مقایسه عملکرد دولتمردان در 2 حادثه ریلی حضور میدانی تا احترام به افکار عمومی
برتریها: در دو حادثه اخیر متروپل آبادان و سانحه قطار، نوع عملکرد دولت سیزدهم به خوبی روشن ساخت که خبر از یک رویکرد مثبت دارد و در صورت همراه شدن با یک گام تکمیلی دیگر، امید به کاهش تکرار آنها را بیشتر می کند.
در مواجهه با حوادث غیرطبیعی که منشا انسانی دارند، رویکرد کلی دولت ها مبتنی بر چهار اصل پیشگیری، جبران آسیب، مجازات مقصران و جلوگیری از تکرار آنهاست و تلاش می شود با تعبیه ابزارهای نظارتی و ارتقای استانداردهای مراقبتی و فناورانه، تا حد امکان از احتمال وقوع آنها کاسته و با اصلاح مناسبات مدیریتی، هزینه تکرار آن برای مقصران، افزایش یابد. خصوصاً در این زمانه، که بشر به دنبال پیشگیری یا کمینه سازی لطمه حوادث طبیعی (همچون سیل و زلزله) است و مقابله با احتمال رخدادهای جاده ای و ریلی و ساختمانی در اولویت خاصی قرار می گیرد.
درباره حادثه متروپل آبادان بسیار نوشته شده و از منظرهای مختلف زوایای پیدا و پنهان آنرا واکاویده اند اماحادثه تاسف بار روز گذشته (چهارشنبه ۱۸ خردادماه) که برای قطار مسافری مشهد- یزد، در منطقه طبس رخ داد و تا کنون ۸۶ نفر مصدوم و ۲۱ نفر جان باختند، یکبار دیگر لزوم تدوین یک راه حل جامع، علمی، عملیاتی، ملی و فوری را بیشتر کرده و نقش مهم اجرای آنرا در کاهش تلفات و خسارت، کاهش سرمایه اجتماعی و اقتصادی-سیاسی کشور بیشتر آشکار می کند؛ چنانچه بطور قطع از نتایج اجتماعی و امنیتی آن خواهد کاست.
حضور میدانی تا احترام به افکار عمومی
همان گونه که در ماجرای ریزش سازه متروپل شاهد بودیم، در حالیکه دولت بعنوان قوه مجریه نقش اصلی یا مستقیم در رویداد نداشت، از اولین ساعات اعلام خبر، در بالاترین سطوح به ایفای نقش پرداخت و علاوه بر احترام به افکار عمومی و حضور شخص رییس جمهوری، «احمد وحیدی» وزیر کشور اقامتی ۶ روزه در آبادان داشت و از نزدیک روند امور را مدیریت و دنبال کرد.
از آنجا که وزیر کشور علاوه بر جانشینی فرمانده کل قوا در فرماندهی انتظامی، رییس شورای امنیت کشور است، حضور او بعنوان منتصب رهبری و رییس جمهوری، نقش مهمی در انتظام بخشی به امور و رسیدگی به حوادث مهم دارد؛ حوادثی که از قضا، تسریع در تصمیمگیری، هماهنگی و اجرای آن، نقش بیهمتایی در کاهش تلفات انسانی و خسارات بعدی دارد. شاید از همین رو بود که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود در مراسم سی و سومین سالگرد ارتحال امام(ره) از مبادرت به موقع مسئولان کشور و نیز وزیر کشور در حادثه متروپل آبادان تجلیل کردند و فرمودند: «در همین قضیه آبادان که یک وزیر چند روز بالای سر کار می رود و یا این که رییس جمهور محترم و معاون او به دیدار خانواده های جان باختگان می روند، باید قدرشناسی شود».
علاوه بر وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی نیز به همراه استانداران یزد و خراسان جنوبی ظهر چهارشنبه وارد طبس شدند و بلافاصله در محل حادثه حضور یافتند؛ حضوری که اهمیت و ارزش حیاتی آن برای کسانی که با ساختار اداری کشور و سلسله مراتب امور در شهرستان ها آشنا هستند، به خوبی قابل درک است.حضور دو وزیر در طبس
این رفتار وزیر کشور در ماجرای قطار در طبس نیز تکرار شد و او علاوه بر تماس تلفنی با استاندار خراسان جنوبی و حضور وی در محل حادثه قطار مسافری و ارسال سریع امکانات لازم برای رسیدگی به حادثه دیدگان، خود نیز تا قبل از ظهر چهارشنبه در محل حاضر شد تا بعنوان رییس شورای امنیت کشور از نزدیک و در میدان رسیدگی به حادثه باشد.
علاوه بر وزیر کشور، «رستم قاسمی» وزیر راه و شهرسازی نیز به همراه استانداران یزد و خراسان جنوبی ظهر چهارشنبه وارد طبس شدند و بلافاصله در محل حادثه حضور یافتند؛ حضوری که اهمیت و ارزش حیاتی آن برای کسانی که با ساختار اداری کشور و سلسله مراتب امور در شهرستان ها آشنا هستند، به خوبی قابل درک است.
در مقابل اما در حادثه مشابهی که آذرماه ۱۳۹۵ در راه آهن دامغان رخ داد، هیچ گاه خبری از وزیر وقت کشور نشد و وزیر راه نیز، ابتدا دو معاون خودرا راهی محل کرد و فقط پس از بالاگرفتن انتقادها بود که خود راهی شد؛ او البته اظهار نظری کرد که تعبیر «نمک بر زخم» را بیشتر به ذهن متبادر می کرد.
یکی نمک بر زخم می پاشد و و دیگری ابراز عذرخواهی و شرمندگی
خارج از نوع رفتار میدانی مسئولان دولت سابق، آنچه در خاطر خیلی از مردم نقش بست و موجی از خشم و انتقاد را برانگیخت، اظهار نظر وزیر اسبق راه و شهرسازی بود که حتی کار را به مجلس و امامان جمعه کشاند. وزیر وقت راه درباره حادثه قطار که به مرگ ۴۷ نفر کشته و زخمی شدن ۱۰۳ نفر منجر گردید، در ابتدا بدون عذرخواهی گفت «همه مسافران تحت پوشش بیمه اند و از این نظر جای هیچ نگرانی نیست»! جمله ای که با واکنش های منفی گسترده ای در رسانه ها و محافل سیاسی همراه شد.
به هرحال رفتار عملی و نوع مواجهه دولت سیزدهم با افکار عمومی و رعایت آلام و جراحت های مردم و بازماندگان، قابل ستایش است و اگر با گام تکمیلی زیر همراه شود، نقطه عطفی در کاهش حوادث مشابه خواهد بود. هرچند درباره مقایسه دو حادثه اندوه بار ریلی که در فاصله ۶ سال قبل روی داده اند، بیان یک نکته لازم است و داوری را منصفانه تر خواهدنمود. در حادثه قطار سال ۱۳۹۵، علاوه بر وزیر راه، معاون او و مدیر عامل راه آهن جمهوری اسلامی، با تاخیری یک روزه در گفت وگوی زنده خبری سیما حاضر شد و ضمن عذرخواهی از حادثه دیدگان و خانوادهٔ آنها، اعلام استعفا کرد؛ هرچند برخی، استعفای او را به قصد نجات رییس خود برآورد کردند.
۸ ماه از استقرار وزیر راه دولت سیزدهم و معاونانش نگدشته اما عذرخواهی و ابراز شرمندگی توئیتری سریع وزیر راه و شهرسازی اقدامی مثبت بود که حتی به روز بعد هم کشیده نشد؛ البته مدیرعامل راه آهن کشور نیز در امتداد تکمیل زنجیره رابطه احترام آمیز دولت سیزدهم با مردم و افکار عمومی، ساعاتی بعد از این حادثه، با صدور پیام تسلیتی، اعلام نمود: پیگیری فوری و کامل تا حصول نتیجه و شناسایی و برخورد با مسببان و مقصران این حادثه و انجام هرگونه اقدام لازم برای التیام این ضایعه برای هم وطنان عزیز مصدوم و همین طور بازماندگان و خانواده های داغدار را بر خود لازم و واجب می دانم.
همه اقدامات موثر دولت، تنها در صورتی نتیجه بخش و قابل لمس برای مردم خواهد بود که مسببان حوادث اخیر بدون هیچ پرده پوشی دادگاهی، محاکمه و مجازات شوند تا درس عبرتی باشد برای کسانی که با جان و مال مردم سر و کار دارند.
ضرورت یک گام تکمیلی تا بازدارندگی موثر
آنچه درباره رویکرد مثبت دولت سیزدهم در برخورد با حوادث آبادان و طبس بیان شد، در شمار اقدامات «لازم» برای تسکین مردم و رسیدگی به بحران است و تا تکمیل حلقه بازدارندگی موثر، نیازمند یک گام تکمیلی و «کافی» است؛ برمبنای آنچه در حوادث ساختمان پلاسکو، قطار مشهد_تبریز و حتی حادثه قطار نیشابور (در سال ۱۱۳۸۲) تجربه شد، شاید با اهمیت ترین عامل تکرار این حوادث، عدم مجازات موثر مقصران و عدم اطلاع رسانی آن به مردم باشد.
بر این اساس همه اقدامات موثر دولت، تنها در صورتی نتیجه بخش و قابل لمس برای مردم خواهد بود که مسببان حوادث اخیر بدون هیچ پرده پوشی دادگاهی، محاکمه و مجازات شوند تا درس عبرتی باشد برای کسانی که با جان و مال مردم سر و کار دارند.
در حوزه درون دولتی، برخورد اداری با مدیران و متصدیانی که موجب بروز چنین حوادث دردناکی می شوند، اقدامی بازدارنده و مهم است؛ اما با اهمیت تر از آن، برخورد قضایی با مقصران در همه سطوح خرد و کلان است که علاوه بر درس آموزی، هزینه تکرار آنرا در آینده بسیار کاهش خواهد داد.
با توجه به رابطه همدلانه بین قوای سه گانه کشور و تجربه و شناختی که شخص رییس جمهوری از ساختار قضایی کشور دارد، رایزنی و پیگیری مجدانه دولت، همسو با اقدام موثر قوه قضائیه، علاوه بر تسکین قسمتی از جراحت احساسی مردم و داغدیدگان، سبب جلوگیری در تکرار آنها خواهد شد. چنانچه اگر مقصران و مسببان حادثه پلاسکو و قطار مشهد-تبریز، تا کنون محاکمه و مجازات شده بودند، شاید خرداد ۱۴۰۱ را با دو حادثه تلخ و جانگداز به انتها نمی بردیم.
منبع: برتریها
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مقایسه عملکرد دولتمردان در 2 حادثه ریلی حضور میدانی تا احترام به افکار عمومی