو مورد از طرف وزارت نفت رد شده است. اما این قرارداد برای کشور از چه نظر اهمیت دارد و چرا باید آنرا یک نقطه مثبت در روابط بین المللی انرژی کشور به شمارآورد؟ سیدغلامحسین حسن تاش، کارشناس ارشد انرژی در گفت و گو با «ایران» به سؤالات در رابطه با این قرارداد پاسخ می دهد.
ارزیابی شما از امضای این قرارداد سه جانبه سوآپ گاز بین ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان چیست؟
استفاده از پهنه کشور برای سوآپ، ترانزیت و تسهیل حمل و نقل کشورهای همسایه هم از نظر اقتصادی مثبت است؛ هم به تحکیم روابط سیاسی کمک می نماید و هم تنش های منطقه ای را کم می کند. خصوصاً در مورد سوآپ گاز باتوجه به وسعت شبکه گاز کشور بطور کل قدم مثبتی است البته جزییات قرارداد هم باید عادلانه باشد. اما در مجموع، چنین توافق هایی هم به نفع سیاست خارجی است و هم به نفع بخش انرژی.
انتقاداتی به بحث سود و نفع ایران از این قرارداد وارد می شود. به نظر شما آیا سود و کارمزد اهمیتی در قرارداد سوآپ گاز از ترکمنستان دارد؟
سوآپ یعنی این که ایران از ترکمنستان گاز بخرد؛ در منطقه مورد نیاز مصرف کند و معادل همان گاز را از جای دیگری از شبکه گاز کشور به آذربایجان بدهد. پس سوآپ با ترانزیت فرق دارد و چندان درگیر مباحث کارمزد نیست. اما درآمد و فایده اش بستگی به این دارد که در توافق گاز را به چه قیمتی از ترکمنستان خریده و به چه قیمتی به آذربایجان بفروشیم. یا گاز بیشتری بگیریم و گاز کمتری تحویل دهیم. بنده از جزییات قرارداد اطلاع ندارم و اگر جزییات قرارداد منطقی و عادلانه باشد، برای کشور نفع دارد و اصولاً باتوجه به وسعت و شبکه گاز موجود در کشور کار خوبی است. ضمن آنکه یک صرفه جویی در هزینه های حمل و انتقال گاز در کشور به وجود می آورد.
با توجه به تولید و انتقال روزانه بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعبی گاز در کشور، گفته می شود که این قرارداد تقریباً هیچ است و الزامی برای انعقاد آن وجود نداشته است. نظر شما چیست؟
این انتقاد مثل این است که بطورمثال صادر کننده ای سالی یک میلیون دلار کالایی را صادر می کند و ما بگوییم این یک میلیون دلار در مقابل میلیاردها دلار نیاز ارزی کشور عددی نیست. اما آیا این استدلال صحیح است؟
برخی می گویند که قبل از این نیز سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان را داشته ایم. چقدر این قرارداد متفاوت از شرایط گذشته است؟
ظاهراً قبلاً همین کار مدتی ازطریق یک شرکت داخلی انجام می شده است.
به نظر شما آیا مذاکره با کشورهای دیگر دارنده گاز مانند قطر و روسیه نیز برای سوآپ گاز منطقی است؟
فکر نمی کنم. چونکه در مورد روسیه شبکه گاز ایران به شبکه گاز روسیه بصورت مستقیم وصل نیست و در مورد قطر نیز این کشور گاز را بصورت ال ان جی صادر می کند که ما نه تولید ال ان جی داریم و نه ترمینال دریافت ال ان جی.
به عنوان سؤال آخر، ایران باید برای ارتقای جایگاهش در بازار گاز چه اقدامات دیگری انجام دهد؟
نخست این که باید بهینه سازی مصرف را در صدر مسائل بخش انرژی قرار دهد که گازی برای صادر کردن آزاد شود. درحال حاضر ایران گازی برای صادرات ندارد اما با بهینه سازی مصرف این فرصت ایجاد می شود. دوم، به فرض داشتن گاز برای صادرات باید روابط بین المللی کشور بهبود یابد. آن زمان می توان در مورد ارتقای جایگاه صحبت کرد.
منبع: bartariha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد دوسر سود سوآپ گاز از ترکمنستان